Nghệ nhân Bảo Hưng: "Chơi lan đột biến không khác gì… lấy vàng trên lửa"
“Vua chơi lan, quan chơi trà”
Cổ nhân có câu: “Vua chơi lan, quan chơi trà”. Có nghĩa là, bậc vua chúa mới dám chơi hoa lan, còn quan lại chỉ chơi hoa trà. Cũng chính vì lẽ đó, mà xưa kia, lan được mệnh danh là “vương giả chi hoa”.
Bảo Hưng được biết đến là một người chơi lan sành sỏi ở Hà Nội.
Đến nay, chơi lan không còn là thú chơi chỉ dành riêng cho giới thượng lưu mà đã phổ biến hơn ở mọi tầng lớp. Chỉ cần có đam mê là người chơi có thể đưa về nhà vài giò với giá hợp lý. Thế nhưng, để chơi lan một cách trọn vẹn, đúng nghĩa lại đòi hỏi một niềm đam mê mãnh liệt không phải ai cũng theo đuổi được.
Bén duyên với lan từ một giò hoa do khách hàng tặng, đến nay, nghệ nhân Lê Viết Bạo (thường được gọi là Bảo Hưng ở Chương Mỹ, Hà Nội) đã trở thành người chơi lan sành sỏi trong giới yêu lan miền Bắc. Nói về thú chơi tao nhã này, anh Bảo Hưng cho biết, “nghề chơi lan” cũng lắm công phu.
Với Bảo Hưng, chơi lan không chỉ là thú vui lúc nhàn rỗi mà còn là để tu tâm, dưỡng tính, tự răn mình.
“Mấy ông bạn trong nhóm chơi lan thường đùa với nhau rằng, yêu cái gì là khổ cái đấy. Vì dường như giới mê lan luôn có một cái “bệnh” chung. Đó là đôi lúc còn lo cho lan hơn cả lo cho vợ con. Ăn cùng lan, chăm lan như thể chăm con, nhiều khi mất ăn mất ngủ cũng do lan (cười).
Vì phong lan là giống loài vô cùng kỳ lạ và đỏng đảnh. Nó ưa ẩm nhưng không được quá ướt. Khi trời mưa rất dễ bị ruồi vàng đục thân gây thối nhũn. Nếu trời đang mưa mà nắng hửng lên, nước mưa đọng lại, gặp nắng chiếu vào, giống như lăng kính hội tụ sẽ đốt cháy thân... Chỉ hơi sơ sảy một chút là hỏng hết”- nghệ nhân Bảo Hưng chia sẻ.
Bảo Hưng thường xuyên giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm với những người có chung đam mê loài hoa vương giả này.
Chơi lan để tu tâm, dưỡng tính
Theo anh Bảo Hưng, phong lan là loài hoa đòi hỏi người chơi phải có đam mê và sự kiên trì, bền bỉ. Như vậy mới có thể hiểu và cảm được vẻ đẹp hoang dã nhưng cũng rất vương giả của loài hoa này.
“Nhiều người mua hoặc được tặng vài giò lan quý nhưng chỉ được một thời gian rồi lan cứ héo dần rồi chết hoặc quặt quẹo không trổ hoa. Đó là do họ chưa thực sự để tâm chăm sóc. Mặc dù phong lan là loài có sức sống mãnh liệt nhưng nếu đặt vào môi trường không phù hợp thì cũng không thể trổ hết vẻ đẹp vốn có”- anh Bảo Hưng tâm sự.
Anh cũng cho biết thêm, chơi lan không đơn thuần là thú vui mỗi khi rảnh rỗi mà còn ẩn chứa những triết lý sâu xa. Người xưa từng nói "chơi cá dưỡng tâm, chơi chim dưỡng chí, chơi cây dưỡng thần", nhắc nhở người chơi luôn để cái tâm, cái chí, cái thần của mình ổn định, tĩnh tại. Từ đó, tạo dựng cho mình một phong thái, cốt cách cao đẹp.
Bảo Hưng thường xuyên giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm với những người có chung đam mê loài hoa vương giả này.
"Còn gì vui hơn khi giò lan rừng khô khốc, trơ trụi, trải qua bao mưa dập, gió vùi bỗng một ngày bật lên những bông hoa rực rỡ, thanh khiết. Ngắm thành quả sau bao ngày tháng vất vả, tâm hồn cũng trở nên thư thái lạ thường. Bao nhiêu âu lo về nhân sinh thế sự, bon chen ngoài xã hội bỗng vụt biến mất, chỉ còn lại sự rộng rãi, an yên trong sâu thẳm tâm hồn", anh Bảo Hưng tâm sự.
Lan đột biến là “lộc trời cho” người hữu duyên
Theo anh Bảo Hưng, hiện phong trào chơi lan đang chia làm 2 trường phái là bình dân và cao cấp. Người theo trường phái bình dân thường chọn những loại lan giá thành hợp lý, dễ chăm sóc. Tuy nhiên, mấy năm trở lại đây, giới chơi lan chuyên nghiệp hướng đến những loài lan đột biến tự nhiên. Nguyên nhân là nó độc, lạ về hình dáng, màu sắc cánh hoa và hương thơm đặc trưng quyến rũ.
Sở hữu một giò lan đột biến là một trong những cách thể hiện đẳng cấp của người chơi.
“Một bông hoa lan đột biến đẹp cần đạt các yếu tố như: đài cong và ngửa; vai phải cánh thuyền, càng bầu, căng, bóng thì càng đẹp; mắt xước, gọn, sạch, cách xa thùy và không lem; mũi có màu càng trắng, càng quý…
Tuy nhiên, lan đột biến tự nhiên là thứ lan của trời cho, người có duyên mới được sở hữu. Vì đôi khi mua vài tấn lan cấy ghép cũng không dễ gì ra một mặt bông đẹp. Có nhà vườn thu mua hàng chục, 2 chục tấn lan rừng, nhưng chưa chắc đã ra được bông nào đột biến.
Vậy nên, chơi lan đột biến không khác gì lấy vàng trên lửa. Ngoài niềm đam mê, am hiểu hoa lan, thì mình cũng phải có khí chất, bản lĩnh, biết dừng đúng lúc. Như thế mới phải đạo của người tài tử với một loài hoa đẹp”- anh Bảo Hưng chia sẻ thêm.