Tiến sĩ Đoàn Hương. Ảnh: L.Đ
Hành động vô văn hoá, khoả thân nơi công cộng cần xử lý hình sự
Thưa Tiến sĩ Đoàn Hương, mấy ngày hôm nay vụ việc 4 người đàn ông khoả thân trên đỉnh Mã Pí Lèng, Hà Giang đã gây bức xúc trong dư luận, dù 1 trong 4 người đã lên tiếng xin lỗi, nhưng dường như điều đó là chưa đủ. Vậy quan điểm của Tiến sĩ về việc này như thế nào, xin Tiến sĩ chia sẻ?
- Về vụ những người đàn ông trên Mã Pì Lèng, tôi cho rằng vi phạm đã rõ ràng rồi, vi phạm về chuẩn mực văn hóa, ứng xử nơi công cộng, gây phản cảm, vô văn hoá.
Điều khiến mọi người bức xúc là hành động đó là của những người đàn ông khỏe mạnh, trưởng thành. Họ đã hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về tư cách, nhân thân của mình. Tôi không biết họ nghĩ gì lại làm những hành động như vậy.
Khi đọc thông tin trên báo, nhìn những bức ảnh đó, tôi rất sửng sốt, tại sao những người trưởng thành như thế trong xã hội lại làm những hành động đấy, mà những hành động rất là kinh như khỏa thân đứng chụp ảnh trong sân, vắt người lên xe máy, đi lại không mặc quần áo…
Tôi cho đó là hành động đáng báo động về trào lưu khoả thân, khoe thân không còn chỉ ở một số bạn trẻ mà còn ở cả những người trưởng thành, có tri thức và nhận thức về hành động của mình.
Điều này đã được chứng minh trong thời gian vừa qua có rất nhiều hiện tượng khoe thân. Ví dụ như việc khoe thân của cô người mẫu Ngọc Quyên với lý do bảo vệ môi trường, cô người mẫu khoe thân tại Tuyệt tình cốc ở Đà Lạt, hay mới nhất là cô gái khoe vòng một tại Hội An...
Chúng ta cần phải nghiêm trị bởi những hành động ấy, nhất là trước con mắt của người nước ngoài, người ta nhìn vào sự yêu quý thiên nhiên của mình, tôn trọng văn hóa ứng xử. Nếu ở nước ngoài sẽ bị phạt rất nặng, thậm chí là đi tù chứ không phải đùa cợt.
Thưa Tiến sĩ, ở nước ngoài cũng có những người khoả thân kêu gọi bảo vệ môi trường?
- Lý do 4 người đàn ông cho rằng khoả thân để bảo vệ môi trường là lý do thanh minh rất kinh khủng. Giống như trước đây cô người mẫu Ngọc Quyên cởi hết quần áo rồi đứng dưới gốc cây kêu bảo vệ môi trường.
Nước ngoài họ có phân khu và quy định rõ ràng, ví dụ có những bãi tắm cho phép khỏa thân. Thậm chí nếu anh đi vào khu vực quy định khoả thân mà anh mặc quần áo thì còn bị phạt, bởi tất cả mọi người đến đây đều khỏa thân.
Hay như ở Nga, Úc có những nhà nghỉ tắm suối nước nóng khoả thân. Đó là những nơi công cộng được phép, còn lại anh khỏa thân trong phạm vi nhà riêng của anh, với điều kiện không xâm phạm đến người khác. Như trước đây có vụ ở chung cư có người đàn ông khỏa thân đi lại, làm ảnh hưởng đến hàng xóm đã bị phạt.
4 người đàn ông khỏa thân ở Mã Pí Lèng khiến dư luận phẫn nộ.
Được biết, sau khi dư luận bức xúc, tỉnh Hà Giang đã họp và sẽ ra văn bản xử phạt hành chính đối với 4 người đàn ông khoả thân trên đỉnh Mã Pí Lèng. Theo Tiến sĩ, hình phạt như vậy đã đủ răn đe?
- Tôi nghĩ xử phạt như vậy là quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe. Trước đây tại khoản 1 Điều 10 Nghị định 73/2010/NĐ-CP quy định hành vi: Không mặc quần, áo hoặc mặc quần áo lót ở nơi hội họp đông người, các địa điểm văn hóa, tín ngưỡng, nơi làm việc của cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 60.000 đồng - 100.000 đồng.
Tuy nhiên, Nghị định này đã hết hiệu lực từ ngày 28/12/2013 và được thay thế bởi Nghị định 167/2013/NĐ-CP. Song trong Nghị định 167 không quy định lỗi này nên không đủ cơ sở pháp lý để xử phạt đối với hành vi khỏa thân, vì vậy mà dường như pháp luật có phần nhẹ nhàng với khỏa thân trong xã hội.
Tại Hội An, cô gái khoe vòng một, lãnh đạo của Hội An lúc đó lên tiếng cho biết, kiên quyết xử phạt, làm mạnh, bởi “con sâu làm rầu nồi canh” rồi làm hoen ố phố cổ, nhưng cuối cùng cũng không thấy xử phạt.
Trong khi ở nước ngoài, những hành động thế này ngoài phạt tiền có thể còn phải đi tù mấy tháng, phải đi quét đường phố, dọn toilet, lao động công ích rất nặng.
Nên hành động khoả thân trên đỉnh Mã Pí Lèng theo tôi phải xử thật nghiêm, vì những hình ảnh này đưa lên mạng là đã ra với thế giới, và thế giới đã bắt đầu có ý kiến.
Ở những bãi biển ở Châu Âu, họ còn quy định rõ thời gian khoả thân là từ tháng 5 tới tháng 9, con gái được mặc bikini, đàn ông được mặc đồ bơi đi ngoài phố và đi trên các phương tiện công cộng. Nhưng hết 30/9, nếu anh còn mặc thì anh sẽ bị phạt rất nặng, thậm chí xử tù vì mùa tắm đã hết.
Chúng ta đã phạt nhiều hành động vô văn hóa bằng tiền, như vụ cưỡng hôn trong thang máy 200.000 đồng, và vì chúng ta phạt không nặng nên tiếp theo là vụ cô gái bị người đi xe máy vỗ mông, rồi sàm sỡ trên máy bay cũng chỉ bị phạt mấy triệu, như vậy quá nhẹ, theo tôi ngoài xử phạt hành chính cần phải kèm theo xử lí hình sự.
Bố khoả thân sẽ trở thành một vết sẹo khủng khiếp trong tâm trí con trẻ
Theo Tiến sĩ, lí do nào để trào lưu khoe thân ngày càng lan rộng hơn?
- Tôi nghĩ lý do quan trọng của việc khoe thân của mấy người trên Mã Pí Lèng là muốn mình nổi tiếng. Họ nói rằng không cần khỏa thân để câu view, nhưng nhìn lại thì đó là cách họ câu view, câu cái lạ.
Vì trên mạng những trò bình thường sẽ khó thu hút được cộng đồng mạng. Những sự kiện trên mạng ngoài độ hot về nội dung còn hot về hình thức, mà hình thức khoe thân bây giờ cũng là một trong những trào lưu mà Việt Nam hơi lợi dụng.
Nhìn một thực tế, ở Việt Nam hành động khoe thân là điều phổ biến.Trước hết là ở nữ. Thí dụ như trên sàn diễn, cố ăn mặc thiếu vải, thứ hai là cố gây sự cố như tuột quai váy để lộ hàng, khoe thân. Trên thế giới, khoả thân là nghệ thuật và ở trong môi trường khi vẽ tranh, khi chụp ảnh khỏa thân. Nhưng tự nhiên đứng giữa thiên nhiên phơi bày cơ thể là hành động bôi bẩn thiên nhiên, thậm chí còn được cho là khiêu dâm người khác bằng hình ảnh khoả thân. Ở một số nước, khoả thân nơi công cộng sẽ bị gọi là những con lợn.
Theo Tiến sĩ, hành động của những người đàn ông đó sẽ gây ảnh hưởng đến gia đình, con cái như thế nào?
- Tôi nghĩ những người này đều đã có gia đình, có con, có vợ. Hành động của họ sẽ gây tổn thương đến con cái trong nhà. Hãy hình dung bố khỏa thân thì con sẽ như thế nào?
Những người này mặc dù đã xin lỗi, họ ý thức được mình sai và phải chịu trách nhiệm trước xã hội. Tuy nhiên họ quên rằng hành động của họ đã gây tổn thương, sẽ trở thành một vết sẹo khủng khiếp trong tâm trí con trẻ và cả gia đình.
Chính tôi cũng ngạc nhiên vì lần đầu tiên thấy đàn ông khoe thân. Tức là sau khi làm tất cả mọi người để câu view nhưng không ấn tượng thì định làm chuyện này để gây nên một sự chấn động cho mình.
Trong nguồn gốc của việc này, dù anh có nhận hay không, nó vẫn xảy ra và trở thành một hiện tượng hot trên mạng xã hội. Nhưng anh đã đi lầm, vì bản thân sự kiện hot đó là con dao hai lưỡi.
Nếu anh làm vừa độ, đủ để quảng cáo cho mình và cho vấn đề của anh thì không sao, nhưng nếu anh làm quá đi như những người đàn ông vừa rồi thì anh đã quay con dao đâm thẳng vào mình và gia đình mình.
Bây giờ những hiện tượng câu view và làm clip để tung lên Youtube rất nhiều, thí dụ như hiện tượng đánh ghen rất dã man và tàn bạo thì cũng chỉ để câu view. Bây giờ đã có Luật An minh mạng thì có thể xử lí trường hợp này theo luật, vì hình ảnh này đã được công khai trên mạng, ra công chúng.
Quy định về ngôn ngữ chuẩn, thanh lịch nơi công cộng đang bị vi phạm
Hiện tượng này lặp đi lặp lại và không chỉ người trẻ, người trưởng thành cũng lạm dụng những hành động ấy. Theo Tiến sĩ có phải là do nhận thức, đạo đức xuống cấp?
- Ở đây có mấy điểm. Một là do nhận thức cá nhân của anh lệch lạc, hai là văn hóa ứng xử trong xã hội đang báo động. Vừa rồi chúng ta ban hành rất nhiều luật ứng xử nhưng những luật ấy chưa đi vào được xã hội vì nó có nhưng không nghiêm. Nên văn hóa ứng xử thực sự báo động, không chỉ trong vấn đề này mà còn nhiều vấn đề khác, như nói tục chửi bậy rất nhiều, trên Youtube cứ nói tục chửi bậy một cách khủng khiếp.
Như vậy những quy định chuẩn về ngôn ngữ chuẩn, thanh lịch nơi công cộng đang bị vi phạm. Vấn đề đặt ra ở đây là cần một xã hội pháp trị, nghĩa là một xã hội trị bằng pháp luật.
Chúng ta đang phấn đấu để làm điều đó nhưng bản thân pháp luật đang bị lung lay, chúng ta không trị đến nơi đến chốn. Ví dụ như những nguồn tin giả trên facebook, nói xấu chính quyền thỉnh thoảng được đưa ra phạt ít tiền, sau đó là đâu vào đấy. Những hành động mạnh như phản động, bôi nhọ nhà nước đã bị xử lí rất mạnh nên trên facebook bây giờ cũng không còn nhiều nữa.
Chúng ta phải có những vụ để làm gương. Tôi ví dụ vụ ép hôn trong thang máy, vì chỉ phạt 200.000 đồng và thời gian sau sự việc dâm ô trong thang máy lại tiếp tục xảy ra, rồi lại tiếp tục có những vụ ép hôn khác trong thang máy. Nếu như ngay từ hành động cưỡng dâm đầu tiên, luật pháp chúng ta xử nghiêm, xử phạt người đàn ông đó 2 năm tù thì liệu có còn trường hợp dâm ô hay ép hôn nào xảy ra sau đó nữa không?
Xuất phát từ vấn đề pháp luật chưa nghiêm túc, còn nhờn về pháp luật, nhân Luật An ninh mạng mới ra, chúng ta phải chiếu Luật An ninh mạng vì rõ ràng đây là công bố những bức ảnh xấu.
Vụ này cũng là một sự thức tỉnh cho giới trẻ và những người muốn nổi tiếng nhờ ngoại cảnh. Chúng ta phải làm nghiêm để làm gương cho những người sau. Chúng ta chưa tính đến những yếu tố làm rối loạn xã hội, rồi những đứa trẻ con 15-16 tuổi lớn lên, sẽ xem gương cha ông của nó khỏa thân ở Mã Pí Lèng rồi xem chuyện đi hàng đàn khỏa thân ở Bờ Hồ là chuyện bình thường, lúc ấy là quá muộn. Vậy phải xử lí sớm và nghiêm, theo luật pháp, đưa ra tòa để làm một vụ điển hình và sau mọi người sẽ tự giác làm theo.
Xin cám ơn tiến sĩ Đoàn Hương!