“Bản mồ côi” Kò Kài

Bản Kò Kài cách thành phố Thanh Hóa gần 200km về phía Tây. Người dân Kò Kài sinh sống dọc trên 5km ven rừng, gần thượng nguồn sông Mã. Người dân tộc Mường chiếm 60% dân số trong bản, còn lại là người Thái. Dân bản chủ yếu sống nhờ vào rừng với các công việc hái măng, làm nương rẫy…

Bản… mồ côi

Ở Kò Kài, duy nhất chỉ có một gia đình ở diện cận nghèo, còn lại 98 hộ nghèo. Những năm gần đây, vấn nạn nghiện hút, HIV/AIDS đang khiến bản nghèo Kò Kài ngày càng kiệt quệ.

Những đứa trẻ ở bản Kò Kài đang đối mặt với tương lai đói nghèo, thất học...

Trưởng bản Ngân Văn Cảnh (55 tuổi) cho hay: Khoảng năm 1993, một số người dân di cư từ phía Bắc đến sống chung với dân bản Kò Kài và mang theo tệ nghiện hút, chích ma túy. Cũng từ thời điểm ấy, số người Kò Kài bắt đầu nghiện ma túy rồi nhiễm HIV/AIDS tăng lên chóng mặt. T

rong số những người nghiện ma túy ấy, chủ yếu là thanh niên và trung niên. Điều nguy hại hơn nữa là đa số họ đã lập gia đình. Theo số liệu mà Trưởng bản Cảnh thống kê được, thì từ năm 2000 đến nay, Kò Kài có 25 người chết vì ma túy (có 3 phụ nữ). Hiện tại, ở bản này có 33 trẻ từ 0 – 16 tuổi mồ côi, trong đó 2 trẻ mồ côi cả cha lẫn mẹ. Ma túy, HIV/AIDS là nỗi đau của nhiều gia đình, dòng họ trong bản.

Ngay như trường hợp gia đình Trưởng bản Cảnh, hiện nay ông cũng đang phải chăm sóc, nuôi dưỡng 2 cháu ngoại vì 2 con rể của ông đã chết do sốc ma túy. Ông Cảnh bảo: “Buồn lắm, thương lắm, nhưng không còn cách nào cả. Mỗi lần nhìn thấy mấy đứa trẻ, trong đó có cả 2 đứa cháu của mình sống côi cút mà không cầm nổi nước mắt. Cứ nghĩ đến tương lai của chúng, tôi lại thấy mờ mịt như sương mù trên đỉnh núi Pá Quăn!”.

Trẻ thất học giữa chừng

Vấn nạn ma túy đã đẩy cuộc sống của người dân Kò Kài ngày càng khốn khó. Những đứa trẻ không cha, không mẹ hoặc mồ côi cả mẹ lẫn cha dù được đến trường, nhưng rồi tất cả cũng chỉ là biết được mặt chữ mà thôi. Cả bản từ trước đến nay có duy nhất một học sinh theo học đến cấp hai (cũng đã chết vì AIDS).

Bản nằm xa trung tâm xã, huyện cũng chính là nguyên nhân dẫn đến nạn thất học ở Kò Kài. Muốn học THCS, học sinh Kò Kài phải vượt 30km ra trung tâm xã, học THPT phải đi 60km lên trung tâm huyện.

Vì vậy, 100% số trẻ được đi học trong bản cũng chỉ học hết lớp 5 rồi ở nhà. Thầy giáo Nguyễn Trọng Hán - Hiệu phó Trường Tiểu học Trung Lý 2 (ngôi trường được đặt ở bản Kò Kài), cho chúng tôi biết: Hiện trường có 2 học sinh Ngân Văn Kỳ và Lèn Văn Tần (cùng 6 tuổi) đều mồ côi cả cha lẫn mẹ.

Bố mẹ của 2 học sinh này bỏ mạng vì ma túy, HIV/AIDS. Trong đó, em Tần đã có kết luận dương tính với HIV/AIDS, ngoài ra còn nhiều học sinh khác nghi đã nhiễm HIV từ mẹ, nhưng chưa có điều kiện xét nghiệm..

 Những người nghiện ma túy dùng chung bơm kim tiêm ở Kò Kài ít có điều kiện đi xét nghiệm xem mình đã nhiễm HIV chưa, vì thế thanh niên bản Kò Kài vẫn “hồn nhiên” xây dựng gia đình, sinh con, và những đứa trẻ mồ côi mang trong mình căn bệnh vô phương cứu chữa ấy cứ ngày một tăng lên…

Hồng Đức