Thủy điện là... vĩ đại

- Từ ngày có Thủy điện Hòa Bình, rồi Sơn La, Lai Châu, dân Bắc Bộ mình coi như yên tâm về lũ lụt. Bãi sông Hồng ở Hà Nội có thủy điện cắt lũ, nhà cao tầng mọc lên san sát.

- Trước đây cấm tiệt vì bãi sông là hành lang thoát lũ, đến UBND phường Nhật Tân cũng phải ở nhờ đình làng, không được xây.

- Ba ông khổng lồ chặn sông Hồng, sông Đà làm được việc khổng lồ. Còn ở Nam Trung Bộ (Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên) một dải đất dài ngót 1.000km nhưng lại có tới hơn 100 thủy điện vừa và nhỏ, nhiều thủy điện như thế nhưng nông nghiệp chả được nhờ vả gì, còn nơm nớp lo sợ, mà sợ mùa khô hơn mưa.

- Mấy bữa nay còn đỡ, tháng trước Tây đến Hội An còn bỏ tour vì thiếu nước ngọt. Các “bố” thủy điện lấy mục đích kinh doanh làm đầu, lúc nào cũng giữ mức nước các hồ ở mức phát điện tốt, thế là dân hạ lưu thiếu nước canh tác, nước mặn xâm nhập còn thiếu cả nước ăn.

- Thực ra, theo các bác chuyên gia nói, cả trăm hồ thủy điện đều là loại nhỏ, chỉ là những đập chắn các “cột nước địa hình” để phát điện, không có khả năng cắt giảm lũ. Ví dụ trên trông Vu Gia - Thu Bồn, các hồ thủy điện chỉ dành ra được 158,2 triệu m3 phòng lũ, trong khi thực tế cần đến 1,2 tỷ m3 mới hữu ích cho đồng lúa Quảng Nam.

- Thế còn “bác” Sông Tranh 2 đầy kính… sợ ở cỡ nào?

- Loại vừa, gấp đôi A Vương. Hồ chứa 729 triệu m3, nhưng chỉ có 89 triệu m3 để “phục vụ dân sinh”, còn lại là mục tiêu kinh doanh. Tóm lại là quy mô có khá hơn nhưng dân cũng chẳng được nhờ mấy tí. Muốn làm “anh cả đỏ” vừa làm kinh tế, vừa điều tiết nước cho nông nghiệp và đời sống dân hạ lưu, phải có hồ chứa lớn.

- Mới có ngần ấy hồ nhỏ và vừa đã mất bao nhiêu là rừng, đất nông nghiệp, dân điêu đứng vì tái định cư, đang phải hãm phanh, ông định dìm cả nước xuống lòng hồ chắc?

- Một mét khối nước là một tấn phải không các bác?

- Chả là thế giới có 7 tỷ người, bắc lên cân được khoảng 316 triệu tấn, chỉ nặng chưa bằng nửa hồ chứa Sông Tranh 2. Thủy điện ta quả là vĩ đại! Cả nhân loại chỉ bằng gần nửa cái hồ, mà hồ này đang rò rỉ gây hoang mang suốt mấy tháng nay… Con người nhỏ bé, ít ai nặng đến 80kg, thế mà tư tưởng làm ăn lớn vượt tầm nhân loại.

- Phải cái còn lo về an toàn, môi trường thôi.

Lý Lão Làng