Phương án sửa đổi 8 tiêu chí nông thôn mới: “Mềm hóa”, chính xác

Theo tờ trình của Bộ NNPTNT, có 3 tiêu chí cần được Thủ tướng ra quyết định sửa đổi; 5 tiêu chí do các bộ, ngành chỉnh sửa, bổ sung thông tư hướng dẫn.

Chợ nông thôn sẽ là tiêu chí được sửa đổi trong thời gian tới (ảnh chụp tại huyện Hòa An, Cao Bằng).

Không nên quy định “cứng”

3 tiêu chí được Bộ NNPTNT trình Thủ tướng cho sửa đổi là: Chợ nông thôn, thu nhập và cơ cấu lao động. Lý do phải sửa tiêu chí chợ, theo Bộ NNPTNT là "Để tránh hiểu lầm quy định mỗi xã NTM phải có 1 chợ và xuất phát từ thực tế việc xây dựng chợ đã được quy định giao cấp huyện quyết định quy hoạch".

Về tiêu chí thu nhập, Bộ NNPTNT đã đưa ra 2 phương án sửa: Giữ nguyên tiêu chí nhưng điều chỉnh theo hướng thu nhập bình quân đầu người gấp 1,4 lần so với khu vực nông thôn của tỉnh; tính thu nhập bình quân bằng tiền theo số tuyệt đối. Riêng tiêu chí cơ cấu lao động, Bộ NNPTNT đề nghị thay bằng tiêu chí "Tỷ lệ lao động trong độ tuổi có việc làm”.

Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Mai Văn Ninh cho rằng: "Về tiêu chí chợ thì cần thay đổi tùy theo quy hoạch nông thôn, chứ không nhất thiết mỗi xã phải có 1 chợ. Về cơ cấu lao động thì chọn tiêu chí là tỷ lệ lao động có việc làm. Còn các tiêu chí khác như hạ tầng giao thông, thủy lợi; văn hóa, môi trường thì nên cho khung tối thiểu và tối đa rộng để các địa phương áp dụng phù hợp với thực tiễn".

Hướng tới hình thức sản xuất hiệu quả cao

Về tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa, các địa phương trong quá trình góp ý sửa đổi đã kiến nghị không nên quy định cứng về diện tích của nhà văn hóa xã theo quy định mới của Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VHTTDL). Lý do là các xã miền núi, đồng bằng sông Cửu Long khó có thể dành đủ đất theo quy định.

Việc quy định cứng các thôn, bản, ấp phải có nhà văn hóa, khu thể thao thôn cũng không nên mà chỉ cần quy định tỷ lệ thôn có điểm sinh hoạt văn hóa, thể thao đáp ứng yêu cầu cơ bản của người dân... Tuy nhiên, những ý kiến này đã nhận được đề xuất “không chỉnh sửa”.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Huỳnh Vĩnh Ái giải thích: "Chúng ta không thể vì khó khăn mà thu hẹp nhà văn hóa được để đảm bảo sinh hoạt cho người dân. Đối với sân chơi thể thao cũng phải đảm bảo đủ diện tích cho người dân nông thôn, vì chúng ta làm là cho đến tận năm 2020".

Tiêu chí hình thức tổ chức sản xuất được nhiều địa phương đặc biệt chú ý khi góp ý điều chỉnh thông tư hướng dẫn. Trước thực tế này, Bộ NNPTNT đã đề xuất hướng bổ sung là: Hợp tác xã nông nghiệp hoạt động có hiệu quả khi tại thời điểm phân loại đạt các tiêu chí như đã được cấp giấy đăng ký kinh doanh theo quy định; số hộ nông dân tham gia là xã viên chiếm ít nhất 50% tổng số hộ trong địa bàn; hợp tác xã phải thực hiện ít nhất 3 dịch vụ cơ bản; kinh doanh có lãi và chia lãi theo vốn góp của xã viên, tổng tài sản của hợp tác xã tăng ít nhất 10% so với 3 năm trước.

Đối với tổ hợp tác trong nông nghiệp, được đánh giá hoạt động có hiệu quả khi tại thời điểm phân loại đạt các tiêu chí: Được UBND cấp xã chứng thực vào hợp đồng theo quy định; có ít nhất 20 thành viên là nông dân; hoạt động ổn định trong 3 năm liên tiếp.

Hữu Thông