Mô hình canh tác lúa - tôm. Ảnh vietfish |
Theo các nghiên cứu và thực tiễn sản xuất, những yếu tố về đất đai, thời tiết, khí tượng thủy văn, diễn biến mưa và tình hình xâm nhập mặn của vùng ĐBSCL rất thích ứng với cơ cấu sản xuất một vụ lúa, một vụ tôm. Đây cũng là một hệ thống canh tác mới thích ứng với điều kiện canh tác của khu vực ven biển và mang tính bền vững trong khai thác tài nguyên thiên nhiên đất, nước, đồng thời tạo sự ổn định về thu nhập và nâng cao đời sống cho cư dân vùng nông thôn.
Tuy nhiên diện tích canh tác mô hình này lại không ổn định. Do nhiều yếu tố khách quan nên mô hình này chưa được đánh giá một cách đúng mức và chưa được đầu tư một cách thỏa đáng. Chưa kể, thời gian qua, đã có tình trạng một số nông dân cố tình kéo dài niên vụ tôm làm đất bị nhiễm mặn, dẫn đến khi gieo sạ lúa bị thiệt hại rất lớn.
Để khắc phục những tồn tại này, ngành NN&PTNT cho rằng, ngoài hệ thống thủy lợi lớn như đê biển, các cống điều tiết mặn ngọt, các địa phương còn cần phải tăng cường xây dựng hệ thống thủy lợi nội đồng, hướng dẫn nông dân làm đê bao vuông tôm đúng kỹ thuật. Kinh nghiệm từ thực tiễn canh tác mô hình tôm - lúa ở huyện An Minh (tỉnh Kiên Giang)- một địa phương đã triển khai mô hình này khá hiệu quả trong thời gian qua là người nông dân phải tuyệt đối chấp hành lịch thời vụ do cơ quan chuyên môn khuyến cáo.
Bên cạnh đó, ngành NN&PTNT cũng khuyến cáo vùng nên tập trung sản xuất 2-3 giống lúa chính, có tính chịu mặn tương đối tốt, gắn với xây dựng thương hiệu, không nên sản xuất tràn lan như hiện nay. Đồng thời, tăng cường hơn nữa chương trình khuyến nông - khuyến ngư về lúa tôm để chuyển giao kỹ thuật cho nông dân, gắn với đào tạo nghề để giúp người dân nắm vững quy trình kỹ thuật.
Với tiềm năng và lợi thế phát triển hệ thống canh tác tôm - lúa trong toàn vùng ĐBSCL hiện còn rất lớn, quy mô sản xuất có thể không dừng ở 140.000ha như hiện nay mà đạt đến 200.000ha.
Diệm Cơ