Không còn nước để tát

Các địa phương dường như đã không lường trước được mức độ hạn hán lại khốc liệt và kéo dài tới vậy, nên bây giờ gần như toàn bộ các hồ chứa thủy lợi đã cạn kiệt nước. Thâm nhập mặn đều khắp và lên rất cao, rất sâu trên các dòng sông miền Trung. Cứ nói năm nay El Nino, nhưng El Nino đã kết thúc từ cuối tháng 5, mà đó mới là "khúc dạo đầu" cho cả một mùa hạn hán chưa thấy lối ra.

Chưa biết đến bao giờ miền Trung mới có mưa. Các địa phương và cả Bộ NN&PTNT đều chỉ đạo nông dân chống hạn theo kiểu "còn nước, còn tát". Nhưng nay thì nước cũng không còn để mà tát nữa.

Bơm nước từ các giếng cũng không hiệu quả. Các hồ chứa, hồ thủy điện với những hứa hẹn "hoành tráng" sẽ giữ nước cho mùa khô hạn, hoá ra chỉ là bánh vẽ. Mỗi hồ chứa thủy điện khi được làm đã phá đi biết bao nhiêu hec-ta rừng đầu nguồn, thì làm sao giữ được nước? Ai cũng biết, hạn hán như thế này là "do trời" phần lớn, nhưng nếu không có sự phá hoại môi sinh dữ dội như lâu nay, thì có lẽ mức độ tàn phá của hạn hán không tới mức như thế này.

Bây giờ thì nông dân miền Trung đành bấm bụng chịu đựng. Khi nước không còn để tát, thì chuyện mất mùa, mất trắng là chuyện nhìn thấy rõ ràng, đành chờ vào mùa sau làm lại. Nhưng thông thường, khi đã hạn lớn như vậy thì tới lúc mưa lũ cũng sẽ rất khốc liệt. Những thái cực cực đoan của thời tiết đã và sẽ xảy ra trong năm nay. Ngay lúc này, trong lúc nắng hạn cao nhất, lại phải nghĩ ngay tới chống…lũ lụt. Như năm ngoái, lúc bão lũ hoành hành, các hồ chứa nước thủy điện xả lũ khiến dân tình miền Trung sống dở chết dở, mấy cơ quan có trách nhiệm đã nghĩ tới mùa hạn hán này chưa? Chắc là chả mấy ai nghĩ đến. Dù thời gian để từ mùa mưa bão lũ chuyển sang mùa nóng hạn khô khốc chỉ cách nhau mấy tháng.

Chúng ta luôn đi sau những diễn biến của thời tiết, và thực ra cũng không có những biện pháp "chiến lược" nào để đối phó và khắc phục tình trạng này khi tình trạng kia đang xảy ra. Vì thế, "còn nước, còn tát" chỉ là một khẩu hiệu "động viên là chính" chứ không phải giải pháp, càng không phải giải pháp hữu hiệu. Muốn "tát" thì trước hết, phải có "nước". Muốn có nước, phải có chiến lược nhìn xa trông rộng...

Thanh Thảo