Vụ thử hạt nhân đầu tiên mang mật danh Trinity, nhưng cái tên chính thức của quả bom nguyên tử là The Gadget. Người ta coi ngày vụ thử Trinity diễn ra là ngày bắt đầu cho thời đại nguyên tử. Sở dĩ quả bom mang tên The Gadget là vì trong giai đoạn các chuyên gia thực hiện Dự án Manhattan, họ không sử dụng những từ liên quan tới bom do lo ngại gián điệp nước ngoài lấy cắp thông tin.
Cột khói hình nấm bốc lên cao tới 12,1 km khi vụ nổ xảy ra. Ảnh: Jack W.Aeby.
Tháng 3/1944, Kenneth Bainbridge, giáo sư vật lý ở Đại học Harvard, nhận nhiệm vụ lập kế hoạch thử nghiệm. Ông chọn bãi đất trống gần sân bay quân sự Alamogordo, bang New Mexico là nơi thử. Người đứng đầu nhóm nghiên cứu chế tạo bom là nhà vật lý học người Mỹ gốc Do Thái, ông J. Robert Oppenheimer.
Theo Business Insider, người ta xây một tòa tháp với chiều cao 30 m và 3 đài quan sát an toàn cho các nhà nghiên cứu để phục vụ cho vụ thử nghiệm. Họ đưa The Gadget lên tháp vì việc kích nổ trong không khí sẽ tăng tối đa năng lượng tác động trực tiếp lên mục tiêu và giảm bớt bụi phóng xạ. Nhiều người lo ngại rằng quả bom có thể “đốt cháy” cả bầu khí quyển, thổi bay sự sống trên trái đất mặc dù mọi diễn biến đều nằm trong tính toán của nhóm nghiên cứu.
9h sáng ngày 16/7/1945, Mỹ kích nổ quả bom nguyên tử đầu tiên của thế giới. Theo Bộ Năng lượng Mỹ, gần như dự đoán, chớp sáng lóa xuất hiện rồi một tiếng nổ long trời vang lên, khiến mọi người tưởng họ đang chứng kiến một trận động đất dữ dội. Sau đó, khói đen bốc lên cao ngất trời, tạo thành một hình nấm vĩ đại với chiều cao 12.000 m.
Trong cuộc phỏng vấn về vụ thử bom, Oppenheimer cho biết, thử nghiệm diễn ra thành công và tại thời điểm vụ nổ diễn ra, ông chợt liên tưởng đến lời trích trong một quyển kinh Hindu: "Giờ đây ta là Thần Chết, kẻ hủy diệt của mọi thế giới."
Hôm 6/8/1945, Mỹ thả một quả bom nguyên tử xuống thành phố Hiroshima của Nhật Bản. Vụ nổ khiến 80.000 người tử vong tại chỗ và san phẳng nơi đây. Sau đó 3 ngày, Mỹ tiếp tục thả một quả bom khác xuống thành phố Nagasaki, khiến khoảng 40.000 người thiệt mạng ngay lập tức và hàng chục nghìn người khác tử vong vì nhiễm độc phóng xạ. Ngày 15/8/1945, Nhật Bản chính thức đầu hàng quân Đồng Minh, chấm dứt Chiến tranh thế giới thứ hai.