Mỹ từ chối hơn 90% người Afghanistan muốn rời quốc gia dưới thời Taliban

Taliban kiểm soát hoàn toàn Afghanistan vào mùa hè năm ngoái.

Zaker Hussain là một phiên dịch viên từng làm việc cùng lính thủy đánh bộ Mỹ trong cuộc chiến ở Afghanistan, hiện đang sống ở Mỹ và đã được cấp quốc tịch Mỹ.

Sau khi Taliban kiểm soát hoàn toàn Afghanistan vào năm ngoái, Hussain sau đó đã nộp đơn xin chính phủ Mỹ cho phép gia đình anh trai được sang Mỹ định cư.

Hussain giải thích rằng anh trai Mohammad là mục tiêu của Taliban, nói rằng Mohammad cũng từng làm việc ở phủ Tổng thống Afghanistan và là người dân tộc thiểu số Hazara bị Taliban đàn áp.

Hussain đã cung cấp tất cả những giấy tờ có thể, từ thẻ căn cước của gia đình anh trai, đến các tài liệu chứng minh Taliban đe dọa người dân tộc thiểu số Hazara. Nhưng tất cả vẫn là không đủ.

Đơn xin nhập cư do Hussein thay mặt nộp cho gia đình anh trai đã bị Sở Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ (USCIS) từ chối vào ngày 29.12.2021.

“USCIS chỉ đưa ra quyết định khi nhận thấy rằng người nộp đơn xin nhập cư có nguy cơ bị đe dọa rõ ràng ở nơi người đó sinh sống hoặc có nguy cơ phải quay trở lại quốc gia mà người đó bị đe dọa”, lá thư từ chối viết, theo CBS News. “Dựa trên các bằng chứng, USCIS không nhận thấy người nộp đơn có đủ điều kiện để được hưởng quyền lợi”.

Hussain khi còn là phiên dịch viên cho quân đội Mỹ ở Afghanistan.

Theo báo Mỹ CBS News, đây chỉ là một trong rất nhiều trường hợp người Afghanistan chưa thể sang Mỹ, bị USCIS từ chối.

Sau khi Taliban kiểm soát hoàn toàn Afghanistan vào mùa hè năm ngoái, Mỹ đã mở chiến dịch sơ tán lớn nhất trong nhiều thập kỷ, với tổng cộng 124.000 người được sơ tán, trong đó có hơn 70.000 người Afghanistan.

Do hoạt động sơ tán diễn ra trong hỗn loạn, không phải tất cả những người Afghanistan cần được sơ tán đều lên kịp máy bay. Những người ở lại đã nộp đơn xin nhập cư để giới chức Mỹ xét duyệt từ xa.

Giới chức Mỹ đánh giá từng trường hợp để cho phép người xin nhập cư nhập cảnh vào Mỹ mà không cần thị thực vì lý do nhân đạo khẩn cấp.

Kể từ tháng 7.2021, USCIS đã tiếp nhận 46.000 đơn xin nhập cư từ Afghanistan thông qua chương trình trên. Nhưng các số liệu do CBS thu thập cho thấy USCIS mới chỉ xét duyệt chưa tới 5.000 lá đơn, với tỉ lệ từ chối hơn 90%.

Đến đầu tháng này, USCIS mới xử lý 4.246 trường hợp và chỉ chấp thuận đơn xin nhập cư của 297 người Afghanistan.

Điều đó có nghĩa là hàng chục ngàn lá đơn đang bị treo khác cũng nhiều khả năng sẽ bị từ chối theo tiêu chuẩn mà chính phủ Mỹ đặt ra.

Vợ, con gái và một anh trai khác của Hussein kịp lên máy bay và sau này đại gia đình đoàn tụ ở bang Virignia. Nhưng Mohammad, anh trai của Hussein cùng vợ và con nhỏ không vào được sân bay Kabul trong khung cảnh hỗn loạn.

Mohammad và gia đình hiện vẫn đang phải sống ẩn dật ở Afghanistan, không dám đi làm vì sợ Taliban phát hiện.

Hussain (trái) hiện đang sống ở bang Virginia, Mỹ.

Khi nhận được thông tin USCIS từ chối cho phép nhập cư, Mohammad nói “mình giống như người đã chết”. Mohammad nói Taliban nắm được thông tin của mình nhờ truy cập vào kho dữ liệu của chính phủ, trong đó ghi rõ Mohammad là họa sĩ, kiến trúc sư trong phủ Tổng thống Afghanistan.

“Chúng tôi không hề cảm thấy an toàn”, Mohammad nói, theo CBS News. “Chúng tôi không biết chuyện gì sẽ xảy ra trong vài giờ tới, hay trong tương lai”.

Ở Mỹ, Hussain vẫn thường xuyên gửi tiền về cho anh trai thông qua nhiều cách khác nhau, nhưng anh luôn cảm thấy mình có lỗi. “Họ gặp nguy hiểm vì tôi là người trực tiếp hỗ trợ quân đội Mỹ”, Hussain nói.

Phản ứng trước sự xét duyệt chậm trễ, Bộ An ninh Nội địa (DHS) nói chương trình xét duyệt nhập cư trên không thay thế các chương trình tị nạn sẵn có, nghĩa là người Afghanistan muốn định cư ở Mỹ phải tự tìm cách tới được Mỹ hoặc một quốc gia thứ ba có lãnh sự quán hoặc đại sứ quán Mỹ.DHS nói chỉ cấp quyền nhập cư ngay cho người Afghanistan hiện không có mặt ở Mỹ, nếu có người thân là công dân Mỹ , cựu nhân viên đại sứ quán Mỹ ở Kabul và một số trường hợp cụ thể khác.

Theo DHS, USCIS thường chỉ xét duyệt 2.000 lá đơn mỗi năm, trong khi số đơn xin nhập cư của người Afghanistan lên tới hàng chục ngàn.

Trong kih đó, theo điều tra của CBS News, chính phủ Mỹ rất dễ dàng cấp quyền nhập cư cho công dân Ukraine. Chỉ trong 3 tháng, USCIS đã cấp quyền nhập cư cho 37.000 người Ukraine và đến nay đã có 11.000 người tới Mỹ, theo số liệu chính thức.