Cà rốt “mẫn cảm” với phân bón
TS Lê Kim Đính
27/09/2013 10:00 GMT+7
Cà rốt thường được gieo trồng vào tháng 9,10 để thu hoạch vào tháng 12, tháng 1. Đây là vụ chính cho năng suất khá cao vì điều kiện nhiệt độ thích hợp cho toàn bộ thời gian sinh trưởng và phát triển của cà rốt.
Ngoài ra cũng có thể trồng thêm vụ sớm vào tháng 7,8 và vụ muộn vào tháng 12, tháng 1.
Cà rốt yêu cầu đất nhẹ, có cấu trúc tốt, giàu hữu cơ hoai mục, nhưng cây không chịu được đất chua, đất kiềm hoặc đất mặn, độ pH thích hợp từ 5,5 - 7. Không nên trồng cà rốt trên chân đất thịt nặng, hoặc đất sét gan gà chưa được cải tạo thì dù có bón nhiều phân hữu cơ đi nữa củ cũng dễ bị biến dạng, bị phân nhánh, nhiều xơ, giá trị thương phẩm thấp. Cày bừa kỹ, nhặt sạch cỏ, lên luống rộng 1 -1,2m; cao 30 - 40cm, rãnh rộng 20 - 30 cm. Mật độ trồng khoảng 500.000 - 1 triệu cây/ha.
Đối với cà rốt không nên bón phân chuồng, phân hữu cơ trực tiếp, hoặc nếu bón thì chọn phân thật hoai mục để tránh hiện tượng củ phân nhánh và bón khoảng 15 - 30 ngày trước khi gieo hạt. Có thể thay thế phân chuồng bằng các loại phân hữu cơ hay hữu cơ khoáng của các xí nghiệp để bón như Comix, Ancomix, Compomix, lân hữu cơ…
Liều lượng tương ứng của phân bón được dùng trên đất trung bình là 120kg N, 100kg P2O5, 200 - 250kg K2O/ha. Nên dùng 1/4 lượng phân N bón lúc gieo, số còn lại dùng bón thúc làm 2 lần. Lân và kali nên bón và vùi vào đất trước khi gieo. Phân bón phải được bón tối thiểu trước 7 ngày mới gieo hạt vì cà rốt rất mẫn cảm với nồng độ phân cao.
Cần bón đúng, bón đủ, dư hay thiếu đều gây ảnh hưởng đến cà rốt. Thiếu N sẽ làm suy giảm màu củ vì làm suy yếu quá trình tổng hợp Caroten. Nhưng thừa N không chỉ làm chậm quá trình lớn lên của củ và làm giảm phẩm chất mà còn làm tăng hàm lượng nitrat, một yếu tố quan trọng được đánh giá trong việc dùng củ trong chế biến thức ăn trẻ em. Thừa kali có thể làm giảm sự hút magie. Các loại muối Clorua nên tránh dùng vì nhiều Clo sẽ làm giảm hàm lượng Caroten.
Chọn phân NPK cho cà rốt cũng cần chú ý loại phân có hàm lượng kali cao. Tỷ lệ NPK trong phân cho cà rốt khoảng 2:1:3 hay 2:2:3 (vì hiệu suất sử dụng của phân lân thấp nên phải bón nhiều hơn). Các loại phân sau đây có thể dùng bón cho cà rốt: NPK 11-7-14; 11.11.22; 15.15.20; 20-7-25,... Trước khi gieo bón khoảng 20% lượng phân, rải đều trên mặt, dùng cào răng trộn phân vào đất rồi mới gieo hạt. Lượng phân còn lại chia làm 2 lần bón vào lúc 30 và 60 ngày sau gieo.
Cà rốt yêu cầu đất nhẹ, có cấu trúc tốt, giàu hữu cơ hoai mục, nhưng cây không chịu được đất chua, đất kiềm hoặc đất mặn, độ pH thích hợp từ 5,5 - 7. Không nên trồng cà rốt trên chân đất thịt nặng, hoặc đất sét gan gà chưa được cải tạo thì dù có bón nhiều phân hữu cơ đi nữa củ cũng dễ bị biến dạng, bị phân nhánh, nhiều xơ, giá trị thương phẩm thấp. Cày bừa kỹ, nhặt sạch cỏ, lên luống rộng 1 -1,2m; cao 30 - 40cm, rãnh rộng 20 - 30 cm. Mật độ trồng khoảng 500.000 - 1 triệu cây/ha.
Cà rốt rất “mẫn cảm” với phân bón nên để an toàn cho người tiêu dùng phải bón phân đúng cách.
Đối với cà rốt không nên bón phân chuồng, phân hữu cơ trực tiếp, hoặc nếu bón thì chọn phân thật hoai mục để tránh hiện tượng củ phân nhánh và bón khoảng 15 - 30 ngày trước khi gieo hạt. Có thể thay thế phân chuồng bằng các loại phân hữu cơ hay hữu cơ khoáng của các xí nghiệp để bón như Comix, Ancomix, Compomix, lân hữu cơ…
Liều lượng tương ứng của phân bón được dùng trên đất trung bình là 120kg N, 100kg P2O5, 200 - 250kg K2O/ha. Nên dùng 1/4 lượng phân N bón lúc gieo, số còn lại dùng bón thúc làm 2 lần. Lân và kali nên bón và vùi vào đất trước khi gieo. Phân bón phải được bón tối thiểu trước 7 ngày mới gieo hạt vì cà rốt rất mẫn cảm với nồng độ phân cao.
Cần bón đúng, bón đủ, dư hay thiếu đều gây ảnh hưởng đến cà rốt. Thiếu N sẽ làm suy giảm màu củ vì làm suy yếu quá trình tổng hợp Caroten. Nhưng thừa N không chỉ làm chậm quá trình lớn lên của củ và làm giảm phẩm chất mà còn làm tăng hàm lượng nitrat, một yếu tố quan trọng được đánh giá trong việc dùng củ trong chế biến thức ăn trẻ em. Thừa kali có thể làm giảm sự hút magie. Các loại muối Clorua nên tránh dùng vì nhiều Clo sẽ làm giảm hàm lượng Caroten.
Chọn phân NPK cho cà rốt cũng cần chú ý loại phân có hàm lượng kali cao. Tỷ lệ NPK trong phân cho cà rốt khoảng 2:1:3 hay 2:2:3 (vì hiệu suất sử dụng của phân lân thấp nên phải bón nhiều hơn). Các loại phân sau đây có thể dùng bón cho cà rốt: NPK 11-7-14; 11.11.22; 15.15.20; 20-7-25,... Trước khi gieo bón khoảng 20% lượng phân, rải đều trên mặt, dùng cào răng trộn phân vào đất rồi mới gieo hạt. Lượng phân còn lại chia làm 2 lần bón vào lúc 30 và 60 ngày sau gieo.