Vì sao Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam bị khởi tố?

Ngày 18.5, nguồn tin từ Viện KSND Tối cao cho biết, cơ quan này đã phê chuẩn quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam 4 tháng đối với ông Dương Chí Dũng - Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam - để điều tra làm rõ hành vi cố ý làm trái các quy định của Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng.

Theo cơ quan điều tra, trong thời gian làm Chủ tịch Hội đồng thành viên (HĐTV) ở Tổng Công ty Hàng hải VN (Vinalines), ông Dũng đã cố ý làm trái trong một số dự án tại Vinalines như kết luận của Thanh tra Chính phủ.

Ông Dương Chí Dũng.

Ngoài ông Dũng, các ông: Mai Văn Phúc - Vụ phó Vụ Vận tải (Bộ GTVT), nguyên Tổng Giám đốc Vinalines; Trần Hữu Chiều - Phó Tổng Giám đốc Vinalines, cũng bị bắt và khám xét để điều tra về hành vi trên. Sáng và trưa 18.5, cơ quan Cảnh sát điều tra (Bộ Công an) đã khám xét tại trụ sở Vinalines và làm việc tại Cục Hàng hải Việt Nam.

Trước đó, kết luận của Thanh tra Chính phủ sau khi thanh tra tại Vinalines giai đoạn 2007-2010, cho rằng: Vinalines đang có 5 khoản nợ có nguy cơ không thu hồi được với số tiền trên 23.062 tỷ đồng. Vinalines còn mua 73 tàu biển từ nước ngoài nhưng đa số đã qua sử dụng với tổng trị giá gần 23.000 tỷ đồng. Trong đó có 17 tàu qua sử dụng trên 15 năm, thậm chí có tàu trên 30 năm, tình trạng kỹ thuật kém làm tăng chi phí bảo dưỡng, sửa chữa trong khi vốn đầu tư, kinh doanh đều phải đi vay làm phát sinh chi phí lãi vay, chênh lệch tỷ giá hối đoái...

Trong việc mua tàu cũng xảy ra tình trạng chênh lệch giá rất lớn và khi đưa vào khai thác có ảnh hưởng khác nhau đối với kinh tế vận tải biển. Cụ thể như tàu Inlaco Sping có giá mua 14,6 tỷ đồng, tàu Nosco Glory lại có giá mua 1.210,5 tỷ đồng nhưng quá trình lập, thẩm định và phê duyệt dự án không có sự phân biệt nào. Hầu hết dự án mua tàu được lập sơ sài và dự án nào cũng nêu hiệu quả kinh tế cao, thời gian thu hồi vốn nhanh.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy 5/27 tàu đóng mới, 34/73 tàu mua về đưa vào khai thác trong giai đoạn 2005-2010 đều bị lỗ, thậm chí có tàu lỗ nặng phải bán. Cụ thể như tàu VNL Galaxy mua năm 2007 với giá 973,4 tỷ đồng, đến cuối năm 2010 lỗ 192 tỷ đồng; tàu VN Glory giá 873,1 tỷ đồng, đến cuối năm 2010 lỗ 115,5 tỷ đồng; tàu VNL Global mua 73,3 tỷ đồng, đến cuối năm 2010 lỗ 77,3 tỷ đồng...

Thanh tra Chính phủ còn kết luận: Nhiều dự án đầu tư của Vinalines có sai phạm và có dấu hiệu cố ý làm trái như: Dự án “Đầu tư nhà máy sửa chữa tàu Vinalines phía Nam”, Vinalines mua ụ nổi No83M đã qua sử dụng 43 năm, vượt 28 năm so với quy định. Giá mua ụ nổi và chi phí sửa chữa hai lần tại Việt Nam là 489,6 tỷ đồng (khoảng 26,3 triệu USD), tương đương 70% giá đóng ụ nổi mới, gây lãng phí vốn đầu tư.

Dự án “Nhà máy sửa chữa tàu biển Nosco Vinalines” được đầu tư xây dựng nhưng không có trong quy hoạch. Trong đó, Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng cảng - đường thủy (Tedi Port), Công ty cổ phần Tư vấn thiết kế xây dựng giao thông thủy và Công ty Tư vấn xây dựng công trình thủy 1 có dấu hiệu thông thầu để Tedi Port trúng thầu tư vấn lập hồ sơ hơn 2,4 tỷ đồng...

Ở dự án “Xây dựng cảng trung chuyển vịnh Vân Phong” có một số sai phạm như tổ chức lễ khởi công dự án 4,1 tỷ đồng, vượt quy định hơn 4 tỷ đồng. Điều chỉnh dự toán gói thầu số 1 từ 16 tỷ đồng lên 21,6 tỷ đồng và chỉ định đơn vị trúng thầu trong cùng một quyết định là sai quy định.

Ở Dự án “Cảng Sài Gòn - Hiệp Phước”, Công ty TNHH một thành viên Cảng Sài Gòn sử dụng 499 tỷ đồng vốn ngân sách Nhà nước để mua trang thiết bị là chưa đúng mục đích vì đây là khoản tiền hỗ trợ di dời cảng.

Trước đó, ngày 7.4, liên quan vụ việc ở Vinalines, cơ quan an ninh điều tra, Bộ Công an đã bắt tạm giam 4 bị can khác là: Ông Bùi Quốc Anh - Phó Tổng Giám đốc Vinalines; bà Đỗ Thị Bích Thủy - nguyên Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV vận tải Biển Đông thuộc Vinalines; ông Hoàng Gia Hiệp - nguyên Giám đốc Công ty Cho thuê tài chính công nghiệp tàu thủy (VFC); ông Ngô Văn Nhuận - Phó kiểm toán trưởng Kiểm toán Nhà nước thuộc khu vực 7.

Thắng Quang