Trở tay không kịp với nhồi máu cơ tim
Bác sĩ Lương Lễ Hoàng
27/03/2014 10:33 GMT+7
Khá nhiều bệnh nhân bất ngờ khi bị nhồi máu cơ tim vì bệnh “đánh lén” quá khéo, một phần vì dấu hiệu báo động thường rất mơ hồ, phần vì “gia chủ”- nhất là các lão nông ở nông thôn thờ ơ với sức khỏe, thậm chí bội bạc với trái tim khi mạnh miệng uống rượu, hút thuốc.
Đừng đổ thừa cho mỡ máu!
Tuy kích thước không lớn hơn nắm tay, cơ tim phải làm việc ngày đêm không ngừng, kể cả trong giấc ngủ. Tuy vậy, ngoại trừ trường hợp dị tật bẩm sinh, bệnh tim hiếm khi là chuyện ngày một ngày hai. Nhồi máu cơ tim cũng thế, tuy thường gõ cửa đột ngột, nhưng trên thực tế đã manh nha từ lâu.
Đúng là “địa phương” nằm gần mạch máu dễ thiếu máu, thậm chí hoại tử vì thiếu dưỡng khí, nếu mạch máu xơ vữa. Tình trạng này càng rõ nét ở người có lượng mỡ trong máu vượt chỉ tiêu. Tuy vậy, nếu trăm dâu đổ đầu chất béo thì oan cho cholesterol. Bằng chứng là, theo kết quả thống kê trên hàng chục ngàn bệnh nhân ở Hoa Kỳ, gần phân nửa phải vào phòng cấp cứu vì nhồi máu cơ tim là đối tượng trước đó chưa hề tăng mỡ máu!
Đáng nói hơn nữa là không dưới 40% số nạn nhân không có dấu hiệu báo động trước đó như cơn đau thắt ngực, đặc biệt ở phụ nữ khiến cho số trường hợp tử vong ở nữ giới cao hơn cánh đàn ông. Chính vì thế mà nạn nhân không gõ cửa thầy thuốc lúc chớm bệnh, thầy thuốc trở tay không kịp trong phòng hồi sinh.
Hệ lụy là tỷ lệ tử vong vì nhồi máu cơ tim vẫn không giảm dù phương tiện chẩn đoán và điều trị đã được cải tiến thấy rõ! Nói cách khác, bên cạnh chuyện tăng mỡ máu, cao huyết áp là nguyên nhân dễ lý giải, phải có thêm bàn tay “đánh lén” bất ngờ nào đó khiến mạch máu trên thành tim bất ngờ tắc nghẽn.
Cảm xúc thái quá cũng gây… khó cho tim
Kết quả của 2 công trình nghiên cứu dài hạn được tiến hành cùng lúc ở 2 đại học Mainz, CHLB Đức và London ở nước Anh cho thấy tình trạng tăng mỡ máu tuy là điều kiện ắt có nhưng vẫn chưa đủ để dẫn đến nhồi máu cơ tim.
Đòn bẩy để từ thiếu máu cơ tim chuyển nhanh sang thuyên tắc mạch vành chính là sự hiện diện của những chất khiến mạch máu trên thành tim co thắt đột ngột khi gia chủ bất ngờ cảm xúc thái quá, vui hay buồn cũng thế, hay gặp lúc mệt nhoài sau nhiều ngày lao tâm lao lực.
Trái tim vì thói quen gánh vác nên cố gắng đi xa cho đủ để não, cơ thể, thậm chí ngoài da đừng thiếu máu nhưng tim lại quên là thành tim cũng cần được tưới máu. Hậu quả là cơ tim bị nhồi máu bất ngờ!
Đó là lý do tại sao tỷ lệ đột tử vì thiếu máu cơ tim, theo thống kê của các hãng bảo hiểm y tế ở CHLB Đức, lại cao gấp 3 lần nếu so với dữ liệu của 5 năm trước đây trong khi kỹ thuật chẩn đoán và phương tiện điều trị được cải tiến với nhiều bước nhảy vọt.
Đứng đầu trong các chất có tác hại vừa kể là cặp bài trùng troponin và homocystein, 2 độc chất tích lũy trong tình huống stress, nhất là ở người mạnh miệng rượu bia. Chính vì tác động của 2 chất này mà mạch máu co thắt hết mức cùng lúc với dòng máu trở nên đậm đặc. Thành tim khi đó nếu không thiếu máu mới là chuyện lạ! Tình trạng này càng nhanh chân hơn nữa ở người đã tăng mỡ máu vì bệnh tiểu đường, viêm gan, thận hư biến mỡ, rối loạn chức năng tuyến giáp…
Cấp cứu nhồi máu cơ tim là cuộc đua tính từng phút với tử thần. Chuyện nghe nhiêu khê nhưng giải pháp lại không quá phức tạp. Cách điều trị thiếu máu cơ tim hiệu quả nhất chính là đừng để cơ tim thiếu máu. Loại bỏ các yếu tố bất lợi cho tuần hoàn vành tim và tầm soát định kỳ bệnh tim chính là biện pháp rốt ráo để trái tim đừng bỏ rơi gia chủ.
Tuy kích thước không lớn hơn nắm tay, cơ tim phải làm việc ngày đêm không ngừng, kể cả trong giấc ngủ. Tuy vậy, ngoại trừ trường hợp dị tật bẩm sinh, bệnh tim hiếm khi là chuyện ngày một ngày hai. Nhồi máu cơ tim cũng thế, tuy thường gõ cửa đột ngột, nhưng trên thực tế đã manh nha từ lâu.
Đúng là “địa phương” nằm gần mạch máu dễ thiếu máu, thậm chí hoại tử vì thiếu dưỡng khí, nếu mạch máu xơ vữa. Tình trạng này càng rõ nét ở người có lượng mỡ trong máu vượt chỉ tiêu. Tuy vậy, nếu trăm dâu đổ đầu chất béo thì oan cho cholesterol. Bằng chứng là, theo kết quả thống kê trên hàng chục ngàn bệnh nhân ở Hoa Kỳ, gần phân nửa phải vào phòng cấp cứu vì nhồi máu cơ tim là đối tượng trước đó chưa hề tăng mỡ máu!
Đáng nói hơn nữa là không dưới 40% số nạn nhân không có dấu hiệu báo động trước đó như cơn đau thắt ngực, đặc biệt ở phụ nữ khiến cho số trường hợp tử vong ở nữ giới cao hơn cánh đàn ông. Chính vì thế mà nạn nhân không gõ cửa thầy thuốc lúc chớm bệnh, thầy thuốc trở tay không kịp trong phòng hồi sinh.
Hệ lụy là tỷ lệ tử vong vì nhồi máu cơ tim vẫn không giảm dù phương tiện chẩn đoán và điều trị đã được cải tiến thấy rõ! Nói cách khác, bên cạnh chuyện tăng mỡ máu, cao huyết áp là nguyên nhân dễ lý giải, phải có thêm bàn tay “đánh lén” bất ngờ nào đó khiến mạch máu trên thành tim bất ngờ tắc nghẽn.
Cảm xúc thái quá cũng gây… khó cho tim
Kết quả của 2 công trình nghiên cứu dài hạn được tiến hành cùng lúc ở 2 đại học Mainz, CHLB Đức và London ở nước Anh cho thấy tình trạng tăng mỡ máu tuy là điều kiện ắt có nhưng vẫn chưa đủ để dẫn đến nhồi máu cơ tim.
Đòn bẩy để từ thiếu máu cơ tim chuyển nhanh sang thuyên tắc mạch vành chính là sự hiện diện của những chất khiến mạch máu trên thành tim co thắt đột ngột khi gia chủ bất ngờ cảm xúc thái quá, vui hay buồn cũng thế, hay gặp lúc mệt nhoài sau nhiều ngày lao tâm lao lực.
Trái tim vì thói quen gánh vác nên cố gắng đi xa cho đủ để não, cơ thể, thậm chí ngoài da đừng thiếu máu nhưng tim lại quên là thành tim cũng cần được tưới máu. Hậu quả là cơ tim bị nhồi máu bất ngờ!
|
Người bệnh đừng đợi nước đến chân mới nhảy, vì một khi đã mắc bệnh tim, đứng ngồi còn không xong nói chi nhảy nhót! |
Đứng đầu trong các chất có tác hại vừa kể là cặp bài trùng troponin và homocystein, 2 độc chất tích lũy trong tình huống stress, nhất là ở người mạnh miệng rượu bia. Chính vì tác động của 2 chất này mà mạch máu co thắt hết mức cùng lúc với dòng máu trở nên đậm đặc. Thành tim khi đó nếu không thiếu máu mới là chuyện lạ! Tình trạng này càng nhanh chân hơn nữa ở người đã tăng mỡ máu vì bệnh tiểu đường, viêm gan, thận hư biến mỡ, rối loạn chức năng tuyến giáp…
Cấp cứu nhồi máu cơ tim là cuộc đua tính từng phút với tử thần. Chuyện nghe nhiêu khê nhưng giải pháp lại không quá phức tạp. Cách điều trị thiếu máu cơ tim hiệu quả nhất chính là đừng để cơ tim thiếu máu. Loại bỏ các yếu tố bất lợi cho tuần hoàn vành tim và tầm soát định kỳ bệnh tim chính là biện pháp rốt ráo để trái tim đừng bỏ rơi gia chủ.