Giống lúa của 30 lão nông

Giống lúa CT2 cho năng suất, chất lượng cao.

Với nông dân học để mà làm

Họ là những nông dân tay lấm chân bùn của Điện Thọ - một vùng đất nổi tiếng về sản xuất lúa giống của Quảng Nam. Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh đã chọn trong số họ ra 30 nông dân có nhiều kinh nghiệp nhất và cho tham gia khóa học “Bảo tồn, ứng dụng và phát triển đa dạng sinh học châu Á” của tổ chức BUCAP. “Chúng tôi khao khát kiến thức nhưng ít được đi học, được tham gia khóa học thế này quý lắm. Với chúng tôi, học là để làm, để sáng tạo ra cái gì có ích” - nông dân Nguyễn Văn Luận, “lớp trưởng”, tâm sự.

30 nông dân ngồi bàn với nhau và đưa ra ý kiến: Sao mình không tạo ra một giống lúa mới có được tất cả những lợi thế của KD18 và VD20 (những giống lúa trong cơ cấu giống của Quảng Nam)? Theo anh Luận, KD18 có năng suất cao (7-7,5 tấn/ha) nhưng thân cây yếu, hạt gạo lại rất cứng, khiến cho cơm bị khô, còn VD20 tuy năng suất rất thấp (4-5 tấn/ha) nhưng hạt gạo rất dẻo, thơm. “Một giống lúa vừa có năng suất của KD18 vừa ngon cơm của VD20, tại sao không?” - từ suy nghĩ đó, họ quyết tâm làm.

Quá trình “gán ghép” 2 giống này của các học viên kéo dài từ 2004-2007 với nhiều thất bại ban đầu. Khi mang lại hạt cơm dẻo (đặc tính của VD20) thì thân lại yếu (KD18) không có khả năng chịu đựng gió bão, có khi đạt năng suất 7-7,5 tấn/ha nhưng hạt cơm lại khô và cứng…

Thế nhưng các nông dân không nản. Nhờ kiên trì mà đến vụ đông xuân 2006-2007, dòng lúa lai CT2 được ra đời với những đặc tính ưu việt như ước muốn của các nông dân. Cô Phan Thị Tuyến, “lớp phó”, tự hào: Đặc tính của giống lúa mới là năng suất cao (7-7,5 tấn/ha), khả năng chịu hạn tốt, hạt gạo thơm dẻo và đặc biệt là thích hợp cho cả 2 vụ trong năm. Các học viên đã lấy tên của 2 học viên xuất sắc trong “lớp” đặt tên cho giống lúa mới là CT2 (Phan Thị Tuyến và Lê Quốc Cường). Lần đầu tiên, nông dân đã lưu lại tên mình với thời gian bằng một công trình khoa học dù nhỏ nhưng nghiêm túc và có ích.

Món quà cho nông dân cả tỉnh

Ngay sau đó CT2 được đưa vào sản xuất khảo nghiệm ở nhiều địa phương. Vụ nào nó cũng làm nông dân vui lòng. Năng suất thì cao, từ 7-7,5 tấn/ha, cơm lại ngon, thơm, mềm.

Những đánh giá tốt đẹp của nông dân vào CT2 đã lan ra cả tỉnh. Ông Trần Vinh Quang - Giám đốc Công ty CP Giống nông-lâm nghiệp Quảng Nam (đơn vị sản xuất và cung ứng giống lớn nhất Quảng Nam), đã nhanh chóng tiếp cận và bỏ ra ngay 200 triệu đồng để mua lại bản quyền bộ giống này. “Tôi không mua giống của chuyên gia mà mua của nông dân vì tôi đã theo dõi và biết đây là bộ giống tốt có khă năng nhân rộng” - ông Quang cho biết. Vào tháng 7-2010 tới đây, Sở NN&PTNT sẽ đưa CT2 vào cơ cấu giống chính của Quảng Nam, nhân rộng bộ giống này ra cho nông dân toàn tỉnh. Đây là tin vui cho 30 nông dân Điện Thọ - những tác giả của công trình lúa giống đầu tiên của nông dân tỉnh nhà.

Phan Chung