Nỗi khổ của lái xe buýt bán tự động

Không tránh khỏi bị phạt

Chúng tôi lên xe buýt số 59 thuộc tuyến Ngã tư Ga đi Bến xe quận 8. Khi xe vừa đến trạm siêu thị Big C (quận Gò Vấp), có 7 hành khách chen nhau bước lên xe. Lái xe đóng cửa rồi cho xe chạy rà rà, vừa quan sát đường vừa nhắc nhở hành khách trả tiền vé rồi thu tiền, đếm tiền, thối lại tiền và xé vé đưa cho khách sau đó hướng dẫn khách về chỗ ngồi...

Lái xe Châu Minh Tuấn cho biết, giờ xe buýt được lắp đặt máy thu tiền vé bán tự động nên không có tiếp viên như trước đây. “Vì hầu hết khách đi xe buýt không biết thao tác như thế nào đối với máy bán tự động, khách nào biết rồi thì cũng không chịu đưa tiền qua máy vì máy bán tự động này chỉ trả tiền xu, khách không chịu lấy nên tụi tôi phải đếm tiền giấy để trả lại cho khách” - anh Tuấn nói.

Bây giờ lái xe phải kiêm nhiệm nhiều thao tác như đóng cửa xe, lái xe, nhắc nhở hành khách trả tiền vé rồi thu tiền, đếm tiền... trong khi máy thu tiền vé bán tự động có cũng như không.

Lái xe buýt vừa điều khiển xe vừa xé vé, trả tiền thừa cho khách.

Tài xế Phan Đức Thắng cho biết nếu vi phạm lỗi quên xé 1 vé lần đầu thì bị phạt 2.000.000 đồng, lần thứ 2 thì bị phạt 4.000.000 đồng và vi phạm lần thứ 3 thì bị phạt 8.000.000 đồng và bị sa thải. Trong khi đó, đồng lương của lái xe buýt mỗi tháng chỉ từ 2-3 triệu đồng, cộng thêm thù lao chạy một chuyến được 25.000 đồng.

Mỗi ngày phải căng thẳng lái xe, lại phải làm thay vô số công việc vốn là của tiếp viên nữa thì giỏi lắm mỗi lái xe cũng chỉ chạy được 8 chuyến và có thù lao 200.000 đồng.

Tài xế Nguyễn Tăng Vinh kể, có lần không biết vì sao bị phạt 2.000.000 đồng, anh thắc mắc thì được công ty trả lời do hành khách gửi đơn tố cáo xe anh bỏ một trạm không ghé vào để chở khách. Nhưng khi anh yêu cầu được đối chất với người khách đó thì không được đáp ứng.

Lỗi vi phạm mà các lái xe buýt thường mắc là “không hoàn thành nhiệm vụ”, tức xe về bến trễ giờ quy định, làm mất chuyến thì bị phạt 200.000 đồng; quên bật máy lạnh phạt 400.000 đồng. Còn vô số lỗi khác, tất cả đều bị phạt tiền từ 100.000 - 4.000.000 đồng đang là áp lực của lái xe buýt bán tự động.

Sa thải vô tội vạ

Lần cuối cùng lái xe Nguyễn Khắc Lợi bị phạt lỗi vi phạm không xé vé cho khách đã nâng tổng số tiền bị phạt lên 13.500.000 đồng và bị sa thải.

Các lái xe Nguyễn Tăng Vinh, Phan Đức Thắng, Nguyễn Văn Thống, Châu Minh Tuấn... đều chịu chung số phận bị sa thải khi bị phát hiện 3 lần không xé vé cho khách dù vô tình hay cố ý. Nhiều tài xế bức xúc cho biết hàng năm công ty thu tiền phạt từ các lỗi mà lái xe vi phạm với tổng số tiền gần 500 triệu đồng.

Theo ông Nguyễn Văn Lèo - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Vận tải TP.HCM, đơn vị kinh doanh tuyến 59 nói trên, lái xe vi phạm các hành vi như gian lận vé, bỏ trạm không đón khách, không đón nhân viên kiểm tra, vận doanh sai lộ trình, hút thuốc lá khi đang lái xe, không mở máy lạnh sẽ bị phạt tiền và không được hưởng lương tháng 13, 14...

Các lái xe cho hay vì quy định ngặt nghèo như vậy nên tại công ty này liên tục “thay máu” lái xe để né tiền thưởng cuối năm. Cho nên dù lái xe hoàn hảo đến độ nào thì trong một năm ít nhất tài xế cũng bị phạt 1 lần... Trường hợp của nhân viên Nguyễn Văn Vàng là điển hình của việc sa thải vô tội vạ ở công ty này, trái với quy định của Luật Lao động.

“Công ty yêu cầu tăng cường đi làm vào ngày nghỉ, nhưng do vợ tôi vừa sinh mổ, con thì sốt cao nên tôi nghỉ 1 ngày, hôm sau đến thì công ty không cho vào làm nữa” - anh Vàng bức xúc. Vì không chấp hành điều động, 2 ngày sau Hội đồng kỷ luật quyết định sa thải anh Vàng.