Căng thẳng biên giới Nga - Ukraine: Dân làng nơi "lằn ranh đỏ" sống ra sao?

Bà Liudmyla Momot nhặt nhạnh những vật dụng còn sót lại sau khi căn nhà của mình đổ sập do pháo kích (ảnh: AP)

Liudmyla Momot là một trong 5 cư dân cuối cùng còn sót lại ở Nevelske – ngôi làng gần Donetsk. Nhà của bà đã đổ sập sau những trận pháo kích giữa quân đội Ukraine và phe ly khai ở Donetsk.

Năm 2014, Donetsk, Lugansk tuyên bố độc lập khỏi Ukraine và ngả hẳn về Nga. Đây là “vùng đệm” và cũng là “cánh cửa” tốt nhất để Nga tiến vào Ukraine nếu 2 nước xảy ra chiến tranh.

“Quan hệ giữa Nga và Ukraine càng tồi tệ thì cuộc sống của chúng tôi càng khó khăn. Nhiều người dân trong làng đã bỏ đi vì lo sợ nguy hiểm gần vùng chiến sự”, bà Momot, 68 tuổi – nông dân nuôi bò sữa – nói.

Sau khi nhà bị sập vì pháo kích, bà Momot chuyển tới sống cùng con trai ở một khu định cư gần làng Nevelske. Tuy nhiên, tiếng súng đạn và pháo cối vẫn ngày ngày đeo bám cuộc sống của bà cùng nhiều dân làng khác.

“Chúng tôi đang chuẩn bị cho một mùa đông khắc nghiệt không có khí đốt, chỉ có than và củi. Chúng tôi lo sợ một cuộc chiến lớn giữa Nga và Ukraine sắp bắt đầu. Nhiều người ở khu định cư tạm bợ này đang sắp xếp hành lý để rời đi”, bà Momot kể trong nước mắt.

Xung đột giữa quân đội Ukraine với lực lượng ly khai ở Donetsk, Lugansk xảy ra từ tháng 4.2014, vài tuần sau khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea.

Ukraine và phương Tây nhiều lần cáo buộc phe Nga hỗ trợ phe ly khai ở Donetsk, Lugansk vũ khí và đạn dược. Nga phủ nhận thông tin trên và nói rằng người dân ở 2 vùng này chỉ “hành động theo ý mình”. Trước khi xảy ra xung đột, Donetsk, Lugansk là 2 vùng công nghiệp trọng điểm ở phía đông Ukraine. Hơn 14.000 người đã thiệt mạng do những cuộc giao tranh giữa quân đội Ukraine với phe ly khai thân Nga.

Ngôi nhà mới tồi tàn của bà Momot và con trai ở khu định cư tạm bợ (ảnh: AP)

Trước khi xung đột diễn ra, Nevelske là ngôi làng khá trù phú với 286 dân. Giờ đây, Nevelske là nơi sinh sống của 5 người già. Họ ở trong những ngôi nhà đổ đát, không có điện và phải dùng nước mưa để uống, nấu ăn.

“Chúng tôi đã quá quen với tiếng pháo và súng đạn”, bà Momot nói.

Nguồn sống chủ yếu của dân làng Nevelske và những khu định cư gần đó là bánh mì hỗ trợ nhân đạo. Tuy nhiên, những chuyến hàng từ thiện tới đây rất ít nên họ thường phải ăn bánh mì cũ, đã khô cứng hoặc bị mốc.

“Tình hình ở Donetsk, Lugansk vẫn rất căng thẳng. Tần suất những cuộc giao tranh giữa quân đội Ukraine với phe ly khai có chiều hướng gia tăng trong vài tháng gần đây”, Mikko Kinnune – quan chức tại Tổ Chức An Ninh Và Hợp Tác Châu Âu (OSCE) – nói.

“Chúng tôi không muốn chiến tranh”, bà Kateryna Shklyar, 75 tuổi – dân làng Nevelske – nói.

Tổng thống Nga Putin đã nhiều lần thúc giục NATO không chấp nhận đề nghị gia nhập của Ukraine và không triển khai lực lượng, vũ khí giúp đỡ nước này trong cuộc chiến với phe ly khai. Ông Putin gọi đây là “lằn ranh đỏ” của Nga.

Nga bị cáo buộc điều hàng chục nghìn quân tới gần biên giới với Ukraine (ảnh: AP)

Hôm 16.12, Mỹ điều một phi đội máy bay chiến đấu F-15 tới Romania để tuần tra bầu trời gần biên giới Nga. Mỹ tuyên bố hành động này nằm trong khuôn khổ sứ mệnh của NATO nhằm “ngăn chặn ảnh hưởng” của Nga ở Biển Đen và Ukraine.

“Sự dày vò này còn kéo dài bao lâu? Nó giết chết linh hồn và trái tim chúng tôi. Nhiều người muốn rời đi, nhưng không có tiền và chẳng cũng biết phải đi đâu”, bà Kateryna nói.

“Chúng tôi rất sợ hãi. Thật kinh khủng khi phải ngồi đây chờ chết mỗi ngày”, Moroka – một người sống trong khu định cư gần làng Nevelske – nói.