Bệnh viêm da móng trên bò sữa. |
Tuy nhiên có những căn bệnh về móng khác liên quan đến chăm sóc, nuôi dưỡng lại ảnh hưởng đến túi tiền người chăn nuôi bò sữa không kém vì nó thường dẫn đến hậu quả là bò đi lại khó khăn, ăn uống kém, sản lượng sữa thấp, tăng trưởng chậm và giảm tuổi thọ của bò. Có thể kể một số bệnh phổ biến sau đây:
Các bệnh liên quan đến móng
Đầu tiên là bệnh viêm da kẽ móng (còn có tên là thối móng), xảy ra phổ biến ở tất cả các trại chăn nuôi bò sữa. Nguyên nhân của bệnh do phần da kẽ móng bị tổn thương do nền chuồng luôn ẩm thấp, các chất thải đọng lại trên nền chuồng, bám vào kẽ móng tạo điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật xâm nhập gây viêm nhiễm. Nếu không được phát hiện và điều trị bệnh kịp thời sẽ dẫn đến lở loét, thối rữa, phần sừng móng phát triển biến dạng bất thường, bò đi lại khập khiễng.
Bệnh bầm tím móng liên quan đến rối loạn chuyển hóa của phần thịt mềm dưới móng và thường xuất hiện trên bò đẻ. Trong thời gian mang thai, trọng lượng tăng lên nhanh chóng, áp lực dồn lên phần móng gia tăng dẫn đến nhu cầu vận chuyển máu và các chất dinh dưỡng đến đây cũng gia tăng theo.
Sau khi sinh, áp lực này giảm đáng kể trong khi các mạch máu đã được điều chỉnh theo hướng phình to dẫn đến hiện tượng ứ máu cục bộ tại vùng thấp cơ thể gây ra bệnh bầm tím móng. Phần máu ứ cục bộ này có thể không kéo dài nhưng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của phần sừng móng làm cho móng thay đổi hình dạng, nhất là phần móng ngoài hai chân sau. Bò đứng với tư thế bất thường, co một chân sau và thay đổi liên tục giữa hai chân như điệu nhảy giậm gót giầy của người Xcốt-len.
Ngoài ra còn có bệnh viêm da móng, được phát hiện gần đây. Da xung quanh viền ngoài móng bị viêm, lông dựng thẳng đứng làm cho bò đi xiêu vẹo, bệnh kích thích sự phát triển của lớp sừng móng một cách bất thường.
Các biện pháp chăm sóc móng
Để phòng chống các bệnh liên quan đến móng bò, người nông dân cần chú ý các điểm sau:
- Vệ sinh chuồng trại: Đây là đề tài… muôn thuở nhưng chẳng dư thừa chút nào, đặc biệt đối với bệnh liên quan với móng. Nền chuồng cứng, gập ghềnh hay trơn trượt dễ gây tổn thương cho móng. Nếu có thể chuyển bò sang chăn thả trên đồng cỏ hoặc nền đất sẽ hạn chế các tổn thương này. Cần phải giữ nền chuồng sạch bằng cách thường xuyên dọn rửa, sát trùng.
- Chế độ nuôi dưỡng: Nguyên tắc “ăn gì bổ đó” của con người không thể áp dụng cho bò, vì bò ăn… cỏ. Mặc dù vậy, chế độ dinh dưỡng hợp lý, bảo đảm đủ cỏ tươi giúp phòng tránh bệnh bầm tím móng bò sau khi sinh.
- Bể ngâm móng: Bể có chứa dung dịch formalin 3 – 5% hoặc sulfate đồng 5 – 10% có tác dụng diệt các vi sinh vật có thể gây bệnh cho móng.
- Định kỳ kiểm tra móng và cắt gọt móng: Định kỳ kiểm tra móng 6 tháng một lần và tiến hành cắt gọt móng để giúp cho móng phát triển bình thường.