Đề xuất phạt 5 triệu đồng với hành vi sàm sỡ có đủ sức răn đe?
Như Dân Việt thông tin, Bộ Công an vừa công bố dự thảo bổ sung một số điều của Nghị định 167/2013/NĐ-CP để lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương.
Theo đó, Bộ Công an bổ sung việc phạt người có hành vi sàm sỡ, quấy rối tình dục; khiêu dâm, kích dục ở nơi công cộng... với mức phạt đề xuất từ 3.000.000 đến 5.000.000 đồng.
Trao đổi với Dân Việt về vấn đề này, luật sư Đặng Văn Cường – Đoàn luật sư TP. Hà Nội cho biết: “Việc nâng mức xử phạt hành chính là cần thiết. Tuy nhiên cần chi tiết hơn về các hành vi xâm hại tình dục ở mức độ xử phạt hành chính, cần đưa ra nhiều mức xử phạt khác nhau, cao nhất có thể lên đến 20.000.000 đồng mới đủ sức răn đe”.
Luật sư phân tích, hiện nay, các hành vi xâm hại tình dục có hai loại chế tài có thể áp dụng là: Hình sự và Hành chính. Chế tài hình sự được áp dụng đối với những hành vi mà pháp luật xác định nguy hiểm cho xã hội, được quy định trong Bộ luật Hình sự (BLHS). Những hành vi xâm hại tình dục khác không thỏa mãn các dấu hiệu cấu thành tội phạm, chưa được BLHS quy định sẽ xử phạt hành chính theo quy định của Luật xử lý vi phạm hành chính và các nghị định hướng dẫn thi hành.
Ảnh minh họa.I.T
Các hành vi xâm hại tình dục thể hiện ở nhiều mức độ khác nhau, có rất nhiều khái niệm khác nhau để nói về hành vi này như: Hiếp dâm, cưỡng dâm, giao cấu, hành vi quan hệ tình dục khác, dâm ô, quấy rối tình dục, sàm sỡ... Điều này khiến cho không có sự thống nhất trong cách hiểu sẽ khó khăn trong việc sử dụng, đặc biệt trong việc áp dụng pháp luật.
“Bởi vậy nhu cầu cấp thiết là phải quy định rõ các khái niệm về xâm hại tình dục, làm căn cứ để xác định hành vi, làm cơ sở để áp dụng các chế tài của pháp luật (có thể là hành chính hoặc chế tài hình sự)” – luật sư cho hay.
Theo luật sư Cường, sự phát triển, thay đổi của xã hội khiến hệ thống văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực này có phần lạc hậu, không theo kịp dẫn đến khó khăn trong việc điều chỉnh các quan hệ xác hội. Ví dụ như: Hành vi quấy rối tình dục, dâm ô với người đã từ đủ 16 tuổi thì mức chế tài hành chính chỉ có từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng khiến ngày càng nhiều trường hợp vi phạm nhưng chế tài không đủ răn đe hoặc không phát huy được hiệu quả trong việc áp dụng chế tài hành chính. Điều này khiến nhiều người dân thiếu niềm tin vào pháp luật.
Hiện nay, các chế tài hành chính về hành vi xâm hại tình dục được quy định tại Nghị định 167/2013/NĐ-CP của Chính phủ có mức hình phạt xử phạt không quá 300.000 đồng. Trước tình trạng nhiều hành vi sàm sỡ, quấy rối tình dục trong thang máy, tại trường học, trên xe buýt, nơi công cộng... diễn ra khiến việc áp dụng chế tài hành chính về hành vi xâm hại tình dục được quy định tại Nghị định này không còn phù hợp, chưa đủ sức răn đe bởi vậy sửa đổi để nâng mức chế tài là cần thiết.
“Với việc nâng mức chế tài từ 300.000 đồng đến 5. 000.000 đồng là một sự thay đổi, tuy nhiên mức phạt này có hợp lý hay chưa thì phải so sánh với các mức chế tài về các hành vi khác trong văn bản này. Quan điểm tôi, kể cả phạt đến 5.000.000 đồng cũng chưa đủ sức răn đe. Với các hành vi xâm hại tình dục chưa đến mức xử lý hình sự nên để ở nhiều khung xử phạt, có khung có thể từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng, có những khung có thể quy định mức xử lý từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng (nếu như hành vi dâm ô với người đã thành niên ở mức độ nghiêm trọng).
Có quy định nhiều mức, nhiều khung mới cá biệt hóa được các hành vi vi phạm và mới có được các mức chế tài phù hợp, đủ sức răn đe, giáo dục đối với những trường hợp cố ý vi phạm”- luật sư nêu quan điểm.
Cũng theo luật sư, chế tài chỉ là một trong các giải pháp phòng ngừa, giáo dục chứ không quyết định đến hành vi của con người. Điều cốt lõi là phải thực hiện tốt các giải pháp phòng ngừa để loại bỏ nguyên nhân, điều kiện của những hành vi xâm hại tình dục, làm sao để ít hành vi vi phạm, bớt số người vi phạm mới là vấn đề cơ bản trong đấu tranh phòng và chống tội phạm, phòng chống vi phạm pháp luật nói chung và hành vi xâm hại tình dục nói riêng.
Đồng thời, ông cũng cho rằng, để đưa ra một mức xử phạt hợp lý, cơ quan soạn thảo cần lấy ý kiến của các nhà khoa học, của người dân, tham khảo mức chế tài của các quốc gia có tương đồng về văn hóa, lịch sử, trình độ phát triển kinh tế xã hội. Bên cạnh đó phải có sự so sánh đối chiếu với các mức chế tài của các hành vi vi phạm khác trong cùng Nghị định này để có một mức chế tài phù hợp với loại chế tài hành chính và đủ sức răn đe đối với hành vi vi phạm.