Vài thước phim chậm về một gia đình điện ảnh

Tính tình Lý Huỳnh cởi mở, ông không từ chối ai, và cũng không giấu giếm điều gì, nên hầu như những câu chuyện về họ đã được chuyển tải đến giới mộ điệu bằng hình thức này hoặc hình thức kia. Vai diễn của họ trên màn ảnh thì khán giả đã xem, còn căn hộ mặt tiền của họ trên đường 3-2 nhộn nhịp ở quận 11 TP.HCM liệu có điều gì thỏa mãn chút tò mò chăng?

NSND Lý Huỳnh

Nhìn từ con mắt nội tướng

Tôi đã đắn đo nhiều lần, và quyết định nhìn vào ngôi nhà điện ảnh của Nghệ sĩ nhân dân Lý Huỳnh từ phía bà Đoàn Thị Nguyên, người phụ nữ giữ ngọn lửa ấm cho ngôi nhà điện ảnh lừng danh này.

Cũng giống như chồng, vợ của nghệ sĩ Lý Huỳnh cũng là một người mến khách. Chỉ cần gọi điện là bà lập tức sắp xếp ngay một cuộc gặp tại tư gia. Phòng khách của Lý Huỳnh treo đầy hình ảnh những bộ phim mà ông đã đóng, đã làm.

Từ lâu lắm rồi, tôi cứ nghe người giúp việc gọi vợ chồng Lý Huỳnh là “ông Hai, bà Hai”. Tôi thắc mắc, có phải ông Lý Huỳnh là con thứ hai trong nhà không? Bà Đoàn Thị Nguyên bảo: “Đúng ổng thứ hai, nhưng hồi tui mới cưới ổng, không quen gọi như vậy!”.

Rồi người đàn bà một tay quán xuyến sự nghiệp cho chồng cho con lục tìm trí nhớ: “Chắc là nhờ lộc điện ảnh. Sau khi Lý Huỳnh đóng vai ông Hai Cũ trong bộ phim cùng tên và ông Hai Lúa trong bộ phim Vùng gió xoáy thì đi đâu người ta cũng chào “ông Hai” nên tụi nhỏ trong nhà quen miệng gọi theo luôn!”.

Với bất kỳ ai, bà Đoàn Thị Nguyên đều nói cười rổn rảng thân thiện. Nhưng ít ai biết bà luôn đóng vai “giám đốc sản xuất” cho những bộ phim mang “thương hiệu” Lý Huỳnh. Ngay những bộ phim tư nhân liên kết sản xuất từ thập niên 1990, như Nước mắt học trò hay Hồng hải tặc, bà đều làm kế toán kiêm thủ quỹ.

Tôi còn nhớ, khi gia đình Lý Huỳnh thực hiện bộ phim Kế hoạch 99 mời hai ngôi sao Hong Kong là Lê Tư và Mạc Thiếu Thông sang TP.HCM tham gia diễn xuất, ngày nào bà cũng xuất hiện ở trường quay với một cuốn sổ ghi chép rất tỉ mỉ các khoản thu chi.

Và khi đóng máy bộ phim, hai ngôi sao Hong Kong tỏ ra thắc mắc, không hiểu vì sao một nhà làm phim Việt Nam lại có thể cân đối tài chính để trả cát sê sòng phẳng mà không cò kè đồng nào. Lúc ấy, bà trả lời: “Tui bớt thù lao của người nhà để trả cho người ngoài!”.

Nếu không có bà Đoàn Thị Nguyên, tôi nghĩ chưa chắc gia đình Nghệ sĩ nhân dân Lý Huỳnh đã có được như ngày hôm nay. Bà có cách dạy dỗ khá nghiêm khắc với 6 người con, không có ngoại lệ. Lý Hùng, Lý Hương hay Lý Sơn đều tuân thủ khuôn phép như ba anh chị em không tham gia nghệ thuật.

Chính bà cũng nhạy bén nhận ra dòng phim thị trường thoái trào và khuyên những đứa con nghệ sĩ chuyển sang lĩnh vực âm nhạc. Bà bỏ ra hằng tháng ròng tháp tùng Lý Hùng chạy show các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, cũng như cất công dắt Lý Hương đi hát những chương trình từ thiện.

Còn đối với chồng, bà khép nép sau lưng nhưng là trợ thủ đắc lực cho ông. Thỉnh thoảng khi tiếp xúc với đồng nghiệp hay phóng viên, những lúc huyên thuyên mà bỗng dưng quên chuyện gì thì ông Lý Huỳnh đều quay sang bà nhờ nhắc giùm. Và chẳng biết từ bao giờ, bà trở thành “bộ nhớ” của ông cả chuyện đời lẫn chuyện nghề!

Mối duyên tình sư huynh sư muội

NSND Lý Huỳnh và vợ

Trước khi đến với điện ảnh, Lý Huỳnh là một tên tuổi trong giới võ thuật. Thiên hạ nhiều lần đồn đại ông từng thách đấu với Lý Tiểu Long. Không biết thực hư thế nào, nhưng nhìn dáng vẻ đường bệ của ông ở tuổi 70 thì tôi dễ dàng mường tượng được lúc trẻ ông phương phi và oai vệ thế nào. Bà Đoàn Thị Nguyên kể: “Thời đôi mươi, Lý Huỳnh có nhiều cô mê lắm.

Lần nào ổng thượng đài cũng có người đẹp mang hoa đến tặng. Tui với ổng nên duyên nhờ cự ly gần. Tui là sư muội đồng môn với ổng mà. Hồi xưa ổng nghèo lắm, nhưng tính nết thật thà nên tui thương!”.

Làm vợ một gã đàn ông chỉ đam mê luyện võ tối ngày, bà đành xếp lại bộ võ phục để buôn bán mưu sinh. Từng đứa con lần lượt ra đời, cũng một tay bà chăm sóc và nuôi dưỡng. Bà nói: “Đóng góp lớn nhất của ổng là dạy võ cho các con để tụi nó có sức khỏe, đồng thời làm tấm gương cho tụi nó sống đàng hoàng và dũng cảm! Chứ ổng chẳng bao giờ biết trong nhà còn bao nhiêu gạo hay trong tủ còn bao nhiêu tiền! Năm 1976 ổng đổi tên thật là Lý Kim Tuyền thành nghệ danh Lý Huỳnh và tham gia bộ phim đầu tiên là Cô Nhíp thì tôi mới theo ổng gắn bó với nghệ thuật thứ bảy”.

“Cả nhà ta cùng thương yêu nhau”

Cách duy trì hạnh phúc gia đình của gia đình nghệ sĩ Lý Huỳnh là đề cao tình thân. Hễ đến sinh nhật của thành viên nào, dù là sinh nhật của con hay sinh nhật của cháu, thì ai vắng mặt cũng phải có lý do cực kỳ chính đáng.

Vì vậy, hễ trong nhà có sự cố gì thì tất cả lập tức tề tựu đông đủ. Sóng gió gần đây nhất của gia đình nghệ sĩ Lý Huỳnh là vụ giành quyền nuôi con của Lý Hương với người chồng cũ. Sau khi ly dị với một Việt kiều Mỹ, Lý Hương bị tòa án phán quyết hạn chế quyền nuôi con, nhưng không thể cưỡng lại nỗi thổn thức của trái tim người mẹ, Lý Hương đã bồng con về nhà ông bà ngoại.

Kết quả, Lý Hương dính vào hệ lụy tranh chấp pháp lý. Bà Đoàn Thị Nguyên kể: “Dù rất thương cháu ngoại, nhưng tòa án đã phán quyết thì mình phải thi hành. Lúc Lý Huỳnh dắt Lâm Lý Bích Phụng đi giao trả, con bé không hiểu chuyện gì cứ khóc lu loa lên khiến tui cũng không cầm được nước mắt!

Bây giờ Lý Hương đã mang quốc tịch Mỹ, nhưng tôi vẫn khuyên nó về Việt Nam sống với người thân cho đầm ấm. Không đâu bằng quê hương mình”. Nghệ sĩ Lý Huỳnh chen vào: “Hồi giờ quen rồi, phim nào tui làm đạo diễn cũng có Lý Hùng và Lý Hương, thiếu một trong hai đứa thì buồn lắm!”.

Chờ chồng dứt lời, bà tiếp tục: “Chuyện của Lý Hương là vướng mắc lớn nhất của gia đình tui từ trước đến nay. Sinh con sao không hiểu tính con chớ! Lý Hương ngang bướng lắm, không được khôn khéo như người ta, một thân một mình nơi xứ người buồn tủi. Tuần nào nó cũng gọi điện về, nói mấy câu là nghẹn ngào. Tui nói, con còn trẻ, về đây gầy dựng cuộc hôn nhân khác, nhưng nó thương bé Lâm Lý Bích Phụng, kiên quyết phải gần con!”. Giọng bà có vẻ điềm tĩnh, nhưng mắt bà đỏ hoe khi nói về khoảng thời gian lận đận của Lý Hương!