Có nhiều ý kiến phân tích nguyên nhân của bạo lực học đường như sự biến đổi tâm sinh lý lứa tuổi, nhà trường chưa đi sâu, đi sát học sinh, giáo viên thiếu kiến thức về tâm lý nên ứng xử chưa phù hợp với các học sinh không ngoan, môn giáo dục công dân chưa được biên soạn nội dung có chất lượng và công tác giảng dạy chưa được chú trọng để mang lại hiệu quả giáo dục. Ngoài ra, còn có ý kiến cho rằng nguyên nhân do thiếu sự kiểm soát, chăm sóc của gia đình.
Không chỉ ở TP.HCM, nhiều địa phương khác cũng xảy ra tình trạng bạo lực học đường. Có những vụ học sinh thanh toán nhau như “xã hội đen”. Không chỉ nam sinh, nữ sinh cũng hành hung bạn học. Và thật đáng lo ngại khi có những vụ, chính cha mẹ của học sinh tham gia, tấn công bạn học của con mình và đánh luôn cả thầy giáo.
Không thể phủ nhận vai trò của nhà trường, đoàn thể, xã hội trong việc giáo dục thanh-thiếu niên. Nhưng phải nhìn nhận rằng, tất cả các chủ thể đó đều thứ yếu, gia đình là quan trọng nhất, đóng vai trò quyết định trong việc giáo dục đạo đức, xây dựng nhân cách của con người. Không thầy cô nào có thể dạy được một học sinh khi học sinh đó không được cha mẹ dạy dỗ tử tế.
Không một bài học giáo dục công dân nào thay đổi được nhận thức của một thiếu niên khi cha mẹ em không phải là những bài học sống động hàng ngày. Khó có thể huấn luyện được một đứa bé khi gia đình đã bỏ bê hoặc dạy điều sai trái. Không một tấm gương nào có thể thay thế được tấm gương của bậc làm cha làm mẹ.
Những vấn nạn về bạo lực học đường, bạo lực đường phố và nhiều tệ nạn xã hội khác đều xuất phát từ cái gốc là các vấn nạn gia đình. Xã hội phát triển nhưng kéo theo nhiều đổ vỡ về gia đình hoặc nảy sinh nhiều vấn đề của gia đình dẫn đến xao nhãng việc dạy dỗ con cái. Đạo đức ngày càng xuống cấp là do mất gốc về giáo dục gia đình, thiếu sự chăm sóc từ gia đình, tình yêu thương của bố mẹ, ông bà.
Bi kịch gia đình hiện nay cũng là bi kịch của thời đại. Muốn cứu chữa được các tật bệnh xã hội đang hoành hành thì trước hết phải trị liệu các thương tật từ gia đình, xây dựng lại các giá trị của gia đình.
Chân Tâm