Một đời nặng nợ với ruộng đồng

Những ngày nằm viện, ông Hai Hữu vẫn nặng lòng với hạt lúa.

Ông là người nhân giống thành công giống lúa phù hợp trên đất phèn và được Chủ tịch nước trao tặng danh hiệu Anh hùng lao động năm 2002.

Láng Cò là một vùng đất trũng, nhiễm phèn nặng thuộc địa bàn ấp 2, xã Mỹ Phú, huyện Thủ Thừa (Long An). Sau trận lụt lịch sử năm 1978, cây lúa miền Tây quằn quại bởi dịch rầy nâu, đẩy nông dân lâm vào cảnh đói khổ.

Kể từ đó, nông dân Dương Văn Hữu lặn lội khắp nơi tìm giống kháng rầy. Đến năm 1982, Trung tâm Kỹ thuật nông nghiệp Ô Môn mời ông đến xã Phú Mỹ (Tân Phước, Tiền Giang) xem thí nghiệm 76 giống lúa chịu phèn, kháng rầy. Ngay từ khi đến đây, ông chỉ chú ý đến bụi lúa lá đứng thẳng trong đám lúa trồng thí điểm, vì có lần ông nghe GS. Võ Tòng Xuân thuyết giảng lúa lá thẳng thường là giống tốt, chịu đựng được mọi điều kiện khắc nghiệt của tự nhiên.

Ông Hai Hữu xin Kỹ sư canh nông Bùi Bá Bổng (nay là Thứ trưởng Bộ NN&PTNT) bứng bụi lúa này về nuôi dưỡng trên đất Láng Cò. Bụi lúa năm đó cho ông 230 hạt, ông lấy 10 hạt cà ra gạo và phát hiện đây không phải là giống lúa như các nhà khoa học đã gọi, mà nó là một giống nếp hạt tròn.

Lựa những hạt tốt nhất, ông nhân giống tăng dần rồi đem đưa bà con xung quanh làm thử. Ai cũng mừng khi đây là loại giống có sức sống mãnh liệt, chịu hạn, chịu phèn, kháng rầy bền bỉ. Vụ đông xuân 1983-1984, ông Hai Hữu cùng với bà con nông dân xứ Láng Cò bắt tay trồng đại trà và thu hoạch đến 6 tấn/ha – vô địch về năng suất ở thời điểm đó.

Kể từ đó đến nay, đây là loại giống trồng chủ lực trên địa bàn huyện Thủ Thừa và Châu Thành (Long An). Giống này được đặt tên là IR4625 –nông dân quen gọi là nếp Láng Cò…

Tuổi cao sức yếu nhưng ông Hai Hữu vẫn luôn nặng nợ ruộng đồng. Năm 2008, ông là người đấu tranh quyết liệt với dự án biến cánh đồng nhân giống lúa ở Mỹ Phú thành… nghĩa trang (NTNN có loạt bài phản ánh). Từ đó, Tỉnh uỷ Long An đã chỉ đạo ngừng dự án.

Báo Nông thôn Ngày nay xin chia buồn sâu sắc đến gia quyến Anh hùng lao động Dương Văn Hữu.

Hữu Danh