Nhìn lại lịch sử ra đời vòng chung kết EURO

Khi còn là tổng thư ký LĐBĐ Pháp, Henri Delaunay đã đưa ra ý tưởng tổ chức EURO từ năm 1927. Tuy nhiên, ý tưởng của ông không được châu Âu hoan nghênh vì World Cup còn chưa ra đời. Vì vậy, giải EURO của Delaunay đành phải nhường chỗ cho World Cup, giải bóng đá mà người đồng hương Jules Rimet đang tích cực vận động.

Henri Delaunay, cha đẻ của vòng chung kết Euro.

Phải đợi tới năm 1954, khi lên làm tổng thư ký đầu tiên của LĐBĐ châu Âu, Delaunay mới có dịp làm sống dậy ý tưởng của mình. Nhưng đến năm 1955, Henri Delaunay đã qua đời. Con trai ông là Pierre đã kế tục chiếc ghế tổng thư ký UEFA và tiếp tục nuôi dưỡng ý tưởng của cha. Đến ngày 28.6.1957, ý tưởng của Delaunay mới được hình thành.

Trong một phiên họp của UEFA diễn ra vào năm 1957, 14 quốc gia thành viên (Tiệp Khắc, Đan Mạch, CHDC Đức, Pháp, Hy Lạp, Hungary, Luxembourg, Ba Lan, Bồ Đào Nha, Romania, Liên Xô, Tây Ban Nha, Thổ Nhĩ Kỳ, Nam Tư) đã bỏ phiếu thuận cho việc tổ chức Euro. 7 quốc gia bỏ phiếu trống là Bỉ, Phần Lan, Hà Lan, Italia, Na Uy, Thụy Sĩ, CHLB Đức. 5 thành viên bỏ phiếu trắng là CH Ireland, Bắc Ireland, Scotland, Anh, Thụy Điển. Và kế hoạch tổ chức EURO đã được UEFA thông qua

Mãi tới năm 1960, vòng chung kết EURO đầu tiên mới được diễn ra ở Pháp. Ban đầu, giải đấu có tên là Cúp các quốc gia châu Âu (European Nations Cup). Tới năm 1968 mới được đổi tên thành Giải vô địch bóng đá châu Âu (European Football Championship).

Trong 5 kỳ EURO đầu tiên (1960, 1964, 1968, 1972 và 1976), giải đấu được diễn ra theo thể thức loại trực tiếp (2 lượt đi và về) cho tới khi chọn ra 4 đội ưu tú nhất. Vòng chung kết sẽ được tổ chức tại quê hương của một trong những đội bóng này. Vòng chung kết lúc đó chỉ diễn ra 4 trận gồm 2 trận bán kết, trận tranh hạng Ba và trận chung kết.

Tới năm 1980, UEFA đã gia tăng số đội dự vòng chung kết lên con số 8. Các đội được chia thành 2 bảng đá vòng tròn sau đó chọn ra 2 đội đầu bảng vào chung kết, 2 đội nhì bảng tranh hạng Ba.

Tại EURO 1996 diễn ra trên đất Anh, giải đấu đã mở rộng quy mô lên 16 đội dự vòng chung kết như hiện nay. Các đội được chia thành 4 bảng. Mỗi bảng chọn ra 2 đội dẫn đầu vào tứ kết và tiếp tục đá theo thể thức loại trực tiếp cho tới khi xác định được nhà vô địch.

Hữu Tuấn