Bia Văn Miếu trở thành Di sản thế giới

Chiều qua 9-3, tại Macau – Trung Quốc, trong phiên họp toàn thể thường niên của Ủy ban Ký ức thế giới khu vực châu Á – Thái Bình Dương, danh hiệu này đã được khẳng định.

Năm 1484, tấm bia đầu tiên được dựng lên, dưới thời vua Lê Thánh Tông, ghi lại khoa thi năm 1442, tấm bia cuối cùng dựng năm 1780, ghi lại khoa thi năm 1779.

Mỗi tấm bia dựng trên lưng một con “bi hí” – tương truyền là một trong 9 con của loài rồng, được khắc tên tuổi các bậc nhân sĩ đỗ đạt trong các kỳ thi tiến sĩ triều Lê và Mạc.

PGS.TS Trịnh Khắc Mạnh – Viện trưởng Viện Hán Nôm, người chấp bút hồ sơ bia tiến sĩ Văn Miếu trình UNESCO từng cho rằng: 82 tấm bia có ảnh hưởng văn hóa phương Đông và tạo ra một hệ thống văn bản đề danh Tiến sĩ (TS) trong các nước vùng Đông Bắc Á có sử dụng chữ Hán.

Việc nghiên cứu bia Văn Miếu sẽ góp thêm thông tin, tư liệu đóng góp cho môn bi ký học, văn tự học, thư pháp học ở VN và trên thế giới. Đặc biệt là trong bối cảnh hiện nay đang có xu hướng nghiên cứu văn tự chữ Hán ngoài Trung Quốc.

Các chuyên gia khi nghiên cứu bia Văn Miếu Quốc Tử Giám cũng cho rằng, các tấm bia có cách thể hiện và nghệ thuật trang trí cầu kỳ, tinh xảo…

Cùng với những giá trị khác, bia TS Văn Miếu xứng đáng được công nhận là di sản tư liệu thế giới, đây là cụm di sản thứ hai của VN, sau mộc bản triều Nguyễn được công nhận danh hiệu này vào năm ngoái.

Trước tin vui này, tối qua 9-3, Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL Hà Nội Nguyễn Khắc Lợi khẳng định: Việc công nhận bia TS Văn Miếu là minh chứng cụ thể, rõ ràng về nơi hội tụ tinh hoa, càng tôn thêm giá trị văn hiến của Thủ đô nghìn năm.

Danh hiệu này góp phần mở ra nỗ lực tuyên truyền cho quần chúng, nhất là thế hệ trẻ, thêm hiểu về giá trị di sản và truyền thống dân tộc. Đó cũng là cơ sở để chúng ta có các hình thức nghiên cứu, hội thảo để mọi người hiểu thêm về các bậc hiền tài, tên tuổi, sự nghiệp của họ.

Chia sẻ với NTNN, Cục trưởng Cục Di sản văn hóa Nguyễn Thế Hùng cho rằng, thời gian qua chúng ta đã xây dựng nhà bia bảo quản bia Văn Miếu, nay bia được công nhận, hãy bảo vệ tốt hơn. Thực trạng sờ, xoa bia và đầu loài linh vật đội bia đã bị phê phán khá nhiều, cơ quan quản lý đã dựng hàng rào bảo vệ nhưng xem ra hiệu quả chưa cao. Vậy cần có biện pháp bảo vệ thích hợp. Xét đến cùng, không hàng rào nào ngăn cản được ngoài sự truyên truyền, giáo dục và ý thức của quần chúng nhân dân.