“Bắt tay” với doanh nghiệp để đa dạng hóa quyền lợi bảo hiểm y tế

Nhiều dịch vụ y tế còn bị hạn chế

Nhiều năm nay, chị Nguyễn Thị Lý (Hà Nội) ngoài mua thẻ BHYT đều mua thêm gói bảo hiểm sức khỏe, trị giá hơn 100 triệu đồng cho các thành viên trong gia đình. Chị cho biết, nhà chị có 3 con nhỏ, bố mẹ già đều hay phải đi viện. Có thẻ BHYT chị đỡ được nhiều tiền viện phí nhưng khi muốn dùng thuốc tốt hơn, muốn nằm phòng bệnh dịch vụ đều trả chi phí cao. Do đó, chị mua thêm gói bảo hiểm sức khỏe của một hãng bảo hiểm thương mại cho mọi người. Khi ốm đau, bảo hiểm sức khỏe không chỉ hỗ trợ viện phí, đến cả khi tái khám cũng không lo.

“Mấy năm trước, chồng tôi phát hiện bị virus viêm gan C phải điều trị. Các thuốc viêm gan C rất đắt đỏ hơn 100 triệu đồng nhưng các thuốc này hầu hết không nằm trong danh mục thuốc do BHYT chi trả. Chưa kể còn nhiều xét nghiệm, chiếu chụp đắt đỏ khác. Rất may mà có bảo hiểm sức khỏe “bao hết”- chị Lý nói.

Chị Lý cho biết, nếu có gói BHYT quyền lợi cao dù nhiều tiền chị sẽ mua ngay.

Những kỹ thuật cao vẫn chưa được BHYT chi trả hoặc chỉ chi trả một phần. Ảnh minh họa

Ông Lê Văn Khảm - Vụ trưởng Vụ BHYT (Bộ Y tế) thời gian tới, hiện nay, tỷ lệ tham gia BHYT của người dân Việt Nam đã đạt mốc hơn 89%. Tuy nhiên, vẫn còn hơn 10% dân số (tương đương 10 triệu người) chưa tham gia BHYT.

Theo ông Khảm, BHYT là cứu cánh của nhiều người dân, đặc biệt người nghèo, người kinh tế còn khó khăn. Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu, tiền túi mà người dân bỏ ra vẫn khá cao. Nguyên nhân là do tiền đóng BHYT ở Việt Nam còn khá thấp (mệnh giá hiện tại là 804.600 đồng/thẻ/năm) nên mức hưởng bị hạn chế khá nhiều. Nhiều dịch vụ khám chữa bệnh, nhiều loại thuốc điều trị viêm gan C, thuốc ung thư thế hệ mới hay các dịch vụ khám sức khỏe định kỳ, khám sàng lọc, dịch vụ y tế dự phòng; sử dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản; điều trị tật khúc xạ, sử dụng kính mắt, răng giả… đang nằm ngoài danh mục chi trả của Quỹ BHYT.

Đó là chưa kể, người có thẻ BHYT vẫn đang phải thực hiện cùng chi trả: 5%, 20% tổng chi; chi trả cho khám chữa bệnh trái tuyến tuyến bệnh viện tỉnh, bệnh viện trung ương (40-60% nếu khám bệnh vượt tuyến); chi phí phải cùng chi trả đối với một số loại thuốc, vật tư y tế; phần chi phí chênh lệch khi khám chữa bệnh theo yêu cầu.

Theo nghiên cứu Chỉ số hài lòng người bệnh (PSI) Việt Nam 2018 được Mạng lưới Sáng kiến Việt Nam thực hiện, vừa công bố, nhiều bệnh nhân cho biết, dù đã có thẻ BHYT, thuộc nhóm đối tượng được BHYT chi trả 100% viện phí nhưng mỗi lần đi điều trị vẫn phải chi trả 1,1-1,5 triệu mỗi ngày tiền thuốc hoặc tiền ăn uống. Theo bệnh nhân, mỗi đợt điều trị 3-4 ngày, mỗi tháng 3 lần, tổng cộng lại hơn 10 triệu cả tháng. Nếu thi thoảng ốm một lần còn kham được, nếu điều trị dài, thường xuyên thì gia đình sẽ không cáng đáng được.

Ông Khảm cũng cho biết, vài năm gần đây, viện phí tăng, số lượt khám chữa bệnh tăng dẫn đến chi phí khám chữa bệnh tăng nhanh trong khi mức đóng BHYT tăng chậm. Điều này khiến cho Quỹ BHYT khó cân đối thu chi khi “chi nhiều thu ít”. Hiện tại, do kết dư quỹ các năm trước còn đủ chi, nhưng nếu không chi dè sẻn thì Quỹ BHYT có thể thâm hụt. Vì vậy, việc mở rộng thêm quyền lợi cho người bệnh là rất khó khăn.

Đa dạng hóa gói BHYT

 Mới đây, cử tri tỉnh Vĩnh Long kiến nghị cơ quan chức năng nghiên cứu đưa ra nhiều mệnh giá BHYT để người dân lựa chọn và không nên tăng giá BHYT liên tục như hiện nay mà chỉ cần tăng phí khám chữa bệnh sẽ phù hợp hơn, đổng thời bổ sung danh mục thuốc khám, chữa bệnh BHYT vì thực tế các danh mục thuốc không đảm bảo điều trị được đối với các loại bệnh nặng, hiểm nghèo.

Bảo hiểm thương mại sẽ gánh đỡ được người bệnh những chi phí lớn. 

Về điều này, đại diện Bộ Y tế cho biết, trên thực tế, mức đóng BHYT hiện nay đang áp dụng bằng 4,5% mức lương hoặc mức lương cơ sở. Mức đóng này đã áp dụng từ 10 năm nay và không có thay đổi, mặc dù theo Luật BHYT mức đóng BHYT tối đa bằng 6% mức lương hoặc mức lương cơ sở.

Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh cao hơn của một số người dân, hiện Bộ Y tế đang phối hợp cùng Bộ Tài chính, BHXH Việt Nam nghiên cứu để thực hiện nội dung: “Đa dạng các gói BHYT. Tăng cường liên kết, hợp tác giữa BHYT xã hội với BHYT thương mại”.

Ông Đào Việt Anh – Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam cũng nhận định, theo đánh giá của nhiều tổ chức quốc tế, Việt Nam là một trong những quốc gia có chính sách BHYT tốt nhất thế giới. Mệnh giá thẻ BHYT của chúng ta hiện nay mới chỉ ở mức bình quân 30 đến 40 USD/người (nhiều nước đã hơn 100USSD/người) trong khi Danh mục thuốc BHYT của Việt Nam hơn 1.000 loại, rộng hơn rất nhiều nước (các nước trung bình có khoảng 700 loại), cùng với đó là hàng ngàn dịch vụ kỹ thuật, trong đó rất nhiều dịch vụ kỹ thuật cao, chi phí lớn cũng được quỹ BHYT thanh toán. Nhiều bệnh nhân được chi trả hàng tỷ đồng.

Tuy nhiên, hiện nay vẫn có nhiều người có điều kiện kinh tế mong muốn có gói khám chữa bệnh với chất lượng cao hơn, nên bên cạnh việc tiếp tục phát triển BHYT xã hội cơ bản (để đảm bảo nhu cầu khám chữa bệnh cơ bản, thiết yếu cho mọi người dân và “gói dịch vụ y tế cơ bản do Quỹ BHYT chi trả” như quy định của Luật BHYT), Việt Nam cần phát triển BHYT bổ sung (cho những người có nhu cầu muốn hưởng cao hơn, chữa bệnh theo nhu cầu, tự chọn thầy thuốc...).

Ông Khảm cũng nhấn mạnh, đây sẽ là một lĩnh vực mới mà các bộ gồm Bộ Y tế, Bộ Tài chính, BHXH Việt Nam và các tổ chức y tế liên quan phải nghiên cứu, bàn thảo về cách thức triển khai và đặc biệt là sự tham gia của doanh nghiệp trong BHYT thương mại. Điều quan trọng là phải kiểm soát chất lượng BHYT thương mại. “Ngành y tế phải giữ vai trò trong kiểm soát chất lượng dịch vụ y tế trong gói BHYT thương mại là để làm sao dù các kênh tài chính khác nhau nhưng khi sử dụng phải đạt hiệu quả, không bị trùng lặp và phải minh bạch thông tin” – ông khảm cho biết.

Theo ông Khảm: “BHYT thương mại khá phổ biến trên thế giới. Tại Australia, BHYT chi trả 75-80% chi phí khám chữa bệnh của người dân, nên các tổ chức thương mại tham gia vào lĩnh vực bảo hiểm này cung cấp các gói y tế bổ sung với 20% chi phí còn lại”.