Loại vũ khí giúp Nga thay đổi phương thức chiến đấu, chiếm ưu thế ở Ukraine 

Tàu chiến Nga phong tên lửa hành trình tầm xa Kalibr.

Ngày 7.3.2022, tại thành phố Popasna ở miền đông Ukraine, các binh sĩ quân đội chính phủ chăm chú nhìn vào màn hình video bên trong một chiếc xe bánh lốp 6×6. Đây là hệ thống phòng không 9K33M2 Osa có từ thời Liên Xô.

Sau khi nắm chắc mục tiêu, binh sĩ Ukraine bấm nút khai hỏa, phóng tên lửa đánh chặn nhằm vào một mục tiêu thù địch dựa trên thông tin mà radar cung cấp.

Nhưng thay vì dựa vào hai radar điều khiển của xe phóng, binh sĩ Ukraine cẩn thận dẫn đường cho tên lửa bằng hệ thống ngắm mục tiêu quang học dự phòng, đề phòng đối phương có phương án đối phó.

Tên lửa sau đó lao vào mục tiêu với tốc độ gấp 3 lần âm thanh. 15 giây sau khi phóng, các binh sĩ Ukraine tỏ ra vui vừng vì nghĩ rằng đã bắn rơi một chiến đấu cơ Su-30SM của Nga.

Nhưng các hình ảnh chụp mảnh vỡ tại hiện trường cho thấy đây không phải là chiến đấu cơ, mà là một loại tên lửa hành trình mang theo hàng trăm kg thuốc nổ.

Theo báo cáo của Lầu Năm Góc, tính đến ngày 15.3, Nga đã phóng ít nhất 950 tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo trong cuộc xung đột ở Ukraine, tương đương mỗi ngày phóng hàng chục tên lửa.

Loạt tên lửa hành trình Nga nã xuống Ukraine

Tên lửa hành trình Nga đánh trúng một nhà kho quân sự của Ukraine ở thành phố Odessa.

Tên lửa hành trình thực chất là một loại phương tiện bay điều khiển từ xa, thực hiện nhiệm vụ tự sát. Chúng có thể tấn công mục tiêu cách xa hàng ngàn km, vượt tầm đáp trả của đối phương.

Tên lửa hành trình là vũ khí chủ chốt của Mỹ trong hàng loạt các cuộc xung đột quân sự. Nhưng đối với Nga, đây là loại vũ khí tương đối mới, chỉ mới được thực chiến trong chiến dịch chống khủng bố IS ở Syria và nay là cuộc xung đột ở Ukraine.

Các tên lửa hành trình hầu hết bay với tốc độ thấp, chỉ khoảng 700-1000 km/giờ, tương đương với máy bay thương mại. Nhưng do có kích thước nhỏ và bay ở tầm thấp, tên lửa hành trình rất khó bị phát hiện và có thể dễ dàng đổi hướng trong hành trình bay.

Tuy vậy, nhược điểm của loại vũ khí này là chi phí đắt đỏ. Một quả tên lửa hành trình Tomahawk có giá lên tới 2 triệu USD. Tên lửa hành trình Nga có thể rẻ hơn một nửa, nhưng vẫn được coi là đắt đỏ vì chi phí đầu tư cho quân sự của Nga thấp hơn nhiều so với Mỹ.

Theo Business Insider, trong cuộc xung đột ở Ukraine, khoảng một nửa số tên lửa được phóng từ lãnh thổ Nga và Belarus, một số ít được phóng từ các tàu chiến hoặc chiến đấu cơ ở Biển Đen. Số còn lại được phóng ngay trong lãnh thổ Ukraine.

Mục tiêu của các đòn tấn công tầm xa này là căn cứ quân sự, trạm radar, hệ thống phòng không, kho chứa vũ khí và nhiên liệu của quân đội Ukraine.

Tên lửa hành trình Nga được cho là bị đánh chặn ở Ukraine.

Ở thành phố Ivano-Frankivsk, phía tây Ukraine, tên lửa hành trình Nga đã phá hủy 6 tiêm kích MiG-29 và gây hư hại đường băng sân bay.

Tên lửa hành trình cũng được Nga sử dụng để tấn công mục tiêu quân sự trong khu dân cư và các tòa nhà chính quyền ở Ukraine, do khả năng tấn công chính xác mà ít gây hư hại xung quanh.

Theo Business Insider, các binh chủng khác nhau trong quân đội Nga sử dụng các tên lửa hành trình khác nhau. Các tàu chiến và tàu ngầm sử dụng tên lửa hành trình 3M14 Kalibr, dẫn đường bằng vệ tinh và radar chủ động, với khả năng tấn công chính xác dưới 3 mét.

Các oanh tạc cơ cỡ lớn của Nga như Tu-95, Tu-22M và Tu-160 sử dụng tên lửa hành trình Kh-555 hoặc Kh-101, mang theo đầu đạn nặng 450kg.

Tên lửa Kh-555 có khả năng tấn công mục tiêu với sai số từ 20-25 mét, còn Kh-101 là 10-20 mét. Đây là mẫu tên lửa được Nga phát triển dựa trên nguyên mẫu Kh-55 từ thời Liên Xô.

Với tầm bắn lên tới 2.500km, các oanh tạc cơ Nga có thể dễ dàng phóng tên lửa từ ngoài không phận Ukraine, do đó tránh khả năng bị hệ thống phòng không đối phương đe dọa.

Tên lửa hành trình cỡ lớn, Kh-101 được trang bị trên các oanh tạc cơ Nga.

Các chiến đấu cơ khác của Nga như Su-34, Su-24M, Su-30SM sử dụng tên lửa hành trình Kh-31 hoặc Kh-31P, được thiết kế để ngăn chặn radar phòng không phát hiện.

Theo Business Insider, loại tên lửa mà các binh sĩ Ukraine bắn rơi vào ngày 7.3 là Kh-59MK2. Mẫu tên lửa hành trình này có tầm bắn chỉ 300km, có thể được phóng từ bên trong lãnh thổ Ukraine, mang theo đầu đạn nặng 320kg.

Cuối cùng, các bệ phóng tên lửa Iskander của Nga cũng có thể phóng tên lửa hành trình 9M729, là phiên bản phóng từ mặt đất của tên lửa Kalibr.

Phương thức chiến đấu hoàn toàn mới

Các tên lửa hành trình tầm xa với khả năng tấn công mục tiêu chính xác đem đến cho quân đội Nga phương thức chiến đấu hoàn toàn mới.

Trong 24 giờ đầu tiên, Nga phóng hàng trăm tên lửa gây tê liệt tạm thời cho không quân và hệ thống phòng không Ukraine, tạo điều kiện để bộ binh ồ ạt tiến vào lãnh thổ nước láng giềng.

Trong cuộc xung đột, nhiều người dân Ukranie quay lại hình ảnh các tên lửa bay trên bầu trời với tốc độ thấp, là tên lửa hành trình Nga, theo Business Insider.

Các tên lửa hành trình trở thành vũ khi tấn công chủ lực trên chiến trường hiện đại.

Hôm 6.3, Nga phóng tên lửa hành trình phá hủy sân bay quân sự ở thành phố Vinnytsia. Các tên lửa dường như được phóng từ oanh tạc cơ Tu-95 và Tu-160 ở Biển Đen.

Nhìn chung, quân đội Nga đang áp dụng phương thức chiến đấu giống như Mỹ. Tên lửa hành trình giúp Nga đưa nửa tấn thuốc nổ tới bất kì mục tiêu nào trên lãnh thổ Ukraine với mức độ rủi ro thấp.

Theo các nhà quan sát quân sự, tên lửa hành trình Nga đã chứng minh năng lực trên chiến trường Ukraine, giúp tránh việc quân đội Nga phải tung một lượng lớn các chiến đấu cơ hiện đại với rủi ro bị đối phương bắn rơi.

Các tên lửa hành trình Nga đã gây thiệt hại đáng kể cho cơ sở hạ tầng quân sự, kho vũ khí, hệ thống phòng không và xe quân sự Ukraine.

Tuy nhiên, Nga dường như chưa tận dụng tối đa hiệu quả sức mạnh của tên lửa hành trình, khi các tên lửa đôi khi vẫn bắn trượt mục tiêu, để lại các hố sâu lớn trên mặt đất, theo Business Insider. 

Quân đội Ukraine cũng đã rất nỗ lực để ngụy trang, cất giấu khí tài quân sự trước đòn tấn công tầm xa của Nga. Kết quả là sau 3 tuần xung đột, không quân Nga chưa kiểm soát hoàn toàn vùng trời ở Ukraine, đặc biệt là tại thủ đô Kiev.

____________________________

Quân đội Ukraine được cho là đã đáp trả gây tổn thất lớn cho các lực lượng Nga đông đảo hơn gấp nhiều lần bằng loại vũ khí nào? Mời độc giả đón đọc bài kỳ 2 xuất bản sáng 20.3.2022 trê mục Thế giới.