Cảng Hải Phòng. |
Trong đó, việc chuẩn bị đầu tư có chất lượng thấp dẫn đến nhiều lần phải thay đổi thiết kế, mở rộng diện tích triển khai dự án, tăng hạng mục đầu tư, tăng chi phí. Chẳng hạn, nhà thầu Nhật Bản là Nippon Koei không tiến hành khảo sát mà sử dụng kết quả khảo sát địa hình, địa chất, thuỷ văn đã được một đơn vị khác lập trước đó 2 năm, dẫn đến kết quả khảo sát phục vụ thiết kế thiếu chính xác nhưng ban quản lý dự án vẫn chấp nhận thanh toán.
Ngay trong việc lực chọn nhà thầu, dự án cũng có nhiều sai sót. Theo quy định, khi một nhà thầu nước ngoài vào thực hiện dự án tại Việt Nam bắt buộc phải liên doanh với các nhà thầu trong nước hoặc sử dụng nhà thầu phụ Việt Nam.
Tuy nhiên, nhà thầu Mitsui Engineering Nhật Bản và nhà thầu liên danh IHI-MES Nhật Bản không đáp ứng được yêu cầu này vẫn được dự thầu và trúng thầu. Dù đây là đấu thầu quốc tế, sử dụng ngôn ngữ tiếng Anh nhưng 11/15 người là cán bộ tổ chuyên gia đánh giá thầu thuộc Ban Quản lý dự án Cảng Hải phòng không thể đọc, dịch, hiểu các nội dung trong bản hợp đồng.
Trong việc thực hiện dự án có nhiều sai sót gây thiệt hại, thất thoát kinh phí lớn. Chẳng hạn, nhà thầu Penta - Toa được nhận 84% hạng mục cải tạo luồng tàu và xây dựng bến container Chùa Vẽ nhưng nhà thầu này giao lại cho Tổng công ty Xây dựng đường thuỷ (Vinawaco) đến 40% hạng mục. Dù không thực hiện 40% phần dự án này, nhà thầu Nhật cũng được hưởng gần 15 tỷ đồng. Hơn nữa, sau khi nhận làm thầu phụ, Vinawaco lại tiếp tục thuê các đơn vị bên ngoài thực hiện.
Việc quản lý tài sản của dự án cũng có nhiều sai sót; Đặc biệt là việc mua ô tô và điều chuyển ô tô cho đơn vị khác sai quy định. Khoản thuế khi mua ô tô hơn 1,2 tỷ đồng đáng ra nhà thầu Nhật phải nộp nhưng Ban Quản lý dự án lại lấy ngân sách để nộp hộ cho nhà thầu.
Với những sai sót trên, Thanh tra Chính phủ đề nghị giảm trừ khi quyết toán số tiền gần 30 tỷ đồng và xem xét xử lý khi quyết toán 141 tỷ đồng. Thanh tra Chính phủ đề nghị Bộ GTVT kiểm điểm trách nhiệm các cá nhân, tổ chức để xảy ra sai phạm. Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công an tiến hành điều tra xử lý các sai phạm.
Hồ Thường