NSND Hoàng Cúc - Những chuyện chưa từng kể của "Tướng về hưu"

Trong khuôn khổ tuần lễ kỷ niệm ngày mất của vợ chồng nhà thơ Lưu Quang Vũ – Xuân Quỳnh, bộ phim “Tướng về hưu” – đạo diễn Nguyễn Khắc Lợi đã được trình chiếu tại Ơ kìa Hà Nội. Đây là bộ phim thuộc chủ đề Tuần phim 1988 – Năm ấy, phim gì. Tham gia buổi chiếu phim có sự tham dự của NSND Hoàng Cúc (vai Thủy) và Tú Oanh (vai Lài) trong phim.

Qua lời kể của nghệ sỹ Hoàng Cúc, bộ phim “Tướng về hưu” từng bị hạn chế chiếu vào thời gian phim ra đời, trái với mường tượng của khán giả về độ lan tỏa của tác phẩm truyện ngắn mà nó được chuyển thể của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp.

“Tướng về hưu” là câu chuyện đau xót về những tình cảm gia đình đã mất đi trong cơn lốc của thời mở cửa, một vị tướng rời quân ngũ trở về gia đình và hoàn toàn lạc lõng trong một đời sống đang thay đổi với những giá trị bị đảo lộn hàng ngày. Tình cảnh gia đình ông Thuấn dường như rất phổ biến trong xã hội Việt Nam lúc giao thời, khi đồng tiền len lỏi và chi phối trong mọi mối quan hệ. Ông Thuấn như người xa lạ trong chính ngôi nhà của mình trước cô con dâu sắc sảo, người con trai nhu nhược và một bà vợ lẩn thẩn.

Thủy là một vai diễn phản diện trong phim, trong đó hình ảnh cô mang nhau thai trẻ con từ Bệnh viện Sản – nơi mình làm việc về để xay ra nuôi đàn chó béc giê nhằm mục đích kinh doanh đã gây chấn động. Đây là một việc làm động chạm đến tâm linh của người Á Đông và gây cảm giác ghê rợn đến tận cùng.

Diễn xuất rất tự nhiên với gương mặt lạnh và vẻ ngoài vô cùng xinh đẹp, vai diễn đã đưa nghệ sỹ Hoàng Cúc đến một vinh quang nghề nghiệp - giải Diễn viên nữ xuất sắc tại LHPVN 1990. Nhưng cho đến giờ, nghệ sỹ Hoàng Cúc mới dám chia sẻ rằng, bà không được mời đến nhận giải, và việc một vai phản diện lại nhận được giải thưởng thời đó cũng gây nhiều tranh cãi, trong bối cảnh các giải thưởng thường được trao cho các vai chính diện.

Khi được đặt câu hỏi vai Thủy đã phải là một vai diễn ghê gớm nhất trong sự nghiệp diễn xuất của mình chưa, NSND Hoàng Cúc cho biết, bà đã từng tham gia rất nhiều vai diễn khủng khiếp còn hơn cả Thủy trên sân khấu kịch. Cách đây 40 năm, bà từng đóng một vai phản diện kiểu như người này về quê hương chiếm những khu đất đẹp của dân làng để xây dựng các khu du lịch, bất chấp lương tâm đạo đức, luân thường đạo lý.

Dù luôn được chọn vào những vai diễn gai góc, thực tế ngoài đời, NSND Hoàng Cúc rất gần gũi, vui vẻ, sống đơn giản. Nhiều năm gần đây, nữ nghệ sĩ thừa nhận có cảm giác muốn lui về phía sau để cho lớp trẻ có nhiều đất diễn. Vả lại có giai đoạn NSND Hoàng Cúc mang bạo bệnh nên bà cũng đã không còn sung sức và cũng muốn dành nhiều thời gian cho con cháu và gia đình.

Trong phim, còn có cảnh “nóng” ấn tượng của NSND Hoàng Cúc và NSND Hoàng Dũng. Nữ nghệ sĩ chia sẻ rằng do quá thân thiết với nhau, đi diễn chung, bá vai bá cổ nhau nên diễn cảnh tình tứ với nhau ngọt như vậy. Theo NSND Hoàng Cúc, ngoài đời người ta gọi là “ông” Hoàng Cúc và bà “Hoàng Dũng”.

Nữ nghệ sĩ cũng chia sẻ niềm đau xót khi nhiều diễn viên trong phim “Tướng về hưu” hiện nay đã qua đời như: NSND Mạnh Linh (ông tướng Thuấn), đạo diễn Đoàn Anh Thắng (Hòa) - vị đạo diễn sân khấu tài năng từng là người đi đầu cho thể loại kịch sân khấu nhỏ đã mất khi còn khá trẻ, nghệ sĩ Thu An...

Bẵng đi một thời gian khá dài, được sự động viên của người thân và đồng nghiệp, NSND Hoàng Cúc mới trở lại với phim truyền hình “Hoa hồng trên ngực trái” trong vai bà Hồng - mẹ của Khuê (Hồng Diễm đóng). Lâu lắm mới thấy bà xuất hiện trên phim, ra đường nhiều người gặp bảo: “Ôi sao dạo này già thế!”. Trước nhận xét đó, nữ nghệ sĩ chỉ cười, nghĩ thầm: "Người ta đâu biết mình giờ đã là môt bà lão 60 rồi, mọi người nghĩ lúc nào Hoàng Cúc cũng là cô gái trẻ đẹp trên màn ảnh".