Nghệ sĩ Nhân dân Trung Hiếu là gương mặt quen thuộc trên màn ảnh nhỏ với các vai diễn như: Hoa ban đỏ, Hoa của mặt trời, Giải hạn, Một giờ làm quan, Thiếu phụ chưa chồng, Đồng quê xào xạc...
Ngoài diễn xuất anh còn là Giám đốc Nhà hát Kịch Hà Nội. Trên cương vị lãnh đạo nên những năm gần đây anh ít có thời gian tham gia những phim dài tập như trước đây. Ngoảnh lại mới hay, hành trình hoạt động sân khấu và phim ảnh mà nghệ sĩ Trung Hiếu trải qua cũng thăng trầm và đầy nhẫn nại.
Trước khi bén duyên với nghệ thuật NSND Trung Hiếu từng học lớp chuyên Toán với mong muốn trở thành kỹ sư hoặc luật sư theo nguyện vọng của gia đình. Năm 18 tuổi, sau khi tốt nghiệp PTTH ở Thái Bình, Trung Hiếu đăng ký thi 3 trường đại học gồm: Đại học Bách khoa, Đại học Kinh tế Quốc dân, Đại học Luật, Đại học Sân khấu - Điện ảnh.
Năm 19 tuổi, NSND Trung Hiếu đã có vai diễn điện ảnh đầu tiên trong phim Hoa ban đỏ. Phim lấy bối cảnh chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy. Anh đóng cùng các nghệ sĩ đang là ngôi sao thời điểm đó như: NSND Trần Lực, NSND Thu Hà, NSND Trọng Trinh.
Theo NSND Trung Hiếu, trường phái chủ đạo mà các nghệ sĩ Việt đang theo đuổi là sân khấu thể nghiệm. Các diễn viên cố gắng hóa thân vào nhân vật một cách thật nhất có thể, diễn như không diễn.
Theo anh, vai diễn sân khấu nào khiến khán giả "ồ" lên thì mới là thành công, còn nếu vai nào khi kết thúc vở diễn, mọi người bắt tay chúc mừng nhẹ nhàng thì anh biết mình làm chưa thực sự tốt.
Nhiều người nói rằng, chỉ cần nghe giọng đã nhận ra Trung Hiếu. NSND Trung Hiếu từng lồng tiếng cho nghệ sĩ Phạm Bằng, Văn Hiệp, Trịnh Thịnh...
Chính anh cũng là người lồng tiếng vai Chu Văn Quyềnh do nghệ sĩ Hán Văn Tình diễn trong phim Đất và người. Câu thoại được mọi người nhớ nhất là "Không thể hoãn cái sự sung sướng đó lại".
"Bên cạnh niềm đam mê với nghệ thuật, tôi đam mê nhiều thứ như ca múa nhạc, tôi yêu thiên nhiên và động vật, thích chim muông, cá cảnh, đam mê cây cỏ, vườn tược, sông biển...", anh từng bày tỏ.
Nghệ sĩ Nhân dân Xuân Bắc quê ở Phú Thọ, từ thời trẻ anh đã có thành tích học tập đáng nể. Nam nghệ sĩ từng học tại Trường Tiểu học Hòa Bình, cấp 2 học tại THCS Lý Tự Trọng và đến cấp 3 học tại Trường Trung học phổ thông Công nghiệp Việt Trì - tiền thân là trường Bổ túc Văn hóa vừa học vừa làm.
Theo chia sẻ của NSND Xuân Bắc trong Cuộc hẹn cuối tuần, sau khi học hết phổ thông, anh thi tiếp lên Đại học và đỗ cùng lúc 4 trường Đại học. Dù vào thời điểm ấy, cách đây khoảng gần 30 năm, việc thi đỗ đại học đã rất hiếm, nhưng nam nghệ sĩ đã thi đỗ cùng lúc nhiều trường danh giá.
Năm 2000, NSND Xuân Bắc tình cờ được chọn đảm nhận vai Núi trong Sóng ở đáy sông. Vai diễn chàng trai hiền lành, chân chất trở nên gai góc, có lúc sa ngã khi trải qua nhiều nghịch cảnh của cuộc sống, giúp Xuân Bắc ghi dấu ấn mạnh mẽ trong lòng công chúng và cả giới chuyên môn.
Sau thành công của bộ phim, Xuân Bắc trở thành một trong những diễn viên hàng đầu của màn ảnh nhỏ miền Bắc. Anh được mời góp mặt trong nhiều dự án phim như: Miếu làng, Công dân vàng, Chuyện ngày xưa, Vua bãi rác...
Không dừng lại ở lĩnh vực phim ảnh, NSND Xuân Bắc còn thử sức với nhiều vai trò khác nhau. Nam nghệ sĩ nổi tiếng với khiếu hài hước, hoạt ngôn. Anh là gương mặt chủ chốt, được khán giả yêu thích trong chương trình như: Thư giãn cuối tuần, Gala cười, Gặp nhau cuối năm...
Trong vai trò MC, NSND Xuân Bắc là người dẫn chương trình được khán giả yêu thích trong Đuổi hình bắt chữ, Hỏi xoáy đáp xoay, Ơn trời cậu đây rồi, Đồ rê mí, Vua tiếng Việt... Anh cũng ngồi trên hàng ghế giám khảo của SV 2016, SV 2000, Gương mặt thân quen nhí…
Ở sân khấu, NSND Xuân Bắc có nhiều đóng góp lớn trong cả vị trí diễn viên và đạo diễn. Năm 2016, anh được bổ nhiệm chức Phó Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam và trở thành Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam vào tháng 1/2021.
Xuân Bắc được phong tặng danh hiệu NSƯT năm 2016. Anh được phong danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân năm 2023.
Ngày 30/10, Nghệ sĩ Nhân dân Xuân Bắc được bổ nhiệm làm Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn.