Thiếu thuốc, khó kiểm soát bệnh lao
Lê An
30/11/2013 07:41 GMT+7
“Nếu không có hỗ trợ về thuốc, có lẽ phần lớn những gì chúng tôi đạt được hiện nay về kiểm soát bệnh lao sẽ đổ xuống sông xuống biển. Bởi, thiếu thuốc, khả năng đáp ứng các yêu cầu về điều trị bệnh của bệnh nhân nghèo sẽ rất thấp...”.
Đó là lo ngại của y sĩ Nguyễn Thị Hoa Lựu- cán bộ chuyên trách phòng chống lao ở xã Phước Hiệp (Tuy Phước, Bình Định) trước thông tin năm 2014, Chương trình Phòng chống lao quốc gia Việt Nam có thể không đáp ứng được đủ cơ số thuốc cho bệnh nhân lao, bởi kinh phí cho chương trình mục tiêu bị cắt giảm, hỗ trợ của quốc tế trong lĩnh vực này cũng giảm mạnh.
Tình làng trong phòng chống bệnh
Trên con đường nhỏ ngoằn nghèo ven bờ bao ruộng thôn Tuân Lễ, y sĩ Hoa Lựu phải lội bộ vào thăm bệnh nhân Nguyễn Thị Khéo ở thôn này. Bà Khéo là 1 trong số 15 bệnh nhân lao mới được phát hiện trong năm 2013 và được Hoa Lựu và bà Đoàn Thị Phải - Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ xã Phước Hiệp tư vấn, giám sát uống thuốc. Bà Nguyễn Thị Khéo thuộc diện hộ nghèo của thôn Tuân Lễ, đầu năm 2013, bà liên tục bị ho, sốt, sút cân. Đi khám và xét nghiệm đờm ở Trung tâm Y tế huyện Tuy Phước, bà bị phát hiện mắc lao. Ngay sau đó, bệnh án của bà được chuyển về Trạm y tế xã và được cấp thuốc điều trị tại nhà. Hiện bà đã điều trị sang giai đoạn duy trì, đang uống 2 loại thuốc là Ethambutol 400mg và Isoniazid 300mg…
Bà Khéo cho biết: “Hàng tuần, chị Phải tới tư vấn, hướng dẫn tôi uống thuốc. Tôi uống thuốc xong cũng hay bị mờ mắt, chị Phải lại gọi điện cho cháu Lựu để tư vấn cho tôi. Nhờ sự động viên, tôi cũng gắng uống thuốc cho khỏe”.
Theo y sĩ Hoa Lựu, toàn bộ thuốc lao hiện được Trung tâm Y tế huyện cấp về xã. Hàng tháng Hoa Lựu nhận thuốc về phát cho bệnh nhân và trực tiếp tư vấn uống thuốc, kiểm soát bệnh.
Nhờ sự tích cực của Hoa Lựu và 3 cộng tác viên, trong số 15 bệnh nhân lao phát hiện năm 2013 tại xã Phước Hiệp, đã có 5 người khỏi bệnh là bệnh nhân Nguyễn Văn Luận, Nguyễn Ngọc Cừ, Nguyễn Thiết, Nguyễn Thị Thu Vân, Trần Đình Phú…
Thành quả chưa bền vững
Những thành quả kiểm soát bệnh lao như ở xã Phước Hiệp hiện khá phổ biến trong cả nước. Tiến sĩ Đinh Ngọc Sỹ - Chủ tịch Hội Lao và bệnh phổi Việt Nam chia sẻ, 20 năm qua, Việt Nam đã xây dựng được mạng lưới phòng chống lao khá dày đặc và có rất nhiều tiến bộ trong việc phát hiện sớm và hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân lao, đặc biệt là bệnh nhân nghèo, sống ở nông thôn.
Tuy nhiên, tiến sĩ Đinh Ngọc Sỹ rất lo ngại về an ninh thuốc chống lao, ông nhấn mạnh: “Năm 2014, 17 chương trình mục tiêu về y tế đều giảm 50% kinh phí. Hiện tại, toàn bộ thuốc chống lao đang được viện trợ, các nhà tài trợ yêu cầu Nhà nước phải bảo hộ thuốc điều trị lao cho người dân thì mới hỗ trợ. Trong khi kinh phí cho chương trình giảm mạnh nên nguồn tiền mua thuốc sẽ không còn. Hiện thuốc dự trữ chỉ đảm bảo tới giữa năm 2014. Sau đó thì rất khó khăn”.
Không có thuốc chống lao sẽ không còn chương trình mục tiêu, người dân sẽ phải tự chi trả tiền thuốc. Theo các chuyên gia y tế, hiện nay giá thuốc chống lao (phác đồ điều trị 8 tháng có hỗ trợ của Nhà nước) là khoảng 50USD (1,1 triệu đồng), nhưng nếu mua ngoài, chi phí sẽ rất cao. Trong trường hợp không uống đầy đủ, đúng phác đồ, khả năng lao kháng thuốc sẽ tăng cao, chi phí tiền thuốc tối thiểu là 2.000 USD/đợt điều trị. Số tiền này quá khả năng chi trả của nhiều người nghèo. Nói tới chuyện mua thuốc, Hoa Lựu nói: “Phần lớn người mắc bệnh trong xã là hộ nghèo, ngay cả khi được phát thuốc nhưng uống thuốc cũng phải nhắc. Giờ để tự họ mua thuốc điều trị thì ít người tuân thủ uống thuốc, mạng lưới lỏng lẻo…”.
Đây cũng là vấn đề trăn trở của ngành y tế Bình Định. Trong năm 2013, tỉnh này phát hiện khoảng hơn 2.000 bệnh nhân lao mới. Theo ông Phạm Đình Lệ (Phòng chỉ đạo tuyến - Bệnh viện Lao và bệnh phổi Bình Định), việc tầm soát bệnh lao còn chưa bao quát; nguy cơ lao đa kháng thuốc tăng cao (năm 2011 có 26 người thì tới năm 2013 đã tăng lên 44 người). Ngay cả khi có đủ thuốc, ngành y tế Bình Định còn gặp nhiều khó khăn, nếu không có đủ thuốc, tất cả các mục tiêu đặt ra trong tầm soát bệnh lao có thể bị “đổ”.
Tình làng trong phòng chống bệnh
Trên con đường nhỏ ngoằn nghèo ven bờ bao ruộng thôn Tuân Lễ, y sĩ Hoa Lựu phải lội bộ vào thăm bệnh nhân Nguyễn Thị Khéo ở thôn này. Bà Khéo là 1 trong số 15 bệnh nhân lao mới được phát hiện trong năm 2013 và được Hoa Lựu và bà Đoàn Thị Phải - Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ xã Phước Hiệp tư vấn, giám sát uống thuốc. Bà Nguyễn Thị Khéo thuộc diện hộ nghèo của thôn Tuân Lễ, đầu năm 2013, bà liên tục bị ho, sốt, sút cân. Đi khám và xét nghiệm đờm ở Trung tâm Y tế huyện Tuy Phước, bà bị phát hiện mắc lao. Ngay sau đó, bệnh án của bà được chuyển về Trạm y tế xã và được cấp thuốc điều trị tại nhà. Hiện bà đã điều trị sang giai đoạn duy trì, đang uống 2 loại thuốc là Ethambutol 400mg và Isoniazid 300mg…
Các cộng tác viên phòng chống lao thôn Tuân Lễ tới giám sát quá trình uống thuốc của bà Nguyễn Thị Khéo (phía ngoài bên phải).
Bà Khéo cho biết: “Hàng tuần, chị Phải tới tư vấn, hướng dẫn tôi uống thuốc. Tôi uống thuốc xong cũng hay bị mờ mắt, chị Phải lại gọi điện cho cháu Lựu để tư vấn cho tôi. Nhờ sự động viên, tôi cũng gắng uống thuốc cho khỏe”.
Theo y sĩ Hoa Lựu, toàn bộ thuốc lao hiện được Trung tâm Y tế huyện cấp về xã. Hàng tháng Hoa Lựu nhận thuốc về phát cho bệnh nhân và trực tiếp tư vấn uống thuốc, kiểm soát bệnh.
Nhờ sự tích cực của Hoa Lựu và 3 cộng tác viên, trong số 15 bệnh nhân lao phát hiện năm 2013 tại xã Phước Hiệp, đã có 5 người khỏi bệnh là bệnh nhân Nguyễn Văn Luận, Nguyễn Ngọc Cừ, Nguyễn Thiết, Nguyễn Thị Thu Vân, Trần Đình Phú…
Thành quả chưa bền vững
Những thành quả kiểm soát bệnh lao như ở xã Phước Hiệp hiện khá phổ biến trong cả nước. Tiến sĩ Đinh Ngọc Sỹ - Chủ tịch Hội Lao và bệnh phổi Việt Nam chia sẻ, 20 năm qua, Việt Nam đã xây dựng được mạng lưới phòng chống lao khá dày đặc và có rất nhiều tiến bộ trong việc phát hiện sớm và hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân lao, đặc biệt là bệnh nhân nghèo, sống ở nông thôn.
|
"1 bệnh nhân lao không được phát hiện sẽ có nguy cơ lây bệnh cho từ 10-15 người. Số người mắc lao các thể hàng năm ở nước ta có thể lên tới 140-200 ngàn người. Điều đáng lo ngại là bệnh nhân lao đang trẻ hóa, với độ tuổi từ 30-35 tuổi”. |
Không có thuốc chống lao sẽ không còn chương trình mục tiêu, người dân sẽ phải tự chi trả tiền thuốc. Theo các chuyên gia y tế, hiện nay giá thuốc chống lao (phác đồ điều trị 8 tháng có hỗ trợ của Nhà nước) là khoảng 50USD (1,1 triệu đồng), nhưng nếu mua ngoài, chi phí sẽ rất cao. Trong trường hợp không uống đầy đủ, đúng phác đồ, khả năng lao kháng thuốc sẽ tăng cao, chi phí tiền thuốc tối thiểu là 2.000 USD/đợt điều trị. Số tiền này quá khả năng chi trả của nhiều người nghèo. Nói tới chuyện mua thuốc, Hoa Lựu nói: “Phần lớn người mắc bệnh trong xã là hộ nghèo, ngay cả khi được phát thuốc nhưng uống thuốc cũng phải nhắc. Giờ để tự họ mua thuốc điều trị thì ít người tuân thủ uống thuốc, mạng lưới lỏng lẻo…”.
Đây cũng là vấn đề trăn trở của ngành y tế Bình Định. Trong năm 2013, tỉnh này phát hiện khoảng hơn 2.000 bệnh nhân lao mới. Theo ông Phạm Đình Lệ (Phòng chỉ đạo tuyến - Bệnh viện Lao và bệnh phổi Bình Định), việc tầm soát bệnh lao còn chưa bao quát; nguy cơ lao đa kháng thuốc tăng cao (năm 2011 có 26 người thì tới năm 2013 đã tăng lên 44 người). Ngay cả khi có đủ thuốc, ngành y tế Bình Định còn gặp nhiều khó khăn, nếu không có đủ thuốc, tất cả các mục tiêu đặt ra trong tầm soát bệnh lao có thể bị “đổ”.