Vườn trái cây của ông Võ Văn Còn chỉ còn trồng được vài bụi chuối. Châu Giang |
Ông Lê Quốc Hưng - Chủ tịch Hội ND xã Hưng Định cho biết: “Năm 2000, xã có 94 hộ thông báo tình trạng cây chết, tới thời điểm này cây trong vườn các hộ này đã gần như không còn”.
Sản lượng trái cây giảm 70-80%
Theo ông Hưng, ngoài nguồn nước ô nhiễm vì nước thải công nghiệp thì hồ Dầu Tiếng năm nào cũng đưa về vài lần nước mặn, thêm triều cường cứ trồi sụt, ngập lênh láng khiến nhà vườn lãnh đủ. Năm nay, sản lượng trái cây tại các nhà vườn Hưng Định chỉ đạt 20-30% so với những năm trước.
Theo ghi nhận của chúng tôi, cây trái trơ lá, hiếm hoi mới bắt gặp một vài cây dâu, cây măng cụt có trái là tình trạng chung của nhiều nhà vườn trong khu vực. Ông Võ Văn Còn (thôn Hưng Thọ, xã Hưng Định) thở dài: “Vườn nhà chỉ khoảng hai mươi mấy cây măng cụt, chục cây dâu nhưng giờ chết hơn phân nửa.
Cây già chết đã đành, đằng này cây mới trồng cũng chẳng phát triển. Sầu riêng thì chết mấy năm nay”. Ông còn chỉ vào cây măng cụt thân to, nhưng ngọn xơ xác: “Hôm mưa lớn, nó lắc lư rồi, chắc cũng mấy bữa nữa là chết. Hồi đầu chưa biết lý do gì, đến khi vét mương, đụng trúng rễ cây măng cụt, thấy mềm nhũn, đào đất tại gốc cây thì thấy nước chảy ra đen ngòm.
Nhiều ngày thấy nước từ sông Sài Gòn đổ vào mương vàng đục, không phải màu vàng của sình bùn mà giống màu hóa chất”.
Nguồn nước không những ảnh hưởng đến vườn cây mà còn ảnh hưởng đến những dự án nông nghiệp khác, như dự án trồng nấm rơm năm 2009 của Hội ND xã. Ông Lê Quốc Hưng kể: “Lần đầu, khoan giếng ở tầng nước một (30m), khi tưới nấm chết hết. Chúng tôi phải khoan lại giếng ở tầng hai (63m) mới sử dụng được, nhưng năng suất nấm không cao”. Tại nhánh sông chảy qua khu du lịch vườn trái cây Lái Thiêu, cá chết nổi bềnh trên mặt nước.
Đánh đổi quá lớn
Nhằm khôi phục và tái lập khu du lịch vườn trái cây Lái Thiêu, UBND tỉnh Bình Dương đã ra Quyết định 106 về việc hỗ trợ 20% phân bón cho các nhà vườn. Đồng thời, kết hợp với chương trình khai thông dòng chảy của Huyện ủy nhằm chống ngập úng vườn cây. Song, những giải pháp trên vẫn chưa đạt được hiệu quả cao nhất.
Theo ông Nguyễn Văn Liêu - Phó Chủ tịch Hội ND tỉnh Bình Dương, Bộ NN&PTNT đang triển khai dự án bờ bao huyện Thuận An nhằm cải tạo và ngăn chặn những nguồn nước bị ô nhiễm chảy vào các nhà vườn, chủ động điều tiết nước, nhưng tiến độ trì trệ do khu vực xã Vĩnh Phú thi công khá chậm.
Châu Giang