Bật mí chiến dịch 'Mắt ưng' truy tìm thủ lĩnh tối cao IS

Iraq mở chiến dịch "Mắt ưng" để săn lùng Baghdadi, thủ lĩnh tối cao phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, kể từ khi ông ta tuyên bố thành lập cái gọi là "đế chế Hồi giáo" tại Mosul vào tháng 7/2014. Họ nói Baghdadi đã ở Iraq vào thời kỳ IS trỗi dậy, trước khi quân đội Iraq bắt đầu đánh đuổi phiến quân ra khỏi Mosul.

 Abu Bakr al-Baghdadi trong một video hồi tháng 4. Ảnh: Military Times.

Bị quân đội Iraq và liên quân do Mỹ dẫn đầu vây ép quyết liệt, Baghdadi trốn qua Syria vào tháng 8/2017. Các đặc vụ của cơ quan tình báo Iraq tiếp tục theo dõi khi ông ta đi về phía bắc, dọc theo sông Euphrates về hướng Deir Ezzor, nơi ông ta ở lại vào tháng 2/2018.

Người giúp Baghdadi di chuyển trót lọt trên hành trình này là bố của người vợ thứ ba, người có biệt danh "bóng ma sa mạc" vì khả năng đưa các nhóm IS đi lại giữa thành trì Mosul ở Iraq và Raqqa ở Syria mà không bị phát hiện.

Tháng 2/2018, tình báo Iraq đạt được bước tiến lớn khi bắt Mohammed al-Dulaimi, thường gọi là Abu Ibrahim, con trai cựu cấp phó của Baghdadi làm nhiệm vụ truyền tin cho IS. Nhờ vụ bắt này, Iraq nắm được nhiều thông tin hơn về anh em đồng hao kiêm người dẫn đường của Baghdadi, Mohammed Ali Sajet al-Zubaaei.

Baghdadi rời khỏi nơi ẩn náu ở Deir Ezzor sau khi al-Dulaimi bị bắt. Y sau đó tiếp tục di chuyển trên sa mạc Syria, giữa Palmyra và Homs, cho đến ít nhất là tháng ba.

Chiến dịch "Mắt ưng" đạt được bước ngoặt khi tình báo Iraq bắt được Zubaaei, người gia nhập IS vào năm 2015 và đã trở thành một trong những thân tín của Baghdadi. "Đó là kết quả của chiến thuật săn lùng Baghdadi bằng cách tìm kiếm những người thân cận nhất với ông ta", tướng Saad al Allaq, quan chức tình báo quân đội Iraq, nói.

"Chúng tôi theo dõi động tĩnh của Baghdadi bằng cách gián tiếp, thông qua gia đình của ông ta", Allaq nói thêm. "Bằng cách đó, chúng tôi giữ được bí mật và đánh lừa Baghdadi rằng chúng tôi không theo dõi ông ta".

Zubaaei đã giúp Baghdadi trốn tránh sự theo dõi mỗi khi di chuyển. Sau khi bị bắt ở ngoại ô Baghdad vào tháng 5, Zubaaei đã cung cấp thông tin quan trọng, dẫn lực lượng an ninh đến một đường hầm ở sa mạc gần Qaim tại tây Iraq, gần biên giới Syria, nơi họ phát hiện ra đồ đạc cá nhân của Baghdadi cũng như bản đồ và danh sách các địa điểm. Zubaaei cho rằng thủ lĩnh IS có thể ở Idlib, Syria.

 Các vị trí Baghdadi từng ẩn náu. Đồ họa: Google Maps.

Lực lượng an ninh Iraq sau đó thâm nhập vào mạng lưới đưa Baghdadi di chuyển ở Syria. Iraq chia sẻ thông tin với liên minh do Mỹ dẫn đầu. Sau khi nắm manh mối, Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) làm việc với Các lực lượng Dân chủ Syria, gồm chủ yếu là người Kurd, để truy tìm ông ta.

Cuối cùng, đặc nhiệm Mỹ hồi tháng 10 đột kích vào căn nhà ở ngoại ô Barisha, gần Idlib, dồn Baghdadi vào chân tường. Ông ta kích hoạt đai đánh bom tự sát, kết liễu mình và hai đứa trẻ. IS sau đó thừa nhận Baghdadi đã chết và công bố thủ lĩnh tối cao mới.

Việc Baghdadi ở Idlib có vẻ kỳ lạ đối với nhiều nhà phân tích. Idlib nằm dưới sự kiểm soát của Hayat Tahrir a Sham, nhóm phiến quân có quan hệ với al-Qaeda. Trong nhiều năm qua, IS và al-Qaeda đã đối đầu ở Syria. Vì vậy, đây là địa điểm trú ẩn ít ai ngờ tới, đặc biệt là tại một ngôi làng chỉ cách biên giới Thổ Nhĩ Kỳ vài km.

Allaq cho biết phần lớn thành viên vai vế của IS đã trốn sang bắc Syria để gần nguồn tiền hơn. Các chiến dịch quân sự liên tục ở khu vực biên giới Iraq - Syria đã khiến Baghdadi lo lắng. "Ông ta đi về phía tây để cách xa các hoạt động quân sự và chiến trường", tướng Iraq nói.

"Chúng tôi ra ngoài ban công để xem và họ bắt đầu nổ súng", một người dân ở Barisha mô tả thời khắc đặc nhiệm Mỹ đột kích vào khu nhà của Baghdadi trong làng. "Chúng tôi liền chạy vào trong trốn. Sau đó, người Mỹ cảnh báo cư dân tránh xa ngôi nhà vì họ sẽ cho nó nổ tung"

"Không ai nghĩ rằng Baghdadi ở đó", một người khác nói.