Thái Thuỳ Linh: "Khi gameshow cho trẻ con hát bài người lớn, tôi rút lui"

“Hợp đồng mẫu tử” là hợp đồng làm cha mẹ với thời hạn suốt đời

Xin chào Thái Thuỳ Linh, sau nhiều năm mải miết với các hoạt động tình nguyện, Thái Thuỳ Linh mới lại ra mắt sản phẩm âm nhạc. Điều khá thú vị là trong số những sản phẩm đó, có một sản phẩm mang tựa đề gây cho người ta nhiều tò mò “Hợp đồng mẫu tử”. Linh có thể chia sẻ về điều này?

- Mùa hè 2019 thực sự có ý nghĩa và hiệu quả với ba mẹ con tôi. Chúng tôi vừa đi chơi cùng nhau vừa cho ra chùm 5 MV song ca “Đi để trở về”,“Và tôi cũng yêu em”, “Vì tôi còn sống”, "Việt Nam gấm hoa” và “Hợp đồng mẫu tử”.

Trong đó “Hợp đồng mẫu tử” là sáng tác mới của nhạc sĩ Tăng Nhật Tuệ và được xuất phát từ ý tưởng của tôi. Tôi nghĩ hợp đồng làm cha mẹ với thời hạn suốt đời là hợp đồng quan trọng hơn hết thảy. Từ suy nghĩ đó, tôi ngỏ lời với Tăng Nhật Tuệ, một nhạc sĩ có nhiều bản ballad rất sâu lắng cá tính, đồng thời là người tôi rất yêu quý.

Tuệ viết ca khúc rất nhanh, nhưng đã triển khai từ một hợp đồng “một phía” của người mẹ, thành những lời hát dành cho hai phía: mẹ cam kết với con, con cam đoan với mẹ. Mọi điều khoản đều hướng tới mục tiêu chung là mỗi người cần được sống hạnh phúc, yêu thương, được là chính mình, dù phiên bản đó tốt đẹp hay còn chưa hoàn hảo. Sau khi tập thử, tôi đã xin phép nhạc sĩ Tăng Nhật Tuệ được thay đổi một số lời hát để phù hợp với tâm tư của 2 mẹ con, và đổi thành tên “Hợp đồng mẫu tử”.

Ban đầu khi nghe bài hát mới, chưa có nhạc đệm, Thái An chưa thích lắm. Nhưng càng tập, cô bé càng yêu bài hát và hoàn thành rất nhanh phần thu của mình. Nhạc sĩ Minh Đạo chịu trách nhiệm thu âm dành nhiều lời ngợi khen cho Thái An và bày tỏ sự xúc động thực sự. 

Khi quay MV, chúng tôi cũng không mất quá nhiều thời gian, các cảnh quay đều tự nhiên như cuộc sống của chúng tôi trong đời thực. Tôi đã tự viết kịch bản, không cầu kỳ hoành tráng mà chú trọng cảm xúc. Nhiều bạn bè của tôi đã khóc khi xem bản dựng nháp của MV.

Mới đây, Thuỳ Linh đã gây tranh cãi khi ra MV và để cho con gái Thái An cover bài người lớn (Anh nhà ở đâu thế?). Vậy khi để con hát bài này, Thuỳ Linh có e ngại khiến con trưởng thành sớm hoặc tác động xấu đến con không?

- Thực ra bài đó gây tranh cãi bởi vì tôi từng trả lời rất nhiều trên truyền hình hay chia sẻ cả trên trang cá nhân rằng tôi không tán thành cho trẻ con hát nhạc người lớn. Và nói thật, đó cũng là nguyên nhân mấy năm nay tôi không đào tạo thí sinh để đi thi nữa.

Trước đây tôi khá mát tay, có năm 12 bạn vào chung kết Đồ rê mí thì 4 bạn thí sinh là tôi dạy. Nhưng khi Đồ rê mí cho các cháu hát những bài như “Biển hát chiều nay”, thậm chí cả những bài hát của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đến tôi còn chưa hiểu hết thì sao trẻ con có thể hiểu được. Khi những chương trình thực tế cho trẻ con hát rất nhiều bài và trẻ con không hiểu gì thì tôi thôi, tôi cảm thấy mình bị “lạc”, nên đã rút lui. 

Thế nhưng với bài “Anh nhà ở đâu thế?”, thực ra đấy không phải bài tôi hướng cho Thái An, mà đó là bài 2 mẹ con đã hát suốt trong chuyến du lịch lên Tây Nguyên. Trên đường đi, tôi muốn làm bạn với con nên phải chấp nhận nghe nhạc của con (con không nghe nhạc của mẹ).

Trong chuyến đi, con bật rất nhiều loại nhạc kiểu như “Anh nhà ở đâu thế?”, nhạc của Erik... Toàn nhạc trẻ và của ca sĩ tôi không biết. Nhưng tôi muốn làm bạn với con nên phải cố gắng nghe và hiểu. Thực ra bài “Anh nhà ở đâu thế?” giai điệu rất dễ thương, khi Thái An nói muốn hát bài ấy, tôi xem MV thì thấy bài hát đáng yêu, rất ngọt ngào và Thái An muốn làm MV bài ấy. 

Trẻ con xem phim người lớn, dậy thì sớm là một thực tế phải chấp nhận

Tôi thấy rằng có một thực tế chúng ta phải chấp nhận là trẻ con bây giờ dậy thì sớm hơn ngày xưa rất nhiều, đặc biệt về tư tưởng. Có thể cơ thể Thái An chưa dậy thì nhưng tư tưởng và đầu óc thì đã dậy thì rồi. Vậy câu chuyện có hai thứ: Thứ nhất là trẻ con bây giờ già dặn hơn, thứ hai là ca nhạc cho thiếu nhi Việt Nam làm gì có.

Giờ này vẫn còn hát những bài từ cách đây 60-70 năm và trẻ con bây giờ không có bài hát mới. Thế nên trẻ con có xu hướng hát nhạc người lớn. Bởi vậy chúng ta phải chấp nhận thực tế, không chỉ với riêng con tôi mà còn với cả xã hội nói chung, không thể đem quyền của bố mẹ để cấm con, bởi con sẽ lại nghe những bài hát đó chỗ khác.

Khi tôi hỏi Thái An về bài hát, Thái An nói hiểu về bài hát theo chiều hướng tích cực và không suy nghĩ theo kiểu yêu đương. Hơn nữa bài hát chỉ nhỉnh hơn tuổi của Thái An một chút, tôi nghĩ là khả năng vẫn trong kiểm soát, nên tôi đồng ý để bạn ấy thu âm bài đó.

Nhưng thực ra có thêm một câu chuyện nữa, tôi cũng muốn chia sẻ, là năm vừa rồi trong lớp Thái An có một việc xảy ra. Đó là có một số bạn xem phim “người lớn”. Cô giáo rất sốc, các phụ huynh sốc. Mà không chỉ một bạn mà nhiều bạn xem (trên điện thoại). Khi đọc được thông báo của cô giáo tôi cũng rất sốc, cả hội phụ huynh đều sốc hết. Về sau tôi mới tìm hiểu, cả những hội phụ huynh của các trường lớn đều đã phản ánh về điều ấy.

Sau đó tôi hỏi Thái An tại sao các con xem được và hiểu ra rằng một số bạn được bố mẹ cho mang điện thoại smartphone và có bộ phim nào mới ra các bạn ấy sẽ túm tụm lại cùng nhau tra phim đó. Tuy nhiên, khi tra phim thì bên cạnh đó cũng sẽ hiển thị những đường link phim khác, trong đó sẽ là những phim người lớn, hình bắt mắt, nhấp nháy, dễ đập vào mắt. Thậm chí khi mở link phim này nó sẽ dẫn link sang phim khác. Vậy nên đầu tiên là nó vô thức, vô tình. 

Hơn nữa hiện nay, 10 tuổi, lớp 5 đã có rất nhiều bạn nữ dậy thì về tư duy và thể xác. Thậm chí, có những bạn nữ còn dậy thì từ lớp 3. Lớp Thái An có đến 2/3 lớp các bạn nữ đã dậy thì về tư duy rồi. Đó là thực tế chúng ta phải chấp nhận. Nên khi mở tra cứu phim, nhìn thấy những link nhấp nháy hấp dẫn đó, các bạn sẽ tò mò và click vào để xem.

Bây giờ nhiều bố mẹ đặt câu hỏi, phải làm gì khi gặp tình huống như vậy? Câu chuyện là bây giờ không thể lôi cổ ra đánh giống như ngày xưa mà bình tĩnh nói chuyện với con là cái gì nên tránh. Vì bản thân tôi dạy Thái An ngay từ nhỏ rằng người lớn đúng là tấm gương của trẻ con, nhưng không phải gương cứ soi vào là tốt. Tấm gương sẽ soi cả những điều tốt và chưa tốt. 

Phụ nữ không nên tự giam hãm mình trong bi kịch, địa ngục dài dặc của hôn nhân

Lâu nay người ta thường nhắc đến “hợp đồng hôn nhân”, chứ không nói hợp đồng mẫu tử. Là người đã từng thất bại trong hôn nhân nên mới muốn làm những hợp đồng khác, Linh nghĩ sao?

- Tôi nghĩ cần phải định nghĩa lại thế nào là thất bại trong hôn nhân, thế nào là hạnh phúc, thế nào là viên mãn. Vì xã hội của chúng ta đang có quá nhiều sự viên mãn không thật, viên mãn ở vỏ bọc. Khi các chị em gái ngồi nói chuyện với nhau, mọi người thường bảo công nhận phục Thái Thuỳ Linh, bởi chẳng cần ai, vẫn một mình nuôi con, chèo chống. Thế nhưng ngược lại, tôi lại phục các chị em hơn, vì các chị em kể về chồng thế này, thế kia, thì với tôi, tôi sẽ không ở được quá 3 tháng, vậy mà các chị em có thể ở chung 10 năm. 

Gần đây người ta chia sẻ câu chuyện người vợ chờ 10 năm để ly hôn. Tôi không bao giờ như thế. Tôi cho rằng mình đếm được bao nhiêu ngày hạnh phúc, chứ không phải đếm độ dài của một cuộc hôn nhân. Tôi cũng không định là ngọn cờ đầu cho nữ quyền hay gì gì đó. Nhưng thực sự tôi mong muốn truyền cản hứng và sự tự tin thay đổi về tư duy tới các chị em, phụ nữ, những người tự giam hãm mình trong bi kịch, địa ngục dài dằng dặc của hôn nhân, chỉ vì những người xung quanh, vì vỏ bọc viên mãn mà họ không sống cho họ. 

Có rất nhiều lý do để ở lại trong một cuộc hôn nhân, nhưng thực ra vì chính họ. Họ sợ sẽ chơi vơi, họ sợ không thực sự tự chủ. Tôi không muốn nhìn thấy phụ nữ Việt Nam phải đau khổ quá nhiều năm như thế. Các bà, các mẹ của chúng ta khổ như thế là đủ rồi. 

Khi tôi làm mẹ đơn thân, tôi như một biểu tượng nghị lực, minh chứng cho việc tôi không cần đàn ông vẫn có thể độc lập, hạnh phúc. Nhưng sau đó tôi cũng có những cuộc tình mới và có những ngày tháng hạnh phúc, nhưng rồi lại về với cuộc sống đơn thân. 

Thực ra tôi chưa bao giờ đau khổ hay bi kịch quá đến mức phải sợ hôn nhân. Nhưng có những thứ rất mâu thuẫn. Chẳng hạn như với bố của Thái An, tôi không đăng kí kết hôn, không làm đám cưới, và mọi người nghĩ đó là hành động của một người không coi trọng hôn nhân. Nhưng ngược lại, tôi là người rất coi trọng hôn nhân, chính vì coi trọng hôn nhân nên tôi mới rất thận trọng để làm một đám cưới rình rang hay đặt bút kí vào tờ giấy thực sự có sức nặng về mặt pháp lý. Nhưng người tính không bằng trời tính, dù vẫn thận trọng nhưng có thể là chưa phù hợp.

Có khi nào Thái Thuỳ Linh cảm thấy ân hận với quyết định ở bên bố của Thái An?

- Tôi chưa bao giờ ân hận về những gì mình đã làm với bố của Thái An hay với bất kì ai. Sự lựa chọn đó có thể tốt nhất trong thời điểm đó. Tôi không nói giá như. Trong cuộc hôn nhân đó dù có những tháng ngày hạnh phúc hay không hạnh phúc, tôi cố gắng làm tốt nhất trong sức của mình. Nhưng khi tôi cố gắng hết sức rồi, thậm chí bằng 300% khả năng của tôi. Trước đây tôi như con ngựa hoang, tôi tôn thờ tự do và không dễ dàng gì để nhẫn nại, chịu đựng. Tôi có thể hi sinh rất nhiều nhưng nó phải đúng. 

Ngày trẻ tôi luôn luôn bị phân vân giữa đúng và sai, và đôi khi nó làm cho tôi mệt mỏi. Bây giờ tôi không phân định đúng sai nữa mà chỉ hợp hay không hợp. Ví dụ bây giờ không hợp đi chung một con đường thì mỗi người phải tìm cho mình một con đường phù hợp hơn, một người bạn đồng hành phù hợp hơn, chứ không có đúng và sai.

Đã ai đó nói rằng Thái An là bản sao của Linh chưa và có khi nào có một nỗi sợ vô hình, con gái là một bản sao về hình thể, giọng hát… thì lớn lên sẽ gặp những sóng gió một đời giống như mẹ?

- Gần như tất cả mọi người đều nói Thái An là bản sao của tôi. Tôi vui, và vui hơn nữa vì Thái An ngày càng bộc lộ là một bản sao tốt hơn mẹ. Ví dụ như Thái An được hạnh phúc hơn, được hiểu biết, tự tin hơn, không như tôi ngày xưa. 

Ngày trước tôi hành động một phần theo bản năng và một phần làm theo những gì được dạy. Và khi đó có những vấn đề tôi không hiểu thì xảy ra xung đột giữa bản năng và điều mình được dạy.

Trong suốt cả tuổi thơ và cả tuổi thanh niên, thậm chí đến khi tôi đã là người trưởng thành, thì lý trí và bản năng vẫn luôn luôn đánh nhau. Lý trí có những cái rất khuôn phép, nó không đúng và tôi cũng không hiểu tại sao, nên không dám vượt qua nó. Bản năng cho thấy là mình muốn làm việc này việc kia, lý trí bảo không. Ở trường cô dạy như này, mẹ dạy như kia, xã hội như này. 

Bây giờ Thái An không bị vấn đề như thế. Tất cả những gì tôi đã vấp ngã hay đã quá khó khăn, chật vật để vượt qua, tôi có đủ những trải nghiệm, suy nghĩ thấu đáo đề giúp Thái An hiểu. 

Có nhà báo muốn phỏng vấn Thái An, tôi nói rằng, chị cứ phỏng vấn thoải mái, Thái An sẽ trả lời hết mà không có vùng cấm. Thái An được dạy là phải tôn trọng sự thật, nên sự thật chưa đẹp thì bạn ấy vẫn sẽ trân trọng. Bạn ấy cũng dám nhận lỗi chứ không phải cái gì cũng đẹp. Trước đây bạn ấy mặc cảm về làn da của mình lắm nhưng bây giờ bạn ấy rất tự tin.

Xin đừng soi mói đời tư nghệ sĩ

Liên quan đến sản phẩm của Tăng Nhật Tuệ, Thái Thuỳ Linh là một người mạnh mẽ, dám làm những thứ không thuộc về đám đông. Ít nữ ca sĩ hát rock thì Linh hát, rất ít người hát nhạc của Lê Minh Phương thì Linh lại làm. Lần này thì cho thấy một Thái Thùy Linh cá tính, quyết định hợp tác với Tăng Nhật Tuệ. Tuệ là một nghệ sĩ tài năng, nhưng cũng là một nghệ sĩ có scandal. Vậy thì Linh kết hợp với Tuệ có phải là mạo hiểm hay không?

- Tôi nói thật, tôi không biết bạn ấy có scandal gì. Tôi là người tôn trọng tự do cá nhân. Đối với tôi chỉ có một số rất ít gọi là ranh giới, tiêu chuẩn của đạo đức mà mình vi phạm thì sẽ phải xem lại. Việc nào ra việc đó. Ở Việt Nam mọi người hay xoáy vào đời tư cá nhân. Trong trường hợp này, tôi làm việc với Tuệ, thấy được tài năng của Tuệ. Tuệ là nhạc sĩ trẻ có những tư duy, suy nghĩ sâu sắc, hướng thiện và cá tính, thậm chí là bạn ấy từng được coi là người lập dị. 

Như trong một bức chân dung của con người đôi khi có những nét chấm phá rất nhỏ, khi mình cảm nhận được điều đó, mình sẽ ấn tượng, có niềm tin với người ta. Chính vì thế, khi tôi làm việc với Tuệ, tôi chỉ để ý đến những gì tôi quan tâm. Bạn ấy có viết những bài hát, bài nhạc hợp với tôi hay không, thái độ làm việc như nào, chuyên nghiệp hay không… Còn những thứ khác tôi không quan tâm. 

Nhân đây tôi cũng muốn chia sẻ, Tuệ là một trường hợp nói riêng, nhưng nói chung tôi cũng mong xã hội tôn trọng cái tôi của người nghệ sĩ. Người nghệ sĩ đã cống hiến tài năng thì chuyện riêng tư, cá nhân hãy đừng soi mói, để ý đến. Xét cho cùng, nghệ sĩ cũng là con người, và đặc biệt những người nghệ sĩ thì tâm hồn nhạy cảm. Tâm hồn, bản ngã của họ rất lớn, vậy không nên bắt nghệ sĩ trở thành một tượng đài, phải thế này, phải thế kia. 

Còn với những nghệ sĩ có những hành xử không đúng đắn, sai lầm thì đã có công chúng xét. Công chúng là những người mang đến tất cả cho người nghệ sĩ, từ hào quang danh vọng đến tiền tài vật chất. Công chúng chính là những người phán xét chính xác nhất. Họ sẽ chấp nhận, yêu quý hay tẩy chay. Còn rất khó để lập những hội đồng phán xét hay yêu cầu phải như thế nọ thế kia.

Kế hoạch sắp tới của Thái Thuỳ Linh sẽ như thế nào?

- Tôi đã nghỉ dự án hoạt động từ thiện và sẽ tập trung vào âm nhạc cũng như ở bên các con, nuôi dạy, chăm sóc chúng. 8 năm trời tôi hoạt động tình nguyện, như vậy là quá dài mà không ưu tiên cho âm nhạc. Tôi cảm thấy có lỗi với âm nhạc. Tôi không dành nhiều tâm huyết, thời gian để nghĩ, để tương tư, tìm tòi hát, ra các sản phẩm âm nhạc. 

Vì vậy mà đến bây giờ bắt buộc tôi phải kế hoạch lại để sắp xếp lại, dành thời gian cho âm nhạc nhiều hơn, vì nó còn là nghiệp của mình. Tôi lên kế hoạch lâu dài, nếu đi xa biểu diễn, tôi sẽ mang theo các con.

Trong suốt mấy tháng vừa rồi, tôi đã mang theo các con và đưa các con vào công việc, coi như các con là một phần công việc của mình để có được sự ưu tiên tốt nhất. Bởi có như vậy tôi mới được gần gũi các con, được trò chuyện và hiểu con hơn, đồng thời khi các con tham gia công việc của tôi như cùng làm MV, thu âm, dạy con tập hát, biểu diễn đã khiến các con hiểu nghề của mẹ và hiểu mẹ hơn.

Cảm ơn Thái Thuỳ Linh!