Đắng lòng cha mẹ tuổi 15

Vô tư làm... cha mẹ

Năm 15 tuổi, đang học lớp 5 Trường Cấp I - II Vừ A Dính (xã Đăk Som), hai cô bé Vàng A Sáu và Vàng A Khuyên đã được nhiều người đến nhà xin hỏi cưới cho con trai họ. Vậy là A Sáu và A Khuyên nghỉ học đi lấy chồng. Đến nay, sau hơn 2 năm nghỉ học, mỗi cô đều đã sinh được 2 con.

Những cô gái người Mường, người Mông ở Đăk Som lấy chồng và sinh con khi mới 15, 16 tuổi.

Theo thống kê của Trường Cấp I - II Vừ A Dính, chỉ tính từ đầu năm 2009 đến nay, trường đã có hơn 10 học sinh lớp 6, 7 bỏ học để lấy chồng, cưới vợ. Trong đó, 4 cô bé đã mang thai và chuẩn bị sinh con.

"Lên chức" cha nhưng những chàng trai 15, 16 tuổi vẫn vô tư như cỏ dại. Giàng A Them đang chuẩn bị làm cha, kể: "Mới học đến lớp 6 bố mẹ bắt mình nghỉ học để cưới vợ. Bố mẹ nói cưới vợ thích hơn đi học. Vậy là mình lấy vợ. Cưới vợ được 5 tháng thì vợ mình có bầu". Thấy cuốn sách tiếng Việt lớp 6 vứt lăn lóc ở góc nhà, chúng tôi nhặt lên xem.

Giọng A Them đượm buồn: "Đang vui chơi ở trường với thầy cô, với bạn bè, giờ phải ở nhà lấy vợ rồi làm rẫy, trồng sắn... Nhưng mà không lấy vợ sớm cũng không được. Ở Đăk Som này, bạn bè tụi mình khi 15-16 tuổi đều đã lấy vợ, sinh con rồi".

Cô giáo Hà Thu Sen - một giáo viên lâu năm của Trường Cấp I - II Vừ A Dính, ưu tư: "Nếp nghĩ lấy chồng, lấy vợ đã ăn sâu vào tiềm thức của người dân nên chúng tôi rất khó vận động họ từ bỏ. Bởi vậy, ở trường này, chỉ có 1% nữ sinh học đến lớp 7, còn 99% học tới lớp 6 đã lấy chồng".

Lệ làng khó bỏ

Dân quan niệm, con trai quá 16 tuổi chưa lấy vợ là loại lêu lổng, không tu chí làm ăn. Con gái 14-15 tuổi chưa lấy chồng bị chê là đã quá lứa, không biết học cách sinh con.

Ông A Nhè - Trưởng thôn 2, xã Đăk Som

Mang những băn khoăn về hủ tục tảo hôn trao đổi với nhiều cán bộ chức năng ở Đăk Som, chúng tôi đều nhận được những cái lắc đầu thản nhiên. Anh Trạng A Sử - Phó Bí thư Xã đoàn Đăk Som nói: "Chúng tôi cũng biết Luật Hôn nhân - Gia đình nhưng phong tục của người Mông, người Mường đã có từ lâu đời rồi nên không thể bỏ được"!

Quan niệm dựng vợ, gả chồng sớm ở Đăk Som cũng đang để lại nhiều hệ lụy cho cuộc sống lứa đôi, tạo gánh nặng cho xã hội. Theo phong tục của người Mông, người Mường, người chồng có thể dễ dàng bỏ vợ và lấy người khác bất cứ lúc nào. Do đó, có người đã bỏ 2- 3 cô vợ rồi vẫn nghiễm nhiên lấy một cô vợ khác ở tuổi vị thành niên.

Cũng theo phong tục người Mông, khi người con gái muốn bỏ chồng, bên nhà gái phải đền 100kg thịt heo và 2 triệu đồng cho nhà chồng. Do lấy nhau quá dễ dãi, lúc mới 15, 16 tuổi, chung sống khó thuận hòa, hạnh phúc nên rất nhiều cô gái đã chấp nhận bị phạt để được bỏ chồng. Để rồi sau đó có thể bỏ con đi lấy chồng khác.

A Lơng, 19 tuổi, kể: "Cách đây 4 năm, mình đang học lớp 5 thì bố mẹ bắt đi lấy chồng. Khi sinh được một đứa con, chồng chán mình nên mình bỏ chồng". Cũng như những cô gái khác, A Lơng sẽ lại lấy chồng, chỉ tội cho đứa con nhỏ của cô, sống thiếu cha thiếu mẹ, vạ vật bên lề cuộc đời những người sinh thành ra bé mà không màng tới chuyện dưỡng dục.

Hà Văn Đạo