Khốn khổ vì giống hành rởm

Về làng Xuân Nẻo, những ngày này, đi đâu cũng nghe người dân ca thán về giống hành tây VL-277 F1 có xuất sứ từ Nhật Bản do Công ty TNHH và Thương mại Hoa Sen (trụ sở tại 737/14, đường Cách mạng Tháng Tám, quận Tân Bình, TP.HCM) nhập khẩu và phân phối. Ở cánh đồng trồng màu của làng Xuân Nẻo, hành giống bị người dân nhổ vứt đầy bờ.

Mới gieo đã phình củ

Cầm nắm hành tây giống trên tay, anh Nguyễn Văn Quang kể: “Mọi năm, hành tây giống sau khi gieo 25-30 ngày thì nhổ mang đi cấy. Trồng khoảng 2 tháng hành bắt đầu xuống củ. Nhưng năm nay, mới xuống giống được 20 ngày, chưa kịp mang ra ruộng, hành đã xuống củ hàng loạt...”.

Tình cảnh ruộng hành nhà chị Phạm Thị Tươi cũng như vậy. Chị ngao ngán: “Mới gieo hơn 20 ngày mà hành đã phình củ bằng đâu ngón tay út, chỉ có nước nhổ bỏ thôi...”.

Không chỉ hành giống có hiện tượng xuống củ sớm, những ruộng sau khi cấy, hành vẫn tiếp tục hiện tượng phình củ và không phát triển. Thậm chí, hộ anh Phạm Văn Thắng phải cấy đi cấy lại tới 3 lần mà hành giống vẫn phình củ sớm...

Giống hành tây VL-277 F1 được người dân xã Hưng Đạo đưa vào trồng vụ đông từ 3 năm nay. Hai năm trước, giống hành này phát triển rất tốt, cho năng suất từ 1,5-2 tấn/sào, cao hơn các giống hành người dân trồng trước đó từ 0,5-1 tấn/sào. Nhưng cũng giống hành này, năm nay người dân mua về trồng lại xuống củ ngay trong giai đoạn ươm gieo.

Đại lý đổ lỗi cho dân

Xã Hưng Đạo có 3-4 đại lý cung ứng giống hành VL-277 F1, các đại lý này lại lấy hành giống từ 1 đại lý cấp 1 do ông Trần Vinh ở xã Thạch Khôi, huyện Gia Lộc làm chủ. Bức xúc với việc hành tây giống xuống củ sớm, nhiều người kéo đến các hộ bán giống để hỏi cho. Một hộ bán giống trong xã đã đổ lỗi cho người dân gieo không đúng kỹ thuật và do ruộng hành giống thiếu nước. Nhưng lời giải thích này không thuyết phục...

Ông Nguyễn Trọng Đạt - Chủ tịch Hội Nông dân xã Hưng Đạo khẳng định: “Thời tiết và thuỷ lợi năm nay thuận lợi hơn năm ngoái nhiều nên không thể nói là ruộng hành giống thiếu nước. Cũng không thể đổ cho người dân làm không đúng kỹ thuật. Dân Xuân Nẻo có kinh nghiệm trồng hành tây mấy chục năm nay. Kỹ thuật người dân nắm chắc như lòng bàn tay, nhiều buổi tập huấn kỹ thuật, đến cán bộ khuyến nông còn bị bà con “bắt bài” và quay cho mệt lử. Nếu làm không đúng kỹ thuật thì chỉ vài ba hộ là cùng, đằng này hành giống của cả làng, cả xã đều đồng loạt xuống củ sớm...”.

Ông Đạt và hàng trăm hộ dân ở làng Xuân Nẻo đều khẳng định, lô hành giống VL-277 F1 cung ứng cho bà con năm nay có vấn đề. Ông Đạt cho biết: “Trên 1 luống cùng gieo giống VL-277 F1 nhưng đoạn gieo hộp giống cung ứng năm 2009 thì cây hành vẫn phát triển bình thường, nhưng đoạn gieo hộp giống năm 2010 thì cây nào cây nấy đồng loạt phình củ sớm”.

Thiệt hại hàng chục tỷ đồng

Một trong những điều khiến người dân bức xúc nhất là giá hành giống năm 2010 lên tới 10 triệu đồng/kg, đắt gấp đôi so với giá hành giống năm 2009. Ở làng Xuân Nẻo, hộ ít gieo 1kg hạt, hộ nhiều gieo tới 3kg. Với việc hành xuống củ sớm, phải nhổ bỏ, mỗi hộ mất cả chục triệu đồng tiền giống. Tính sơ bộ, vụ hành năm 2010, toàn xã Hưng Đạo mua tới 200kg hành giống VL-277 F1, theo đó, số tiền mua giống người dân bị mất 2 tỷ đồng.

Anh Nguyễn Văn Tuất bức xúc: “Đâu có chỉ tiền mua giống, còn tiền vật liệu làm luống, công xá nữa chứ. Chỉ tính từ khi gieo và cấy hành, bước chân lên khỏi ruộng đã mất 2,5- 3 triệu đồng chi phí/sào. Ở Xuân Nẻo, hộ ít cũng trồng 5 sào hành tây, hộ nhiều trồng tới cả mẫu”.

Trong hai năm 2008 và 2009, bình quân 1 sào hành tây ở Hưng Đạo cho thu nhập 10 triệu đồng, nhà nào chăm sóc tốt, năng suất cao thu tới 12-14 triệu đồng.

Ông Nguyễn Trọng Đạt cho biết: “Xã Hưng Đạo có tới 50ha lỡ vụ do hành giống rởm, trong đó có làng Xuân Nẻo mất khoảng 40ha, làng Ô Mễ mất 10ha. Nếu như 2 năm trước, bình quân 1ha hành tây cho hơn 270 triệu đồng, thì năm nay thiệt hại do giống hành rởm gây ra cho xã Hưng Đạo hàng chục tỷ đồng. Năm nay coi như xã mất đứt những cánh đồng trăm triệu...”.

Nguyễn Công