Nông dân là người chịu thiệt hại trước nạn phân bón giả, kém chất lượng. |
Vi phạm ngày càng tăng
Theo báo cáo của Cục BVTV (Bộ NN&PTNT), tính đến hết năm 2009, cả nước có 85 nhà máy, cơ sở sản xuất gia công, sang chai đóng gói thuốc BVTV và 27.643 đại lý, cửa hàng kinh doanh mặt hàng này.
Trong năm, các Chi cục BVTV đã thanh tra, kiểm tra 15.054 lượt công ty, chi nhánh, cửa hàng sản xuất, buôn bán thuốc BVTV và phát hiện trường 2.531 sai phạm (chiếm 16,81%), trong đó 2.144 cơ sở vi phạm về ghi nhãn mác sai (chủ yếu là ghi thừa đối tượng dịch hại, đối tượng cây trồng, không ghi hoặc ghi không rõ tên, địa chỉ nhà sản xuất...).
Riêng Thanh tra Cục BVTV kiểm tra 142 nhãn thuốc BVTV đang lưu hành thì 40% số nhãn sai phạm. Có 13% thuốc quá hạn sử dụng, 5,21% thuốc ngoài danh mục; 2,37% thuốc không rõ nguồn gốc; 0,25% thuốc giả...
Trong quá trình thanh kiểm tra, Thanh tra Cục đã lấy 811 mẫu thuốc để kiểm tra thì phát hiện hơn 4% số mẫu không đạt chất lượng. Cũng trong năm 2009, Chi cục BVTV các địa phương đã phát hiện 92 cơ sở buôn bán giống cây trồng có vi phạm, chiếm 18,8%.
Chỉ trong vòng 6 tháng đầu năm 2010, các tỉnh, thành phố đã thành lập 12 đoàn kiểm tra 268 tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh phân bón, lấy 383 mẫu phân bón để giám sát chất lượng. Kết quả là 138/383 mẫu không đạt, 61/268 cơ sở vi phạm.
"Tình trạng vi phạm trong lĩnh vực vật tư nông nghiệp ngày càng gia tăng số lượng và mức độ vi phạm"- ông Nguyễn Trí Ngọc - Cục trưởng Cục Trồng trọt nói với chúng tôi.
Thiếu chế tài hay thiếu năng lực?
Hậu quả của việc sản xuất, kinh doanh thuốc BVTV xét đến cùng, người chịu thiệt thòi nhất là nông dân. Trước thực trạng này, trong một hội thảo gần đây về thực trạng này, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát cho rằng, cần quy rõ trách nhiệm thuộc về đơn vị, cá nhân cụ thể.
Thuốc BVTV rởm tung hoành thì trách nhiệm phải thuộc về Cục trưởng Cục BVTV. Tuy nhiên, ông Phát cũng cho rằng, hệ thống văn bản pháp luật chồng chéo trong việc quản lý vật tư nông nghiệp cũng là nguyên nhân dẫn đến những bất cập trong công tác quản lý.
Lý giải về việc kiểm soát không xuể tình trạng thuốc BVTV rởm, ông Bùi Sĩ Doanh - Phó Cục trưởng Cục BVTV cho rằng trong khi có quá nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh thuốc BVTV thì lực lượng thanh tra lại mỏng. "Chỉ lấy ví dụ với riêng thuốc BVTV đã có tới 1.000 hoạt chất được đăng kí sử dụng với 2.700 tên thương mại, 25.000 đại lý kinh doanh.
Điều này gây khó khăn cho công tác quản lý cũng như giám sát trong khi thanh tra chuyên ngành ở địa phương rất mỏng; thậm chí ở một số Sở NN&PTNT, thanh tra chuyên về phân bón, giống cây trồng, thuốc BVTV cũng chưa có" - ông Doanh giãi bày với NTNN.
Nguyễn Hữu