“Ai-phôn” hay “Ai lúa”

Một người kiệm lời như Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan cũng phải thảng thốt: “Tôi thấy nguy cơ lắm rồi các đồng chí ạ”.

Phó Chủ tịch nước đã nói về một “băn khoăn không biết hỏi ai” khi “các doanh nghiệp FDI ra sức phát triển mở rộng sản xuất mà lại báo lỗ, không chịu nộp thuế. Cụ thể là Coca Cola, mở rộng sản xuất hết chỗ nhưng lại trốn thuế, trốn nộp bảo hiểm cho người lao động”.

Vẫn là cái tên Coca Cola. Nhưng chỉ là một trong 14.500 doanh nghiệp FDI trên toàn quốc. Vẫn là một Coca Cola nhưng không hề cá biệt cho mặt trái của “chiếc huy chương” thu hút FDI. Nghe số vốn thì sướng tai với toàn triệu với tỷ đô la nhưng suốt từ năm 1994, các “triệu, tỷ đô la” đó chưa nộp bất cứ một xu tiền thuế.

Hai hôm trước, sau tọa đàm lấy tên rất lạ là “Ai-phôn hay Ai lúa”, TS Đặng Kim Sơn nói trên Thời báo Kinh tế về câu chuyện “Mỹ bán iPhone để mua... gạo. Trong khi Việt Nam xuất khẩu lúa gạo để mua iPhone”: “Rất nhiều người bảo rằng nên sản xuất iPhone bán đi để mua gạo, thay vì trồng lúa. Thế nhưng chúng ta phải nhìn nhận rằng, những năm qua các nước ở Đông Nam Á rơi vào khủng hoảng tài chính, công nghiệp và dịch vụ đi xuống, nhưng nông nghiệp vẫn tăng trưởng”.

Ở Việt Nam, tấm huy chương nông nghiệp đang có được dựa trên một thực tế là “giá nông sản thấp như con dao hai lưỡi, đối với toàn dân là tốt, nhưng đối với nông dân thì họ lại bị thiệt”. Và nông dân đã hy sinh cho công nghiệp hóa đến mức một bộ phận lớn lao động nông thôn bị đẩy ra đường làm xe ôm, đào vàng, phu hồ... - những công việc không ký hợp đồng, không bảo hiểm, không đào tạo, không đóng thuế.

70% dân số là nông dân nhưng đây lại là một khối nín lặng khổng lồ, vì họ không được bàn bạc. Nếu cần một câu ví dụ thì thời sự nhất đang là việc tạm trữ lúa gạo mà việc các bộ, ngành tranh luận bàn bạc trong sự “đứng ngoài cuộc” của nông dân.

Và bây giờ, ngay cả trong lúc khốn quẫn, khi Iphone (một biểu tượng của công nghiệp hóa) đang tồn kho, khi Coca Cola (biểu tượng khác của FDI) đang gây ra những “thắc mắc không biết hỏi ai”, thì rất lạ, người ta mới lại nói đến chuyện “Ai lúa” dù thực chất, hạt gạo Việt, với hình dáng từa tựa như hạt mồ hôi, đang được bán quá rẻ.

Đào Tuấn