Thiếu câu trả lời

3. Hiệp hội Mía đường Việt Nam ước tính, có tới một phần ba (hơn 300.000 tấn) lượng đường tiêu thụ trong nước là nhập lậu.

4. Và cuối cùng, mọi thứ đổ cả lên đầu nông dân khi các doanh nghiệp nói rằng: “Để cạnh tranh với đường nhập lậu, bắt buộc các nhà máy phải mua mía nguyên liệu với giá thấp”. Thấp đến thế nào? Thấp đến mức nông dân trắng tay, phải bỏ trồng mía.

Tình trạng đường nhập lậu vẫn kéo dài từ năm này qua năm khác bất chấp những hô hào quyết tâm ngăn chặn. Nhưng giá đường lậu, rẻ hơn đến 20% đường sản xuất trong nước thì luôn là vấn đề thời sự. Người tiêu dùng thích mua đường rẻ, giới tiểu thương săn lùng đường lậu, ngay cả các doanh nghiệp sản xuất sữa, bánh kẹo... về nguyên tắc phải mua nguyên liệu bằng hóa đơn, cũng tìm cách để sử dụng đường lậu giá rẻ. Cứ hỏi sao nông dân không khóc ra… “bồ hòn”.

Họp Chính phủ chiều 29.9, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh có kể lại chuyến thăm một doanh nghiệp sản xuất phụ gia thức ăn gia súc tại Lào Cai. Chủ doanh nghiệp cho biết đầu tư mở xưởng sau khi thấy mặt hàng này được nhập khẩu 100% từ Trung Quốc với giá 15.000 đồng/kg. Tuy nhiên, khi sản phẩm được đưa ra thị trường, thì hàng Trung Quốc giảm còn 14.000 đồng/kg. Doanh nghiệp Việt giảm bằng giá để cạnh tranh thì hàng của Trung Quốc giảm xuống 13.000 đồng/kg, rồi 10.000 đồng và giờ chỉ có 6.500 đồng/kg. Trong khi đó, để hòa vốn, doanh nghiệp tư nhân Việt Nam phải bán được tối thiểu 9.000 đồng/kg. Công ty này bị tồn kho 80.000 tấn hàng.

“Các cơ quan chức năng phải xem xét lại hàng rào kỹ thuật, hay liệu có thuế nhập khẩu áp với mặt hàng trên không. Chúng ta cần phải nâng thuế lên để bảo vệ doanh nghiệp trong nước; chứ cứ sản xuất ra là tồn kho thì chết doanh nghiệp. Từng mặt hàng một đều bị cạnh tranh gay gắt”- báo chí dẫn lời Phó Thủ tướng phát biểu.

Chính phủ không phải là không nhìn thấy từ những câu chuyện “ngậm đắng nuốt the” đó những kẽ hở, những bất cập… từ việc ban hành các chính sách từ thuế, quản lý thị trường và thực thi.

Cái còn thiếu là câu trả lời cho câu hỏi vì sao. Vậy thì vì sao đường lậu như vào chỗ không người? Vậy thì vì sao sự cạnh tranh khiến không chỉ một doanh nghiệp chết sớm.

Không lẽ nông dân lại phải có thêm trách nhiệm trả lời?