Một kho chứa dầu của Trung Quốc ở Zhuhai, tỉnh Quảng Đông.
Theo Reuters, sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine vào ngày 24.2, Mỹ và phương Tây đã áp đặt lệnh trừng phạt, khiến dầu thô của Nga xuất sang Trung Quốc và Ấn Độ tăng đáng kể. Ngược lại, Trung Quốc đã giảm mua dầu thô từ Iran và Venezuela.
Khoảng 20 tàu chở dầu từ Iran neo đậu gần Singapore, tính đến giữa tháng 5, theo các số liệu chính thức. Một số tàu dầu đã neo từ tháng 2 và số tàu tăng đáng kể từ tháng 4.
Kpler, công ty cung cấp và phân tích dữ liệu hàng đầu, cho biết khoảng 37 triệu thùng dầu Iran đang được cất giữ trên các tàu dầu neo ở ngoài khơi Singapore, so với mức 22 triệu thùng dầu vào đầu tháng 4.
“Nga có thể chuyển dịch một nửa lượng dầu thô xuất khẩu sang châu Á, đặc biệt là cung cấp cho Trung Quốc. Điều này gây bất lợi cho hoạt động xuất khẩu dầu thô của Iran”, Hamid Hosseini, thành viên hội đồng quản trị của Liên minh các nhà xuất khẩu dầu và sản phẩm hóa dầu ở Tehran, nói trên Reuters.
Iran là quốc gia đang chịu các lệnh trừng phạt của Mỹ, duy trì nền kinh tế một phần nhờ hoạt động bán dầu thô cho Trung Quốc.
Iran xuất sang Trung Quốc lượng dầu thô tương đương 700.000 – 900.000 thùng/ngày, theo số liệu hồi tháng 3. Nhưng đến tháng 4, Trung Quốc đã giảm mua dầu thô Iran, xuống mức 200.000 – 250.000 thùng/ngày, theo Reuters.
“Trung Quốc rõ ràng đang tích cực mua dầu Urals của Nga. Lượng dầu Urals xuất sang Trung Quốc đã tăng gấp 3 lần, kể cả khi Trung Quốc đang chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19, dẫn tới giảm nhu cầu dầu thô”, Homayoun Falakshahi, chuyên gia phân tích của Kpler, cho biết.
Giới chức Iran và Nga thời gian qua đã có nhiều cuộc tiếp xúc, thảo luận về cách buôn bán dầu thô trong bối cảnh bị Mỹ cấm vận, Reuters cho biết.
Theo nguồn tin, phía Nga muốn biết cách Iran vận chuyển, giao thương và gửi tiền thu được từ bán dầu thô, trước sự theo dõi của Mỹ. Phó Thủ tướng Nga Alexander Novak dự kiến sẽ thăm Iran vào tuần tới.
Tuy nhiên, Nga đang vô tình khiến Iran đánh mất đối tác mua dầu thô truyền thống là Trung Quốc. “Không ai muốn mua dầu thô Iran nữa vì dầu Nga có chất lượng tốt hơn, giá lại rẻ hơn. Các nhà xuất khẩu dầu Iran như ‘đang ngồi trên đống lửa’”, một nguồn tin có liên hệ với các nhà máy lọc dầu Trung Quốc, nói.
Dầu Urals do Nga xuất sang Trung Quốc đang được chiết khấu 9 USD/thùng so với giá dầu Brent tiêu chuẩn, nghĩa là Iran cũng phải chiết khấu từ 12 – 15 USD/thùng mới có thể cạnh tranh.
“Các đối tác sẽ lựa chọn phương án nào dễ dàng hơn, do dầu thô của Nga chưa bị cấm giao dịch như dầu Iran”, một đối tác nhập khẩu dầu ở châu Âu, nói.