Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng (PCTN) sẽ trực thuộc Bộ Chính trị, do Tổng Bí thư làm Trưởng ban. Không thành lập Ban chỉ đạo (BCĐ) cấp tỉnh, thành phố mà tỉnh ủy, thành ủy sẽ trực tiếp lãnh đạo công tác PCTN...
Đây là những quyết định quan trọng vừa được thông qua tại Hội nghị lần thứ 5 BCH T.Ư Đảng khóa XI.
Quyết tâm đẩy mạnh nhiệm vụ đấu tranh PCTN, lãng phí là điều có thể nhìn thấy được khi mà Hội nghị T.Ư 5 đã dũng cảm nhìn nhận vào sự thật: "Công tác PCTN, lãng phí chưa đạt yêu cầu đề ra. Quan liêu, tham nhũng, lãng phí vẫn còn nghiêm trọng, với những biểu hiện tinh vi, phức tạp, chưa được ngăn chặn, đẩy lùi, gây bức xúc xã hội".
Vì vậy, sự độc lập khi BCĐ trực thuộc Bộ Chính trị và việc BCĐ ở địa phương tách khỏi cơ quan hành chính được kỳ vọng là “chìa khóa” nâng cao hiệu quả của cuộc đấu tranh PCTN.
Thực ra, việc tách BCĐ ra khỏi cơ quan hành pháp đã được Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh đề xuất tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ QH tháng 10.2011. Tổng Thanh tra dẫn ý kiến đề xuất của 40-50% số địa phương cho rằng, chống tham nhũng nên tách hẳn với hoạt động quản lý, điều hành…
Tuy nhiên, sự độc lập không phải là tất cả, như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: Không phải cứ lập BCĐ là xoay chuyển ngay được tình hình như một chiếc đũa thần.
Nhiều người đã nói đến liều thuốc “lương đủ sống”. Chính Hội nghị T.Ư lần thứ 5 cũng đã nhấn mạnh phải “tạo bước đột phá trong việc tạo nguồn, bảo đảm cho cải cách tiền lương” bởi “chi tiền lương là chi cho đầu tư phát triển, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ và minh bạch hóa các quan hệ xã hội”. Tuy nhiên, lương không bao giờ là chiếc đũa thần chống tham nhũng bởi một lẽ rất đơn giản: Không ai vì nghèo mà tham nhũng cả.
Chiếc đũa thần, nếu có, không phải là BCĐ nằm ở đâu, có độc lập hay không, cũng khó có thể đòi hỏi “lương tâm và trách nhiệm” của những người có quyền chức, mà phải là thái độ xã hội, phải bắt đầu bằng sự quyết liệt của cơ quan PCTN và phải từ một cơ chế cần có để người dân có thể giám sát.
Đào Tuấn