Cua cốm hay còn gọi là cua hai da bởi đây là cua ở giai đoạn vài ngày trước khi lột bỏ lớp vỏ cũ để thay lớp vỏ mới (đã có lớp vỏ mới bên trong lớp vỏ cứng cũ). Đây là giai đoạn cua tích tụ nhiều chất dinh dưỡng nhất, thịt ngon, ngọt thơm, mềm nên dù giá có cao hơn giá cua thường vẫn được dân tình ráo riết săn lùng.
Tuy nhiên, vì không phải lúc nào cũng có thể tính toán được chính xác thời điểm cua lột vỏ, và khi cua lột vỏ xong lại trốn tại hang, tự lấp miệng hang chờ cơ thể cứng lại, tránh kẻ thù nên rất khó để người dân bắt được cua vào thời điểm này. Chính vì vậy, cua cốm dù được thị trường rất ưa chuộng nhưng lại rất khan hàng. Nhiều người dân Cà Mau cho biết, có bắt được cua cốm cũng để nhà ăn chứ không bán, có câu “cua 2 da có gà cũng không đổi”.
Cua cốm giá cả triệu đồng một kg vẫn không có hàng để cung cấp
Anh Tuấn Minh (Hai Bà Trưng, Hà Nội) cho biết “Tôi đã từng ăn tôm hùm Alaska, cua hoàng đế Canada nhưng phải nói thật là vị ngọt và độ ngon của 2 loại này ko bằng cua cốm Việt Nam! Gần đây muốn mua cua cốm cũng phải đặt trước vài ngày. Tôi thường mua giá 750.000 đồng/kg cua cốm size 3-4 con/kg tại một đại lý trong Tp. HCM, tính cả tiền chuyển ra Hà Nội cũng phải vào khoảng 1 triệu/kg. Mà phải mua từ 2kg trở lên người ta mới chuyển ra!
Còn theo chị Ngọc Minh (Cầu Giấy, Hà Nội), so với cua thịt, độ chắc thịt của con cua cốm luôn là 100%, không có rủi ro cua bị ốp (ít thịt). Thêm nữa, gạch của con cua cốm, thực ra là lớp chất dinh dưỡng cua tích lũy để sử dụng dần trong thời gian trú ẩn sau khi lột, rất béo và bùi, không bị cứng và ăn dễ gây ngán như ở con cua gạch. Chính vì vậy, nhà chị cực kỳ thích ăn loại cua này. Giá chị mua tại Hà Nội vào khoảng 650.000 đồng/kg cua size 5-6 con/kg, tuy nhiên phải đặt trước nhiều ngày mới có.
Cua cốm là giai đoạn cua sắp lột vỏ, nhiều chất dinh dưỡng nhất
Liên tục cháy hàng cua cốm, chị Thu, chủ một hàng hải sản tại Trung Hòa, Cầu Giấy cho biết, “Vào mùa khô cua cốm càng ít hơn. Cuối tuần khách tranh nhau lấy mà không có hàng bán. Nhiều khách đặt hàng từ nhiều ngày trước, nhưng cua về đến nơi là khách sỉ đã chờ sẵn lấy, nên cứ phải khất hẹn với khách lẻ suốt!”.
Theo chị Thu, do hàng phải chuyển từ Cà Mau ra nên chị bán lẻ cua cốm với giá 800.000 đồng/kg với loại 5-6 con/kg, 950.000 đồng/kg loại 3-4 con/kg. “Gần đây cua cốm hiếm nên giá tăng 15% so với năm ngoái, mỗi đợt chỉ về được 15-20 kg. Mỗi mùa tôi bán khoảng 5-7 đợt là hết”.
Cua cốm khan hàng do rất khó để bắt được cua trong giai đoạn này
Theo dân địa phương ở Cà Mau, cua cốm là loại đặc sản quý hiếm nên khi đánh bắt được người dân chủ yếu để làm quá biếu hoặc để lại thưởng thức chứ ít bán thương phẩm. Do đó, hàng bán trên thị trường đa phần là hàng nuôi. Để phân biệt cua nuôi và tự nhiên thì cần quan sát bụng cua. Với cua tự nhiên, bụng thường sậm màu, có thể là xanh rêu hoặc nâu đất. Còn cua nuôi, phần bụng dưới thường trong, dáng vẻ yếu ớt, thịt mỏng.
Cũng theo kinh nghiệm của người dân Cà Mau, đối với cua cốm cái, khi mở nhẹ phần yếm sẽ thấy lông màu hồng đỏ. Lớp lông càng hồng đỏ thì cua sẽ càng ngon. Tuy nhiên, đối với cua cốm đực, phần lông cua cốm đực vẫn trắng nên thường phải để ý chân bơi và hông cua, nếu chân bơi thấy có đường viền đỏ, hoặc bên hông bị nứt vỏ thì đó là cua cốm.
Cua hoàng đế hay còn gọi là cua King Crab, là một trong những loại hải sản có giá đắt đỏ nhất thế giới.