Câu nói nổi tiếng: “Bạn bè như chân tay, vợ con như quần áo” chính là câu nói từ miệng của Lưu Bị mà ra. Có thể nói, trong mắt Lưu Bị, vợ con chẳng qua là một thứ đồ vật tùy lúc có thể mặc vào cởi ra mà thôi…
Tạo hình Lưu Bị trên phim.
Cứ thua là bỏ vợ con để chạy
1. Những người thích Tam Quốc hẳn ai cũng nhận thấy rằng, Lưu Bị có một đặc điểm rất xấu đó là đánh được thì đánh, không đánh được ắt chạy thoát thân thục mạng, tính mệnh của vợ, của con đều quên sạch. Riêng nói về trình độ chạy trốn, tần suất và cả sự nhếch nhác thì ngay đến cả tổ tiên của Lưu Bị là Hán Cao Tổ Lưu Bang có sống dậy cũng phải chấp nhận là “hậu sinh khả úy”.
Trong cả sử sách lẫn “Tam Quốc diễn nghĩa” có thể thống kê được ít nhất 4 lần Lưu Bị có hành động không được xứng tầm với một đại anh hùng, “vứt bỏ vợ con, chạy lấy thân mình”.
Lần thứ nhất, Lưu Bị vừa tiếp nhận ấn soái Từ Châu thìViên Thuật tới tấn công, nên đành để Trương Phi ở lại phòng thủ Hạ Phì, còn mình thì đem quân đi đánh. Thừa cơ, Tào Tháo cấu kết với Lã Bố tấn công Hạ Phì, bắt vợ con Bị. Bị đành ý giảng hòa cùng Lã Bố, vợ con mới được thả về.
Mấy năm sau, Lưu Bị lại thua Lã Bố, đành chạy đến chỗ Tào Tháo, được cho làm Dự Châu mục. Ông ta bèn đánh Lã Bố để phục thù, rồi bại trận. Vợ con ông ta lại bị bắt. Sách Tam Quốc chí chép: “Tào công tự mình thân chinh, giúp tiên chủ (Lưu Bị) vây Lã Bố ở Hạ Phì, bắt sống được Bố”. Chỉ tới lúc này, Lưu Bị mới có thể đem vợ con về.
Hai năm sau đó, Lưu Bị không cam tâm dưới trướng Tào Tháo, đánh chiếm Hạ Phì vốn đã thuộc về Tháo.Tào Tháo bèn đem quân đánh Bị. Lưu hoàng thúc đành “bỏ dân mà chạy”. Kết quả là Tào Tháo lại “bắt được thê tử của tiên chủ, đồng thời bắt sống cả Quan Vũ”. Lần thứ ba, Lưu Bị bỏ vợ con chạy lấy thân mình.
Lần cuối cùng là chiến dịch Trường Bản, Lưu Bị bỏ vợ con, cùng Gia Cát Lượng, Trương Phi… khoảng hơn 10 người ngựa bỏ chạy. Cam phu nhân và A Đẩu may mắn được Triệu Vân bảo vệ mới thoát khỏi kiếp nạn.
Điều đáng nói là hành động bỏ vợ bỏ con chạy lấy thân mình của Lưu Bị hoàn toàn trái ngược với hành động hy sinh tính mạng để cứu con của My phu nhân, dù đứa con không do bà sinh ra.
Khi đó, quân Tào trùng trùng vây khốn, trong thời khắc giữa sự sống và cái chết, Triệu Vân tìm thấy My phu nhân bị trọng thương. Đối diện với có hội sống sót duy nhất đó, người phụ nữ này nhất định không chịu lên ngựa mà nói với Triệu Vân rằng:
“Thiếp gặp được tướng quân, A Đẩu có cơ hội sống rồi. Hy vọng tướng quân có thể thương xót phụ thân của A Đẩu nửa đời long đong chỉ có mình nó là cốt nhục. Tướng quân có thể bảo vệ đứa con này, dẫn nó đến gặp phụ thân, thiếp có chết cũng không ân hận”.
Mi phu nhân vì bảo vệ sự sống cho đứa con không phải do mình sinh ra sẵn sàng nhảy xuống giếng mà chết. Điều này khác hẳn với sự nhu nhược yếu đuối của Lưu Bị ở trên.
Lưu Bị mê người ngọc
Cam phu nhân là một mỹ nữ nổi tiếng thời kỳ Tam Quốc. Sinh ra trong một gia đình nghèo hèn, từ nhỏ Cam thị đã được một người xem tướng nói rằng: “Cô gái này sau này sẽ phú quý vô cùng, được một vị quý nhân nâng đỡ”. Sau khi Lưu Bị khởi binh tại Dự Châu đã nạp Cam thị làm thiếp. Sau đó mấy người vợ cả của Lưu Bị đều đều qua đời, Cam phu nhân vì thế mà trở thành vợ cả, sau sinh hạ được A Đẩu. Tiếc là nàng mệnh bạc, chết vì bạo bệnh ở tuổi 24.
Tương truyền dung mạo của Cam phu nhân khi trưởng thành không giống với những phụ nữ bình thường khác, 18 tuổi đã trở thành mỹ nữ rất được Lưu Bị mê đắm. Lưu Bị thường để cô cùng ở trong trướng lụa, đứng ở ngoài trời mà nhìn, Cam thị giống như tuyết trắng ngưng tụ dưới ánh trăng vậy.
Ở Hà Nam có người muốn lấy lòng Lưu Bị, dâng tặng một tượng ngọc cao ba thước (khoảng 1m), Lưu Bị đem tượng ngọc này để cạnh Cam phu nhân, thường bắt Cam phu nhân trong đêm phải bỏ hết y phục để so sánh với người ngọc ở bên. Lưu Bị chơi đùa Cam phu nhân không khác gì pho tượng bằng ngọc, thường nói: “Điều quý của ngọc là ở chỗ nó có thể so với cái đức của người quân tử. Hơn nữa lại có thể đẽo tạc thành nhân hình thì khó mà bỏ đi được”.
Sự thanh khiết, nồng ấm của Cam phu nhân và tượng ngọc không có sự phân biệt, mọi người nhìn không biết đâu là người ngọc, đâu là Cam phu nhân. Vì thế Cam phu nhân rất muốn phá hủy tượng ngọc. Bà từng khuyên Lưu Bị rằng:
“Trước đây Tử Hãn không lấy ngọc làm quý, sách Xuân Thu vì thế mà khen ngợi. Hiện tại Ngô và Ngụy đều chưa diệt được, làm sao có thể vui chơi mà quên chí của mình. Phàm là thứ gì sinh ra dâm cảm đều không nên dùng”.
Lưu Bị nghe những lời đại nghĩa của Cam phu nhân mới bỏ tượng ngọc.
Ngoài Cam, My phu nhân và em gái Tôn Quyền, Lưu Bị còn lấy người vợ nữa là Ngô phu nhân. Ngô Thị từ nhỏ đã mồ côi cả cha lẫn mẹ. Trước khi chết, cha của Ngô Thị đã gửi gắm nàng cho Ích Châu Mục là Lưu Yên. Lưu Yên nghe thầy tướng số nói Ngô thị có quý tướng, sau này ắt hẳn giàu sang, phú quý tột bậc có thể làm tới hoàng hậu, vì vậy muốn cưới nàng làm vợ. Nhưng do ông ta và cha nàng là bạn bè lâu năm, nay lại lấy con bạn thì thật không phải, vì thế Lưu Yên đành cưới Ngô Thị cho con trai mình là Lưu Xương. Lưu Xương sau đó chết sớm, Ngô Thị trở thành góa phụ.
Khi Lưu Bị lấy thành Ích Châu, quần thần khuyên ông ta lấy Ngô Thị. Lưu Bị nghĩ rằng mình với Lưu Xương là người cùng họ, lấy Ngô Thị e không tiện. Tuy nhiên cuối cùng, do quần thần khuyên nhủ, Lưu Bị quyết định nạp Ngô Thị làm thiếp. Sau này khi xưng vương, Lưu Bị lập Ngô Thị làm vương hậu, khi xưng đế thì lập làm hoàng hậu.