Xây nhà kính che hầm Đờ Cát, hiện vật ở Điện Biên Phủ

Xe tăng của Pháp bị tiêu diệt trên đồi A1 trong chiến dịch Điện Biên Phủ sáng 1.4.1954 năm xưa nay đã được dựng mái khung thép kết hợp kính cường lực để che mưa nắng.

Hầm Đờ Cát cũng đã được dựng mái che vòm khoảng 700 m2.

Khẩu đại pháo 155 mm lớn nhất chiến trường Điện Biên Phủ được Mỹ sản xuất cho Pháp năm 1943 thuộc trận địa pháo trung tâm tập đoàn cứ điểm, bị đạn pháo quân đội Việt Nam bắn hạ ngày 13.3.1954.

Dàn pháo 105 mm của Pháp bị khẩu đội 1, đại đội 775 pháo 75 mm trung đoàn 675 tiêu diệt ngày 23.4.1954. Tất cả những chiến tích lịch sử trên đều được xây mới nhà mái che để có thể bảo vệ và gìn giữ lâu dài.

Khởi công vào năm 2012, dự án mái che cho các công trình, hiện vật lịch sử đã hoàn thành và bàn giao vào đầu tháng 4.2014.Bên cạnh đó, năm 2013 Tỉnh Điện Biên cũng đã cho xây mới Bảo tàng với quy mô có thể trưng bày hàng nghìn hiện vật lớn nhỏ, kể cả xác máy bay, đại pháo 105 ly. Công trình sẽ khánh thành giai đoạn đầu để kịp trưng bay phục vụ dịp Lễ kỷ niệm 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ và hoàn thiện vào năm 2016.

Cũng nằm trong dự án này, Điện Biên cũng xây mới Bảo tàng có quy mô lớn, có thể trưng bày hàng nghìn hiện vật lớn nhỏ, kể cả xác máy bay, đại pháo 105 mm. Công trình sẽ khánh thành giai đoạn đầu để kịp trưng bày phục vụ dịp Lễ kỷ niệm 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ và hoàn thiện vào năm 2016.

Nhà trưng bày hiện vật lịch sử hiện nay được tận dụng từ khung kho thép của Tiệp Khắc năm 1984 đã xuống cấp khá nhiều. Trong thời gian này nơi đây vẫn được song song với Bảo tàng đang xây để phục vụ khách tham quan trong dịp Đại lễ.

Sự có mặt của cao xạ 37 mm phối hợp với súng máy phòng không đã góp phần quan trọng vào chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ.

Mặc dù vậy, còn khá nhiều hiện vật như xác máy bay, xe tăng, pháo và súng máy bị chất đống trong kho phủ bụi, hoen rỉ ngay dưới chân đồi A1.

Ông Đào Ngọc Lượng, giám đốc Ban quản lý dự án di tích lịch sử Điện Biên Phủ cho biết, một phần do các hiện vật quá lớn, khó di chuyển, "ngoài ra chúng tôi đang chờ đợi Bảo tàng trưng bày hoàn thiện để có thể tập trung các hiện vật một cách thống nhất và có quy hoạch", ông Lượng nói.

Hiện nay Điện Biên chỉ còn duy nhất một xác xe tăng chưa được dựng mái che do đang nằm trên quy hoạch đường băng mới của sân bay Mường Thanh. Theo ông Lượng, BQL dự án sẽ cố gắng tối đa việc bảo tồn và gìn giữ các hiện vật đúng nguyên trạng. Xe tăng, pháo, máy bay bị tiêu diệt ở đâu thì sẽ giữ nguyên và bảo tồn trưng bày tại ngay vị trị đó để đảm bảo tính trung thực của lịch sử.