Phòng chống hen trẻ em: Khó chẩn đoán, kém dự phòng

21/03/2012 17:58 GMT+7

(Dân Việt) - Trung bình cứ 100 trẻ em Việt Nam thì có từ 4-11 trẻ em bị bệnh hen phế quản. Nếu không được điều trị kịp thời, những cơn hen cấp có thể gây tắc nghẽn đường thở, nguy hiểm đến tính mạng.

Chẩn đoán 2 năm mới ra bệnh

Con chị Nguyễn Thị Quỳnh Hương (TP.Nam Định) đã được 4 tuổi, cháu bắt đầu bị khò khè, khó thở từ lúc 2 tuổi, các bác sĩ khám đều kết luận bị viêm phế quản. Các cơn khó thở ngày càng nhiều, chị đã đưa con chạy chữa khắp các bệnh viện, uống rất nhiều kháng sinh nhưng không khỏi.

Ngoài việc cung cấp kiến thức, trẻ còn được khám miễn phí tại các buổi sinh hoạt CLB Hen.

Đến khi có người bạn có con bị hen mách nước, chị Hương đưa con lên khám ở BV Nhi T.Ư thì mới ra bệnh. Sau 10 tháng điều trị hen phế quản, các cơn hen cấp của con chị đã hết. Chị Hương đang cho con điều trị dự phòng theo đúng chỉ định của bác sĩ.

Chị Trần Thị Oanh (TP.Vinh, Nghệ An) cũng từng bế đứa con 7 tháng tuổi đi hết bệnh viện này đến bệnh viện khác nhưng các bác sĩ đều chẩn đoán cháu bị viêm tiểu phế quản, dùng kháng sinh liều cao, hết tiêm lại uống. Tuy nhiên, cháu càng bị khò khè, khó thở. Lên đến BV Nhi mới được chẩn đoán hen phế quản. Để có thêm kiến thức chăm sóc, dự phòng cho con, chị Hương và chị Oanh đều đã lặn lội đường xa đến sinh hoạt CLB Hen của BV.

BS Lê Minh Hương – Trưởng khoa Miễn dịch – dị ứng – khớp, BV Nhi T.Ư cho biết: “Hen là bệnh viêm dị ứng mãn tính đường thở rất hay gặp ở trẻ. Nguyên nhân gây bệnh do yếu tố di truyền hoặc dị ứng. Những trẻ hay viêm mũi dị ứng, bị trào ngược dạ dày- thực quản (nôn) cũng thường mắc hen phế quản. Tuy nhiên, các biểu hiện lâm sàng của bệnh hen thường bị chẩn đoán sang viêm phế quản, viêm phổi do các cháu bị hen lâu ngày dễ bị bội nhiễm phổi hoặc phế quản. Nếu các bác sĩ vội chẩn đoán là viêm phổi, viêm phế quản và chỉ dùng kháng sinh liều cao để điều trị sẽ không cắt được các cơn hen. Bệnh hen càng để lâu càng khó điều trị”.

Kiên trì điều trị

Tại BV Nhi Nghệ An, số trẻ em đến khám với các triệu chứng viêm đường hô hấp mãn tính khá nhiều. Tuy nhiên, các bác sĩ rất khó khăn trong việc sàng lọc bệnh nhân viêm phế quản hay hen phế quản.

Bác sĩ Nguyễn Thị Thanh Hương – BV Nhi Nghệ An đã phải ra học hỏi các bác sĩ ở BV Nhi T.Ư. Chị cho biết, để phát hiện ra bệnh hen phế quản ở trẻ, bác sĩ cần có thời gian hỏi bố mẹ trẻ, như: Trẻ có ho về đêm hay không, khi hoạt động mạnh có gây ho hoặc khò khè không, tiền sử dị ứng gia đình, khò khè đã bao lâu?... Thậm chí, nhiều bậc cha mẹ còn ú ớ về các triệu chứng của con. Tuy nhiên, không phải hiện tượng khò khè nào cũng là biểu hiện của bệnh hen.

Bác sĩ Lê Minh Hương cho biết, cha mẹ nghĩ đến hen khi trẻ có những biểu hiện sau: Tiếng thở rít có âm sắc cao khi thở ra; tiền sử có một trong các triệu chứng: Ho tăng về đêm, khò khè tái phát, khó thở tái phát, nặng ngực nhiều lần; các triệu chứng trên xuất hiện nặng lên về đêm, sáng sớm.

Điều đáng lưu ý, nhiều bậc cha mẹ đã tự chạy chữa cho con bằng các bài thuốc dân gian như: Mật mèo, tro thạch sùng. Đến lúc trẻ bị hen cấp, nguy hiểm đến tính mạng mới đưa đến viện cấp cứu.

Theo BS Hương, bệnh hen không thể chữa khỏi hẳn nhưng có thể kiểm soát. Khi trẻ lên cơn hen cấp thì điều trị cắt cơn, nhưng sau đó phải điều trị dự phòng dài hạn. Việc điều trị này đòi hỏi các bậc phụ huynh phải kiên trì làm đúng theo chỉ định của bác sĩ. Nếu bệnh hen phế quản không được điều trị, trẻ có thể bị lên các cơn hen cấp, gây khó thở và tử vong. Ngoài ra còn các biến chứng khác như lồng ngực bị rùa ra, môi tím tái, mệt mỏi, còi xương…

Diệu Linh