Chỉ có một mình chủ mỏ Phan Công Chín đứng trước vành móng ngựa với đề nghị mức án từ 30-36 tháng tù treo.
Theo cáo trạng của Viện KSND tỉnh Nghệ An, chủ mỏ đá là Phan Công Chín (SN 1964, trú tại xã Nam Thành, Yên Thành) bị đưa ra xét xử về hành vi “Vi phạm các quy định về khai thác tài nguyên gây hậu quả nghiêm trọng”.
Bị cáo Phan Công Chín trước vành móng ngựa. |
Trời nắng và hàng trăm người dân đến chật kín hội trường xử án khiến cho không khí càng trở nên ngột ngạt. Hàng chục người thân của các nạn nhân tập trung ở khu vực người bị hại, khóc nức nở vì phiên toà đã khiến họ nhớ lại những ký ức tang thương.
Mỏ đá Lèn Cờ thuộc Công ty TNHH Chín Mến, do ông Phan Công Chín làm Giám đốc. Mỏ đá được UBND tỉnh Nghệ An cấp phép khai thác ngày 23.4.2007, thời hạn khai thác 3 năm. Sau khi hết thời hạn khai thác, Công ty Chín Mến đã có tờ trình xin gia hạn việc khai thác và được ông Phan Văn Tuyên - Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Thành ký rồi gửi Sở Tài nguyên - Môi trường và UBND tỉnh Nghệ An đề nghị cho gia hạn. Tiếp đó, ngày 19.8.2010, UBND tỉnh Nghệ An ra quyết định gia hạn giấy phép khai thác mỏ đá Lèn Cờ cho Công ty Chín Mến.
Thời gian đó, mặc dù công ty của ông Chín không có giám đốc điều hành mỏ và còn nợ tiền thuế, phí môi trường, việc khai thác khoáng sản không đúng thiết kế như đã được thẩm định và phê duyệt, nhưng do được gia hạn khai thác nên ông Chín vẫn mở mỏ.
Trong quá trình mỏ đá Lèn Cờ hoạt động, Phó phòng TNMT huyện Yên Thành là ông Hoàng Thanh Long được phân công làm trưởng đoàn kiểm tra nhưng không phát hiện các sai phạm, dẫn đến tai họa thảm khốc xảy ra lúc mờ sáng ngày 1.4.2011.
Trước khi vụ án được đưa ra xét xử, ông Long đã bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Nghệ An khởi tố về hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, nhưng sau đó ông Long được đình chỉ điều tra vì lý do "không có chuyên môn, kỹ thuật về khai thác mỏ và thân nhân tốt" (!?).
Viện KSND tỉnh Nghệ An xác định, các cán bộ cấp tỉnh gồm ông Nguyễn Trọng Lương - Chánh Thanh tra Sở Công Thương, Lê Quang Huy, Trần Văn Toản, Nguyễn Duy Nhật - cán bộ Sở TNMT và ông Phan Thế Trung - Chủ tịch UBND xã Nam Thành đã có sai phạm trong công tác thanh tra, kiểm tra việc khai thác của Công ty Chín Mến và tham mưu cho UBND tỉnh Nghệ An ra quyết định gia hạn giấy phép khoáng sản cho Công ty Chín Mến là chưa đúng. Tuy nhiên, những người này đều được miễn truy tố vì sai phạm chưa đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự. Trong phiên tòa sáng 21.5, những cán bộ xã, huyện và tỉnh này được triệu tập đến phiên tòa với tư cách người có vai trò, nghĩa vụ liên quan.
Một diễn biến khá bất ngờ tại phiên tòa là ngay sau khi Viện KSND đề nghị mức án từ 30 - 36 tháng tù cho hưởng án treo với bị cáo Phan Công Chín, nhiều thân nhân của những người bị nạn đã xin giảm án cho bị cáo. Chính quyền xã Nam Thành cũng đề nghị giảm án cho bị cáo. Có ý kiến còn xin cho mỏ đá được hoạt động trở lại để tạo công ăn việc làm cho người dân.
Theo ghi nhận của NTNN, hàng trăm người dân dự phiên toà đều tỏ thái độ bức xúc, đặt câu hỏi rằng: Vì sao để xảy ra vụ việc nghiêm trọng làm 18 người chết và 7 người bị thương mà chỉ có chủ mỏ Phan Công Chín phải ra đứng trước vành móng ngựa, còn cán bộ các cấp liên quan lại không bị tội gì? Do diễn biến phức tạp của phiên tòa nên Hội đồng xét xử TAND tỉnh Nghệ An cần nhiều thời gian nghị án. Dự kiến sáng 22.5, tòa sẽ tuyên án.
Tiến Dũng