Trong bài phát biểu của mình tại hội trường, Bí thư Nguyễn Thiện Nhân đã nhắc lại lịch sử của thế giới trong việc đổi mới chế độ làm việc với người lao động. (Ảnh: Quochoi.vn)
Theo Bí thư Nguyễn Thiện Nhân, ở nước ta, từ năm 60 của thế kỷ XX, ở miền Bắc công chức làm 8 tiếng/ngày và 6 ngày/tuần. Năm 1999, chuyển sang làm 5 ngày/tuần theo thông lệ quốc tế. Điều này cho thấy chúng ta đã chậm hơn thế giới gần nửa thế kỷ.
“Hiện nay ở Việt Nam có 2 nhóm người, người làm cho các cơ quan, tổ chức Nhà nước thì 5 ngày/tuần, người làm cho doanh nghiệp làm 6 ngày, tức 48 giờ/tuần, rõ ràng điều này không bình đẳng. Ở các nước không có luật lao động nào tách riêng, công chức làm ít giờ và công nhân làm nhiều giờ, họ chỉ quy định chung cho đất nước”, Bí thư Thành ủy TP.HCM nói.
Ông nói tiếp, trên thế giới từ năm 2000 tới nay, họ không còn làm 40 giờ/tuần mà giảm dần. Có 36-38 nước trong tổ chức kinh tế thế giới, chỉ còn 2 nước trên 40 giờ là Mexico 48 giờ/tuần và Hàn Quốc 43 giờ/tuần, còn các nước khác đã giảm xuống dưới 40 giờ. Ví dụ Chile 37 giờ, Pháp 38 giờ, Đức 26 giờ/tuần. Trong khi Đức là một trong những nước năng suất cao nhất thế giớ.
“Qua nội dung nêu trên, chúng ta thấy rằng có vấn đề cần thảo luận. Chúng tôi cho rằng Việt Nam cần có lộ trình chuyển lao động 48 giờ xuống 40 giờ/tuần trong vòng 10 năm, có thể trước mắt giảm xuống 44 giờ/tuần, sau 2030 kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng thì sẽ làm 5 ngày mỗi tuần (tức 40 giờ/tuần) với người lao động. Và điều này vẫn đi sau thế giới 80 năm”, Bí thư Nhân nói.
Bí thư Nguyễn Thiện Nhân tiếp tục đặt vấn đề, giờ thảo luận làm thêm giờ để làm gì? “Làm thêm giờ, trong ngắn hạn thì doanh nghiệp có thêm lợi nhuận, người lao động ngắn hạn có thêm thu nhập, nhưng hậu quả trước mắt là sức khoẻ người lao động giảm sút. Đồng thời, làm thêm giờ thì năng suất lao động không tăng. Theo thống kê, nếu người lao động làm hơn 40 giờ mỗi tuần thì năng suất không tăng”, ông nói.
Bí thư Nguyễn Thiện Nhân đặt câu hỏi: Người Việt Nam muốn gì? Hạnh phúc của người Việt Nam thì lâu nay chúng ta nêu nhiều giá trị. Nhưng vừa rồi có cuốn sách nghiên cứu về hạnh phúc của người Việt Nam, vừa nói ông vừa giơ cuốn sách này lên như để dẫn chứng trước toàn thể hội trường Quốc hội.
Theo điều tra về mong muốn của người Việt Nam: Về kinh tế, họ mong muốn là có thu nhập, có việc làm, có nhà. Nhưng về gia đình thì những giá trị lớn nhất, 95,4% mong muốn có gia đình hoà thuận, 73% con cháu ngoan và tiến bộ, 60% là sức khoẻ tốt.
“Vậy nhưng nếu chúng ta làm việc mỗi ngày 9 – 10 giờ/ngày và làm cả năm thì không thể có gia đình hạnh phúc, không có điều đó đâu. Trên thế giới từ bỏ điều này 133 năm nay rồi”, Bí thư Nguyễn Thiện Nhân nói.
Một vấn đề nữa được Bí thư Nguyễn Thiện Nhân nêu là việc nói làm thêm giờ là tự nguyện nhưng điều này không thực tế. Ví dụ nếu một dây chuyền may mà có quá nửa công nhân nghỉ làm thêm thì số còn lại không thể may được hoàn chỉnh một cái áo. Chính vì thế nói tự nguyện chỉ là một phần”, ông Nhân nói.
Bí thư Thành ủy TP.HCM khẳng định, muốn tăng năng suất lao động thì nguồn gốc phải đổi mới công nghệ, chứ tăng giờ làm thì sẽ giảm năng suất lao động, điều đó ai cũng thấy. Mục tiêu đất nước muốn tăng năng suất thì hãy đổi mới công nghệ và giảm giờ làm.