Sự chồng chéo giữa các luật đang gây khó cho nông dân TP.HCM

Ngày 26/11, báo cáo đề dẫn tại chương trình lãnh đạo TP.HCM gặp gỡ, đối thoại với cán bộ, hội viên nông dân năm 2019 do Thành ủy TP.HCM tổ chức, Ban Thường vụ Hội Nông dân TP.HCM cho biết, thành phố hiện có 114.580ha đất nông nghiệp, chiếm 54,68% tổng diện tích tự nhiên.

Trong đó, đất sản xuất nông nghiệp là 66.001ha, đất lâm nghiệp 35.684ha, đất nuôi trồng thủy sản 10.798ha, đất làm muối 1.709ha và 386ha đất nông nghiệp khác. Hàng năm, diện tích đất nông nghiệp giảm trên 500ha để phục vụ quá trình đô thị hóa.

Lãnh đạo TP.HCM gặp gỡ, đối thoại với cán bộ, hội viên nông dân năm 2019 ngày 26/11

Trên địa bàn thành phố hiện có 52.593 hộ có hoạt động nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản và diêm nghiệp. Năng suất lao động trong lĩnh vực nông nghiệp tăng trưởng ổn định, mức bình quân 5,5%/năm giai đoạn từ 2011-2016 và các năm gần đây đạt mức tăng trưởng bình quân 6%/năm. Năm 2018, đóng góp của ngành nông nghiệp cho GRDP của thành phố đạt ở mức 0,7%/năm, đóng góp số tuyệt đối gần 21 nghìn tỷ đồng.

Bên cạnh kết quả đạt được, Hội Nông dân thành phố nêu lên những tồn tại, hạn chế. Công tác quy hoạch trên địa bàn thành phố còn những khó khăn cho người dân trong thực hiện quyền dân sinh.

Sự chồng chéo giữa Luật Quy hoạch, Luật Xây dựng, Luật Đất đai làm cho người dân chưa thực hiện được đầy đủ các quyền như chuyển đổi mục đích sử dụng đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, không thể xây dựng công trình trên đất nông nghiệp và không xin được chứng nhận VietGAP do không quy hoạch vùng sản xuất tại một số quận và hai huyện Cần Giờ, Nhà Bè.

Trong đó, tại Cần Giờ đã hơn 10 năm nhưng vẫn còn 968 hộ dân/1.280 hộ tại các khu vực sạt lở ven sông, ven biển vào tái định cư tại khu dân cư Cọ Dầu (xã Bình Khánh) và khu dân cư Cá Cháy (xã An Thới Đông) chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Công tác đền bù giải tỏa gặp khó khăn, do chênh lệch giá đền bù của thành phố thấp so với giá chuyển nhượng đất trên thị trường hàng chục lần, làm cho việc khiếu nại diễn biến phức tạp và hộ nông dân không đủ nguồn lực để tái định cư, tái sản xuất.

Bên cạnh đó, nhiều dự án đã đền bù, giải tỏa nhưng không thực hiện mà để đất hoang vừa gây lãng phí đất sản xuất nông nghiệp vừa là nơi gây dịch bệnh từ muỗi, chuột, bọ, sâu, rầy.

Đất nông nghiệp TP.HCM giảm trên 500ha/năm do đô thị hóa

Việc phát triển hợp tác xã (HTX), nhất là HTX nông nghiệp tiên tiến, hiện đại chưa đạt theo yêu cầu. Sự liên kết giữa người dân với doanh nghiệp, HTX với doanh nghiệp còn hạn chế. Gần phân nửa diện tích trụ sở của HTX (49,9%) đang phải thuê, mượn của người dân hoặc được chính quyền địa phương cho mượn tạm.

Việc vay vốn để mở rộng sản xuất của các HTX gặp nhiều khó khăn do không có tài sản thế chấp và do định giá đất nông nghiệp thấp nên số tiền được duyệt vay không đủ đầu tư sản xuất ứng dụng công nghệ cao. Năng lực quản lý điều hành của thành viên hội đồng quản trị, ban giám đốc, kế toán trưởng các HTX còn hạn chế, gặp khó khăn khi tham gia vào kinh tế thị trường.

Cuối cùng, tình trạng đất sản xuất nông nghiệp tiếp tục giảm do quá trình đô thị hóa ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất nông nghiệp.

Ngoài ra, một số doanh nghiệp, HTX, hộ dân đang có nhu cầu xây dựng các công trình phụ trợ phục vụ sản xuất nông nghiệp, ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao, như: nhà lưới, chuồng, trại chăn nuôi; nhà kho để vật tư, nông sản, nhà sơ chế, chế biến sản phẩm.

Tuy nhiên, do vướng quy định chỉ được xây dựng các công trình trên đối với “đất nông nghiệp khác” nên các công trình phụ trợ này chưa được cấp phép xây dựng. Một số HTX hoạt động có hiệu quả, muốn mở rộng quy mô sản xuất nhưng khó khăn.

Dự và chỉ đạo hội nghị, Phó Bí thư Thành ủy Võ Thị Dung ghi nhận những đóng góp của Hội Nông dân TP.HCM trong thời gian qua. Trong thời gian tới, Phó Bí thư Thành ủy đề nghị Hội Nông dân TP có sự phối hợp chặt chẽ hơn với các cơ quan Nhà nước lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết kịp thời, hiệu quả những kiến nghị, đề xuất và những vấn đề bức xúc, khó khăn, nguyện vọng chính đáng, hợp pháp của nhân dân nói chung, hội viên, nông dân thành phố nói riêng.

Phó Bí thư Thành ủy TP.HCM Võ Thị Dung đề nghị Hội ND tăng cường phối hợp với các cơ quan Nhà nước, bảo vệ lợi ích hợp pháp của hội viên, nông dân

Để tham mưu chuẩn bị chu đáo về nội dung trao đổi với lãnh đạo thành phố, các cấp Hội tăng cường nắm bắt tình hình, dư luận những nội dung, vấn đề hiện nay mà hội viên, nông dân quan tâm liên quan đến việc hoạt động sản xuất nông nghiệp trên địa bàn thành phố, nhất là những vấn đề có nhiều bức xúc, những nội dung chính đáng, hợp pháp đã được cán bộ Hội, hội viên, nông dân kiến nghị, đề xuất nhiều lần nhưng chưa được giải quyết dứt điểm…

Trực tiếp làm rõ thêm nhiều vấn đề, Phó Bí thư Thành ủy Võ Thị Dung đề nghị các sở, ngành có liên quan đến các vấn đề mà hội viên, nông dân đặt ra phải tiến hành khảo sát và chỉ đạo thực hiện, nhằm kịp thời giải quyết các vấn đề bức xúc trong nhân dân, tạo niềm tin để hội viên, nông dân tiếp tục cùng với các ngành chức năng góp phần xây dựng và phát triển nông nghiệp đô thị thành phố.