Căng thẳng leo thang Mỹ - Iran: Năm 2020 thị trường dầu sẽ khó đoán định
Giá dầu hạ nhiệt sau khi lên đỉnh một ngày
Sau sự việc Iran tấn công 2 căn cứ quân sự của Mỹ ngày 8/1, mặc dù ông Trump tuyên bố sẽ áp lệnh trừng phạt kinh tế lên Iran nhưng nhà đầu tư vẫn coi đây là dấu hiệu hạ nhiệt.
Căng thẳng giữa Mỹ và Iran đã tạm thời dịu đi khiến vàng và dầu quay đầu giảm giá
Điều đó đã tác động khiến giá xăng dầu quay đầu giảm. Trong khi trước đó tại phiên giao dịch sáng ngày 8/1, khi căng thẳng Mỹ - Iran leo thang, đã đẩy giá xăng dầu tăng vọt: giá dầu WTI tăng 0,3% lên 63,8 USD/thùng. Giá dầu Brent tăng 0,2% lên 69 USD/thùng.
Các chuyên gia kinh tế cảnh báo, nguy cơ đối với việc sản xuất dầu ở Trung Đông là có thật và có thể sẽ tác động mạnh tới giá dầu thế giới.
Lo ngại về nguồn cung liên quan đến cuộc xung đột giữa Mỹ và Iran được coi là yếu tố bất lợi cho thị trường kể từ đầu năm, khi Mỹ không kích và làm thiệt mạng Tướng Qassem Soleimani vào tuần trước đó. Iran cũng đã thề sẽ đáp trả Mỹ và nói rằng họ đang xem xét 13 kịch bản để gây ra “cơn ác mộng lịch sử” cho Mỹ.
Trong khi đó, Viện dầu mỏ Mỹ công bố kho dự trữ dầu thô của nước này giảm 5,9 triệu thùng trong tuần đến ngày 3/1, so với mức giảm 11,5 triệu thùng trong tuần trước đó.
Thị trường sẽ khó đoán định
Chia sẻ với báo chí, chuyên gia Đoàn Tiến Quyết, Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Quản lý Dầu khí, Viện Dầu khí Việt Nam (VPI) cho biết, sẽ có 4 nhóm nhân tố ảnh hưởng đến giá dầu thô.
Thứ nhất đó là nguồn cung dầu thô của thế giới, thứ hai là tăng trưởng kinh tế toàn cầu, thứ ba là quy định IMO 2020 về cắt giảm tỷ lệ lưu huỳnh trong nhiên liệu và cuối cùng là các bất ổn chính trị liên quan đến địa chính trị tại một số điểm nóng của thế giới như Iran, Venezuela hay Libya.
Theo ông Quyết, trong đó, đặc biệt là các yếu tố địa chính trị, trong suốt 100 năm hình thành thị trường dầu thô, đây là yếu tố vô cùng nhức nhối và không thể đoán định được. Căng thẳng chính trị giữa Mỹ và Trung Quốc về thương mại, căng thẳng giữa Mỹ và Nga, giữa Mỹ và Iran, Venezuela về chính trị đã kéo dài nhiều năm và chưa có chuyển biến.
Gần đây nhất, năm 2018, Mỹ thực hiện tái áp đặt lệnh trừng phạt Iran và lệnh trừng phạt này đã khiến cho nguồn cung cũng như sản lượng khai thác dầu của Iran giảm từ mức 4 triệu thùng/ngày xuống còn 2 triệu thùng/ngày.
Cùng đó, Iran đã có động thái đáp trả liên quan đến đóng cửa eo biển Hormuz - tuyến đường chuyên chở dầu thô rất quan trọng của thế giới với khoảng 20% sản lượng dầu thô của thế giới được chuyên chở qua eo biển này. Bất cứ sự biến động nào về mặt chính trị ở khu vực này cũng ảnh hưởng trực tiếp đến giá dầu thô. Giá dầu thô có thể tăng ngay lập tức khi Iran có các động thái đối với khu vực hết sức quan trọng này.
Đây là các nhân tố cơ bản mà Viện Dầu khí Việt Nam cho rằng là quan trọng nhất có thể tác động mạnh nhất tới thị trường dầu thô và giá dầu thô trong năm 2020.
Tương tự, chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, vàng và dầu là hai thứ tài sản liên quan tới Trung Đông – vùng có sức ảnh hưởng rất nhiều đến hai loại tài sản này, trong khi tình hình như hiện nay thì rất khó để dự đoán thị trường cho năm 2020.
“Tại thời điểm này, thực sự khó mà dự báo giá vàng và giá xăng dầu tăng ở mức nào vì mọi người cũng đang chờ phản ứng của Mỹ. Nếu Mỹ phản ứng, khi xảy ra cuộc chiến tranh giữa Mỹ và Iran thì giá vàng và giá dầu sẽ tăng với mức mà không ai có thể dự đoán được. Đặc biệt là giá vàng, vượt 1.600 USD là chắc chắn rồi, nhưng liệu có lên tới 1.800 USD không thì vẫn đang là câu hỏi và có khả năng có thể xảy ra; tương tự giá dầu có thể lên 100 USD/ thùng” – ông Hiếu nhận định.
Cũng theo chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu, trước đây đã từng có những lần xung đột giữa Mỹ và Iran, khi Iran tấn công tàu chở dầu, tấn công quân quân đội cách mạng hồi giáo hoặc tấn công tàu chiến của Mỹ, nên cũng đã có căng thẳng nhưng sau đó lại dịu đi.
TS Võ Trí Thành, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương, cũng cho rằng giá dầu tăng 3% - 4% trong những ngày qua chưa thể coi là mức tăng sốc bởi hoàn toàn nằm trong dự đoán của thị trường. Tuy nhiên, vấn đề là chưa thể xác định được mức độ leo thang căng thẳng sẽ đến đâu. Do đó, sẽ có nhiều yếu tố bất định, khó lường ảnh hưởng xấu đến kinh tế Việt Nam.
"Giá dầu bị tác động đầu tiên và trực tiếp nhưng cũng rất khó đoán diễn biến tiếp theo. Tuy nhiên, nhìn chung, thị trường đang diễn biến theo chiều hướng xấu và với một quốc gia có độ mở cửa nền kinh tế lớn như Việt Nam thì tác động lại càng lớn. Tăng trưởng GDP của Việt Nam phụ thuộc rất nhiều vào xuất khẩu, đầu tư và kinh tế chung của thế giới. Khi tăng trưởng của thế giới đang giảm tốc, cộng với tác động từ những bất ổn chính trị, rõ ràng nhiệm vụ ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì các mục tiêu tăng trưởng, lạm phát sẽ là áp lực nặng nề với Chính phủ" - TS Võ Trí Thành nhận xét.
Ngày 13/01/2020, giá dầu thô thế giới tiếp tục giảm trong bối cảnh thị trường theo dõi diễn biến căng thẳng giữa Mỹ...