Ngày 16/9, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Đặng Công Huẩn đã ký thông báo kết luận thanh tra số 1595/TB-TTCP việc cấp phép nhập khẩu thuốc và cấp giấy đăng ký lưu hành thuốc đối với 10 loại thuốc của Công ty Helix; cấp giấy phép hoạt động cho Công ty Helix năm 2014 và việc trúng các gói thầu cung cấp thuốc cho các bệnh viện của Công ty cổ phần VN Pharma.
Cấp 607 giấy phép nhập khẩu thuốc chưa có số đăng ký
Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, thuốc chữa bệnh là một loại hàng hóa đặc biệt, nhưng trong thời gian qua, ngành y tế còn để xảy ra những thiếu sót, vi phạm trong khâu cấp số đăng ký thuốc; khâu cấp phép nhập khẩu thuốc; khâu cấp phép hoạt động về thuốc, nguyên liệu làm thuốc cho doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam; công tác đấu thầu cung cấp thuốc cho các cơ sở khám, chữa bệnh. Nếu không được phát hiện và ngăn chặn kịp thời sẽ có nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của nhân dân.
Cụ thể, đối với việc thẩm định, cấp số đăng ký với 7 thuốc, Bộ Y tế ban hành Thông tư số 22/2009/TT-BYT (Thông tư 22) còn bất cập, nội dung chưa đầy đủ, đây là một trong những sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý dẫn đến việc trong hồ sơ xin cấp số đăng ký có tài liệu bị làm giả nhưng không được phát hiện kịp thời.
“Trách nhiệm này thuộc lãnh đạo Bộ Y tế, Cục Quản lý dược thời điểm năm 2009 trong việc tham mưu, xây dựng và ban hành thông tư; đồng thời, lãnh đạo Bộ Y tế, Cục Quản lý dược thời kỳ 2011 - 2014 cũng chịu trách nhiệm chính trong việc thiếu sự quan tâm, chỉ đạo để sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh nội dung Thông tư số 22 cho phù hợp. Khi Thông tư 22 đã có hiệu lực thi hành, Bộ này cũng chậm sửa đổi Quy chế hoạt động của Hội đồng tư vấn và chuyên gia thẩm định thay thế quy chế cũ”, lược trích kết luận.
Cũng theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, đối với việc thẩm định, cấp phép nhập khẩu đối với 3 thuốc, thời hạn xét duyệt, cấp giấy phép nhập khẩu 3 thuốc chậm từ 28-60 ngày.
Về việc này, Thủ tướng đã giao Bộ trưởng Bộ Y tế chịu trách nhiệm quy định chi tiết về hồ sơ, trình tự, thủ tục cấp giấy phép nhập khẩu thuốc chưa có số đăng ký, nhưng khi Bộ Y tế ban hành Thông tư số 47/2010/TT-BYT (Thông tư 47), nội dung quy định còn bất cập, chưa đầy đủ.
Cụ thể, chưa quy định trong hồ sơ xin cấp phép nhập khẩu thuốc phải có giấy phép hoạt động về thuốc và nguyên liệu làm thuốc của doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam, theo điều 5 Quyết định số 151/QĐ-TTg. Thực tế, trong 3 năm (2012, 2013 và 2014), Bộ Y tế đã cấp 607 giấy phép nhập khẩu thuốc chưa có số đăng ký, cũng không yêu cầu doanh nghiệp nộp giấy phép hoạt động về thuốc và nguyên liệu làm thuốc tại Việt Nam, trong đó có 3 thuốc (H-Capita, H-Epra 40 và H-Lastapen 500 mg). Thuốc H-Capita được cấp giấy phép nhập khẩu ngày 30/12/2013 nhưng giấy phép hoạt động của Công ty Austin Hồng Kông đã hết hạn trước đó 2 tháng…
Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, Bộ Y tế ban hành Thông tư số 47 còn bất cập, nội dung chưa đầy đủ, như: thiếu cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành dẫn đến tình trạng trong hồ sơ xin cấp phép hoạt động của Công ty Helix có tài liệu bị làm giả; và Công ty Helix không tồn tại trên thực tế, nhưng không kịp thời phát hiện, dẫn đến cấp giấy phép hoạt động về thuốc và nguyên liệu làm thuốc tại Việt Nam cho công ty này.
Bên cạnh đó, cũng theo kết luận của Thanh tra Chính phủ từ việc ban hành Thông tư số 47 không đúng nội dung với Quyết định số 151/2007/QĐ-TTg, dẫn đến việc cấp giấy phép nhập khẩu 200.000 hộp thuốc H-Capita và cho phép nhập khẩu 9.300 hộp thuốc H-Capita vào Việt Nam là vi phạm điều 5 Quyết định số 151/2007/QĐ-TTg. Trách nhiệm thuộc lãnh đạo Bộ Y tế, Cục Quản lý dược.
Đáng chú ý, về việc thẩm định, cấp phép hoạt động cho công ty Helix năm 2014, Thanh tra Chính phủ kết luận, Bộ Y tế ban hành Thông tư 47 còn bấp cập, nội dung chưa đầy đủ: thiếu cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành trong nước và với cơ quan Y tế nước ngoài nơi sản xuất, xuất khẩu thuốc,v.v…
Bộ Y tế ban hành Thông tư số 22 sử dụng các thuật ngữ “giấy phép lưu hành”, “rút số đăng ký thuốc” chưa đúng với thuật ngữ sử dụng trong Luật Dược năm 2005.
Đề nghị UBKT T.Ư xem xét trách nhiệm Bộ Y tế
Từ kết quả thanh tra, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng kiểm điểm trách nhiệm lãnh đạo Bộ Y tế để xảy ra những tồn tại, vi phạm đã nêu tại kết luận trên.
Thanh tra Chính phủ cũng đề nghị Bộ Y tế chỉ đạo Cục Quản lý dược và Vụ Kế hoạch Tài chính tổ chức kiểm điểm, có biện pháp xử lý đối với tập thể, cá nhân có liên quan để xảy ra những vi phạm trong việc cấp phép nhập khẩu, cấp số đăng ký đối với 10 thuốc, cấp phép hoạt động cho Công ty Helix năm 2014.
Đồng thời, đề nghị Bộ Y tế chỉ đạo kiểm điểm và có biện pháp xử lý đối với tập thể, cá nhân có liên quan đến việc cho phép nhập khẩu 9.300 hộp thuốc H-Capita Caplet 500 mg của Công ty Austin Hong Kong vào Việt Nam ngày 11/4/2014 trong khi giấy phép hoạt động về thuốc và nguyên liệu làm thuốc của công ty này đã hết hạn từ 6/10/2013.
Đáng chú ý, Thanh tra Chính phủ chuyển kết luận thanh tra sang Uỷ ban Kiểm tra T.Ư (UBKT T.Ư) để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với cán bộ, đảng viên thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý có liên quan đến khuyết điểm, vi phạm nêu tại kết luận này.
Chuyển kết luận thanh tra đến Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an để có thêm thông tin, tài liệu phục vụ công tác điều tra liên quan đến việc Công ty VN Pharma nhập khẩu thuốc, bán thuốc H-Capita do Công ty Helix sản xuất, và các loại thuốc do Công ty Health 2000 sản xuất; xử lý theo thẩm quyền mà Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đang tiến hành.