Trả hồ sơ, điều tra bổ sung vụ cựu Bí thư Bến Cát mua đất giá rẻ

Chiều 24/12, sau 6 ngày nghị án, HĐXX của TAND tỉnh Bình Dương đã tuyên trả hồ sơ để điều tra bổ sung vụ án vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước, gây thất thoát, lãng phí và lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Theo đó, HĐXX căn cứ vào điều 280 và 299 BLHS, căn cứ vào phần xét hỏi và phần tranh luận tại phiên tòa nhiều tình tiết và chứng cứ quan trọng của vụ án cần xem xét mà không thế bổ sung tại phiên tòa, nên trả hồ sơ để yêu cầu cơ quan điều tra làm rõ 5 vấn đề của vụ án gồm: 

Thứ nhất, thu thập tài liệu có chứng cứ của bà Nguyễn Hiệp Hảo (chủ một phần đất trong diện tích 20ha mà bị cáo Khanh mua, đang định cư tại Mỹ) và tiến hành trưng cầu giám định đối với chữ ký của bà Hảo tại văn bản ủy quyền ngày 25/1/2008 để xác định bà Hảo có ủy quyền cho bà Hiệp (mẹ bà Hảo) hay không?

Thứ hai, thu thập các tài liệu liên quan đến việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà UBND thị xã Bến Cát cấp cho bà Nguyễn Hiệp Hảo năm 1997 để làm rõ việc tăng giảm và làm rõ vị trí đất. 

Thứ ba, thu thập tài liệu chứng minh vốn góp của Nhà nước trong Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) thời điểm được cổ phần hóa, thời điểm xử lý tài sản thế chấp và thời điểm hiện tại. 

Thứ tư, điều tra làm rõ việc có hay không bị cáo Khanh và gia đình đã đầu tư trên phần đất trồng cao su mà gia đình đã nhận chuyện nhượng. Nếu có thì đã đầu tư cải tạo như thế nào, giá trị cải tạo là bao nhiêu để làm căn cứ giải quyết vụ án.

Thứ năm, giải quyết các khiếu nại về kết luận định giá theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự.

TAND tỉnh Bình Dương đã trả hồ sơ, yêu cầu VKS điều tra bổ sung, làm rõ 5 vấn đề trong vụ cựu Bí thư thị xã Bến Cát mua đất giả rẻ. Ảnh: V.D

Sau khi HĐXX vừa thông báo trả hồ sơ để điều tra bổ sung vụ án, cả hội trường tại phòng xét xử của TAND tỉnh Bình Dương đã vỗ tay.

Từ khi phiên toà diễn ra bắt đầu từ ngày 9/12, các luật sư bào chữa quyền lợi cho các bị cáo trong vụ án đã đưa ra nhiều luận cứ phản bác cáo trạng truy tố của Viện kiểm sát Nhân dân tỉnh Bình Dương. Riêng bị cáo Nguyễn Hồng Khanh – cựu Tỉnh uỷ viên, cựu Bí thư thị xã Bến Cát luôn một mực kêu oan. Các bị cáo còn lại cũng cho rằng, VKS truy tố chưa đúng tội danh, quá nặng so với các sai phạm vô ý của các bị cáo.

Trong khi đó, VKS cũng đối đáp theo hướng bảo vệ quan điểm của mình trong bản cáo trạng và luận tội đối với các bị cáo. VKS chỉ thừa nhận và đính chính do đánh máy sai nên ghi Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (Ngân hàng BIDV) chi nhánh Tây Sài Gòn là Ngân hàng Nhà nước.

Ở phần lời nói sau cùng, các bị cáo mong HĐXX xem xét lại tất cả các tình tiết trong những ngày diễn ra phiên tòa, để có một phán quyết công tâm, khách quan nhất.

Trước đó, TAND tỉnh Bình Dương đã đưa ra xét xử vụ án Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước, gây thất thoát, lãng phí. Đây là vụ án có liên quan đến cựu tỉnh ủy viên, cựu bí thư thị xã Bến Cát Nguyễn Hồng Khanh cùng với các bị cáo Nguyễn Huy Hùng - cựu giám đốc Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Nguyễn Quang Lộc - cựu Phó trưởng Phòng quan hệ khách hàng doanh nghiệp BIDV (cùng Chi nhánh Tây Sài Gòn) và 4 bị cáo khác gồm: Lê Hoài Linh (cựu giám đốc Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai thị xã Bến Cát), Nguyễn Thành Luân (cựu cán bộ đo vẽ Văn phòng Đăng ký đất đai thị xã Bến Cát), Nguyễn Minh Tâm (cựu Phó Chủ tịch UBND xã An Tây, thị xã Bến Cát) và Đặng Văn Thọ (cựu cán bộ địa chính UBND xã An Tây) bị truy tố về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Riêng bà Hồ Thị Hiệp (người cầm cố đất ở BIDV) đã qua đời vào năm 2016 nên cơ quan tố tụng không truy cứu trách nhiệm. 

Bị cáo Nguyễn Hồng Khanh được dẫn giải khỏi nơi xét xử. Ảnh: V.D

Theo cáo trạng truy tố của VKSND tỉnh Bình Dương, bà Hồ Thị Hiệp cầm cố hàng chục ha đất tại BIDV chi nhánh Tây Sài Gòn để vay hàng chục tỷ đồng. Sau thấy bà Hiệp không thể trả nợ, cán bộ BIDV Tây Sài Gòn đồng ý cho bà bán đất đã thế chấp để trả nợ ngân hàng. Việc bán đất này phải có sự giám sát của cán bộ ngân hàng.

Thông qua người môi giới, ông Khanh (lúc bấy giờ đang là Phó Chủ tịch UBND thị xã Bến Cát) biết bà Hiệp muốn bán đất nên tới hỏi mua. Bà Hiệp cho biết số đất định bán đang thế chấp ở BIDV nên ông Khanh yêu cầu bà Hiệp phải xin được giấy ngân hàng xác nhận cho bà Hiệp bán đất thì ông Khanh mới mua. 

Bà Hiệp tới ngân hàng trình bày thì cán bộ ngân hàng đồng ý. Sau đó, 3 bên gồm ông Khanh, bà Hiệp và cán bộ ngân hàng đã ký hợp đồng chuyển nhượng đất (hợp đồng 3 bên).

Từ năm 2012 đến năm 2015, ba bên đã làm hợp đồng mua bán tài sản thế chấp 4 lần. Tổng cộng, ông Khanh mua được hơn 18ha đất mà bà Hiệp cầm cố tại BIDV. 

Cơ quan tố tụng Bình Dương cho rằng, vụ mua bán này là sai quy định, quy trình xử lý tài sản thế chấp, gây thiệt hại, thất thoát cho nhà nước vì BIDV là ngân hàng thuộc nhà nước. 

Theo cơ quan tố tụng, hơn 18ha đất mà bà Hiệp thế chấp trị giá hơn 45 tỷ đồng nhưng sau khi bán cho ông Khanh ngân hàng chỉ thu về được hơn 10 tỷ đồng, nhà nước lỗ hơn 35 tỷ đồng. Từ đó, ông Khanh và cán bộ ngân hàng bị truy tố tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước, gây thất thoát, lãng phí.

Trước khi phiên tòa mở, gia đình bị cáo Nguyễn Hồng Khanh đã gửi đơn kêu oan, cho rằng cơ quan tố tụng Bình Dương đã hình sự hóa quan hệ dân sự (mua bán, sang nhượng đất).

Trong phần luận tội, VKS đã đề nghị HĐXX tuyên mức án đối với bị cáo Hùng, Lộc, mỗi bị cáo từ 15 đến 17 năm tù. Bị cáo Khanh từ 14 đến 16 năm tù về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước, gây thất thoát, lãng phí.

Đối với bị cáo Linh, Luân mỗi bị cáo từ 5 đến 7 năm tù. Bị cáo Tâm từ 5 đến 6 năm tù. Riêng bị cáo Thọ mức án 2 năm tù, nhưng cho hưởng án treo về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ .

Về trách nhiệm dân sự, VKS đề nghị HĐXX tuyên các hợp đồng chuyển nhượng giữa bà Hồ Thị Hiệp và bà Huỳnh Thị Phương Anh, ông Nguyễn Ngọc Thoại đối với diện tích đất thế chấp của Công ty An Tây, của bà Hồ Thị Hiệp thế chấp cho Ngân Hàng BIDV chi nhánh Tây Sài Gòn là vô hiệu. 

VKS đề nghị UBND thị xã Bến Cát thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của diện tích hơn 1.700m2 đã cấp cho ông Nguyễn Trung Kiên.