Kết hôn trái luật, vợ có được hưởng thừa kế?

Câu hỏi: Năm 2004, tôi và anh Quang yêu nhau, chúng tôi quyết định đi đến kết hôn, được UBND phường nơi tôi ở đăng ký kết hôn và cấp giấy chứng nhận kết hôn. Khi đó, anh Quang 21 tuổi còn tôi 16 tuổi.

Trong quá trình chung sống và cùng nhau xây dựng hạnh phúc gia đình, vợ chồng tôi đã có 1 con chung và tạo lập được một khối tài sản chung là 200 triệu đồng. Năm 2005, chồng tôi mất trong một tai nạn giao thông. Sau đó, gia đình nhà chồng đã phân chia di sản thừa kế của chồng tôi.

Những người thuộc hàng thừa kế di sản của chồng tôi cho rằng tôi và anh Quang kết hôn trái pháp luật nên tôi không có quyền nhận thừa kế của chồng tôi. Tôi cho rằng tôi là vợ hợp pháp của anh Quang nên phải là người thuộc hàng thừa kế thứ nhất. Trong trường hợp của tôi thì phải làm như thế nào?

Chị Nguyễn Mai Hương (Phường Hoàng Mai, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội)

Luật sư Nguyễn Hồng Bách trả lời:

Việc kết hôn giữa chị và anh Quang đã vi phạm điều kiện kết hôn quy định tại Khoản 1, Điều 9 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000: "Nam nữ kết hôn với nhau phải tuân thủ điều kiện nam từ 20 tuổi trở lên, nữ từ 18 tuổi trở lên". Do đó, việc kết hôn giữa chị và anh Quang là trái pháp luật. Tuy nhiên, chỉ có tòa án mới có quyền hủy việc kết hôn trái pháp luật giữa chị và anh Quang, khi có yêu cầu của những người được quy định tại Điều 15 Luật Hôn nhần và Gia đình năm 2000, đó là: Viện Kiểm sát; vợ, chồng, cha, mẹ, con của các bên kết hôn; Uỷ ban bảo vệ và chăm sóc trẻ em; Hội Liên hiệp Phụ nữ; và các cá nhân, cơ quan, tổ chức khác có quyền đề nghị Viện Kiểm sát xem xét, yêu cầu tòa án hủy việc kết hôn trái pháp luật.

Do đó, chỉ khi có quyết định hủy việc kết hôn đã có hiệu lực pháp luật của tòa án, thì chị mới không có quyền hưởng thừa kế di sản của anh Quang. Ngược lại, nếu không có quyết định hủy việc kết hôn đã có hiệu lực pháp luật của tòa án, thì chị vẫn có quyền hưởng thừa kế di sản của anh Quang theo quy định tại Điều 676 Bộ luật Dân sự năm 2005.

Trong trường hợp, anh Quang có di chúc, chị có quyền hưởng di sản thừa kế của anh Quang theo nội dung di chúc, không phụ thuộc vào việc kết hôn giữa chị và anh Quang có bị tòa án hủy hay không.

NTNN