Quảng Ngãi: Trai trẻ chế tạo máy vừa đốt rác lại đun được nước sôi

Đó là sáng kiến độc đáo của anh Nguyễn Nở quê ở xã Hành Thuận (huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi). Hay ở chỗ, chiếc máy  của anh đã khắc phục dần tình trạng người đốt không còn phải hít phải khí độc từ việc đốt rác.

Anh Nở chế tạo máy đốt rác kèm đun nước sôi và giữ nhiệt cho nước xuất phát từ động lực muốn giúp bà con xử lí rác thải đang ùn ứ ngoài môi trường.

Ô nhiễm môi trường do rác thải là vấn đề lớn trong xã hội hiện nay. Không chỉ ở các trung tâm hay thành phố lớn, ngay cả vùng quê Nghĩa Hành của anh Nở cũng rơi vào tình trạng rác thải ùn ứ. Nhà máy rác Nghĩa Kỳ dừng hoạt động, không tiếp tục xử lý rác thải từ các nơi trong tỉnh đổ về, càng khiến môi trường thêm ô nhiễm.

Là người con quê hương, sinh ra và lớn lên tại vùng đất Nghĩa Hành, anh Nở hiểu và lường hết nguy cơ về thói quen đốt rác của người dân vùng nông thôn. Đó chỉ là cách xử lí rác vào mùa hè với khuyết điểm là khói bụi từ việc đốt rác sẽ được hít vào bởi cộng đồng dân cư xung quanh và gây hại đến sức khỏe của mọi người. Đến mùa mưa, rác tiếp tục ùn ứ và người dân lại phải chịu cảnh sống chung với mùi hôi thôi do rác thải gây ra.

Máy vận hành theo cơ chế sử dụng nhiệt năng từ việc đốt rác để đun nước sôi phục vụ sinh hoạt hằng ngày.

“Ở mình thì rác chỉ là rác, là thứ bỏ đi. Trong khi đó, nhiều nước phương Tây đã biết tận dụng rác để phân loại và tái chế thành nguyên liệu, chất đốt để tái sử dụng. Nên tôi cũng thử nghiên cứu và thiết kế một chiếc máy đốt rác để giúp bà con xử lý hết rác thải ở xung quanh môi trường sống”- anh Nở chia sẻ về động lực để làm nên chiếc máy hữu dụng từ sáng kiến thú vị.

Cách đây 1 năm, anh bắt đầu hình thành ý tưởng và mày mò tự thiết kế từng chi tiết máy. anh Nở theo thói quen của một nhà sáng tạo, luôn giữ kín các thiết kế của mình đến phút cuối. Những người thợ được thuê gia công, kể cả người trong gia đình cũng chỉ biết từng bộ phận chứ không thể nắm được cấu tạo tổng thể của máy.

Không ít lần gặp vấn đề trong lắp ráp rồi vận hành, anh Nở chưa một lần từ bỏ ý định tạo ra một máy đốt rác hữu dụng cho người dân nghèo ở quê anh. Sau một năm trời tự thiết kế, lắp ráp rồi chạy thử, anh Nguyễn Nở đã cho ra đời “đứa con tinh thần” trong sự ngạc nhiên của nhiều người.

Nước dẫn từ hệ thống nước sinh hoạt của gia đình chuyển qua máy để đun và giữ nhiệt trong vòng 24 tiếng đồng hồ. Chiếc máy vừa giúp xử lí rác vừa giúp tiết kiệm năng lượng trong việc nấu nước nóng, nhất là trong mùa mưa lạnh.

Lò đốt rác mini của anh Nở có cấu trúc khá đơn giản và nhỏ gọn. Máy cao 2m, dài 1,2m, rộng 0,8m, ống khói vươn cao có thể cho ra cột khói 20m. Và chỉ tốn chi phí 7 triệu đồng để tạo ra chiếc máy độc đáo này. Máy vận hành theo cơ chế đơn giản, rác vô cơ được đưa vào đốt để tạo nhiệt năng đun sôi nước phục vụ sinh hoạt trong gia đình, nhất là vào mùa mưa lạnh.

“Máy vận hành theo quy trình kín nên không lo việc không thể đốt rác vào mùa mưa. Trong khi đó, thời tiết mưa lạnh thì nhu cầu sử dụng nước nóng của các gia đình cũng tăng cao. Vì thế, máy đốt rác cũng phần nào đáp ứng được nhu cầu này”- anh Nở nói về công dụng kép của chiếc máy.

Máy gồm các bộ phận chính: Cửa đưa rác vào; Hai buồng đốt sơ cấp, thứ cấp; Cửa thu hồi gió và cấp tro sỉ; Ông cấp nước, trao đổi nhiệt; Bình chứa giữ nhiệt; bộ lọc nước phun sương; Tủ điện để điều khiển quạt đối lưu, thiết bị phun sương; Ống khói. Thiết bị sẽ đấu nối với hệ thống dẫn nước sinh hoạt của gia đình để đưa nước vào máy và đun rồi giữ nhiệt.

Anh Nở lý giải về cơ chế hoạt động của máy: Sau khi mồi lửa cho rác cháy, nhiệt năng sẽ truyền cho nước qua bộ ống trao đổi nhiệt bằng vật liệu inox b8, 304. Nước sôi, đủ áp suất sẽ đẩy lên bình chứa giữ nhiệt, giữ nước nóng trong vòng 24 tiếng.

Khói độc từ việc đốt rác cũng được phun sương, kết hợp quạt đối lưu để hạ nhiệt độ, xử lý bớt chất độc, sau đó đưa ra ngoài. Tro từ rác đã đốt có thể dùng để ép làm gạch và tái sử dụng trong xây dựng.

Chiếc máy dù đang trong giai đoạn chạy thử nghiệm nhưng đã phát huy nhiều ưu điểm. Rất nhiều người khi hay tin về chiếc máy ưu việt được tạo ra với chi phí thấp đã đến tham quan và đánh giá cao.

Hiện anh Nở đang tiếp tục nghiên cứu để hoàn thiện bộ phận xử lý khói của máy đốt rác để đảm bảo khói không ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường. “Nếu máy sau khi hoàn thiện hoạt động tốt thì tôi sẽ giúp bà con lắp ráp nhân bản thêm nhiều chiếc để xử lí vấn đề rác thải đang ùn ứ ở nhiều nơi trong tỉnh”- anh Nở chia sẻ dự định.

Ngoài chiếc máy đốt rác với tác dụng đun và giữ nhiệt cho nước sinh hoạt, anh Nở đã từng nghiên cứu và tạo ra nhiều sản phẩm máy móc mang tính ứng dụng cao trong đời sống hằng ngày, trong đó có máy nướng bánh tráng bằng tia hồng ngoại.